Vermisten, weggespoelde landmijnen, verloren akkers: omvang van ramp na dambreuk wordt duidelijker

Een kleurrijke piramide van groene, rode, blauwe, gele en rode gebedsvlaggetjes staat naast een bescheiden podium. Op de vlaggetjes zijn korte boodschappen geschreven, voornamelijk in het Tibetaans. Onder een grijzige lucht en regen die met bakken uit de hemel komt vallen, springt deze kleurige constructie in het oog.

Volgens Tashi, een dertiger met een kaalgeschoren hoofd en een zwarte pet, zie je deze vlaggetjes normaal gesproken alleen „in de Himalaya”. Hij geeft liever niet zijn achternaam, uit angst dat zijn familie in Tibet anders misschien lastiggevallen wordt door de Chinese politie.

Tashi is één van de ongeveer honderd Tibetaanse Nederlanders die zich deze zondagmiddag op de Dam in Amsterdam hebben verzameld om de negentigste verjaardag van de dalai lama, hun spirituele leider, te vieren. Er zijn kraampjes waar informatiefolders worden uitgedeeld en er is een groot scherm waarop quotes van de dalai lama worden getoond. „My religion is very simple. My religion is kindness”. Er zijn toespraken, bezoekers kunnen een boodschap voor de dalai lama achterlaten, er zijn mensen, jong en oud, gekleed in lange traditionele Tibetaanse gewaden.

Zoom in

Nieuwe reïncarnatie

Tenzin Gyatso, de veertiende dalai lama, maakte afgelopen woensdag bekend dat na zijn dood een nieuwe reïncarnatie te wachten staat, wat wil zeggen dat er dus een volgende hoogste spirituele leider van het Tibetaanse boeddhisme komt. „Ik ben zo blij!”, zegt voorzitter Tsering Jampa van de Tibet Support Groep, een stichting die zich inzet voor de regio Tibet en dit evenement mede organiseert. „Hij is nu negentig, een prachtige leeftijd. Hij voorspelt zelf dat hij 113 jaar wordt, maar het einde van dit leven komt dichterbij. En deze gemeenschap zonder een dalai lama, dat kan eigenlijk niet.”

De opvolgingskwestie ligt politiek gevoelig. In 1950 viel China Tibet binnen, na een mislukte opstand negen jaar later vluchtte Gyatso samen met een groepje volgelingen naar India. Sinsdien verblijft hij in India, samen met de Tibetaanse regering in ballingschap.

China is communistisch, dus ze vinden religie giftig. Zo’n land kan toch niet een keuze voor zo’n heilige maken?

Ondertussen eist China het recht op om zelf een opvolger aan te wijzen. China beschouwt de ‘autonome regio’ Tibet als een interne aangelegenheid, waar andere landen zich niet mee mogen bemoeien, en hoopt dat er na de dood van Gyatso een pro-Chinese geestelijke kan worden aangewezen. De kans is groot dat er dan straks twee dalai lama’s bestaan. Gyatso zei eerder tegen Time dat het logisch zou zijn dat een opvolger zou opduiken „in de vrije wereld”.

‘Politieke tool’

„Een Chinese dalai lama? Dat zou nergens op slaan”, zegt de 45-jarige Norbu Tsering. De Tibetaanse Nederlander houdt een foto van de dalai lama tegen zijn borst. Hij meent dat China de opvolger alleen als „politieke tool” zou gebruiken. „China is communistisch, dus ze vinden religie giftig. Zo’n land kan toch niet een keuze voor zo’n heilige maken? Alleen wij Tibetanen hebben het recht om de vijftiende dalai lama te kiezen.”

Zoom in

Terwijl de regen is gestopt en op het podium een in het wit geklede groep de dalai lama een mooie verjaardag toezingt, vertelt Tsering dat hij zich zorgen maakt over de toekomst: „China is zo machtig, ik vrees dat ze alles uit de kast zullen halen. We hebben het eerder gezien, in 1995.”

In dat jaar verdween de nummer twee binnen de boeddhistische hiërarchie, de panchen lama. De zesjarige jongen bleek te zijn ontvoerd door de Chinese autoriteiten, kort nadat hij door de dalai lama was aangewezen als de tweede geestelijk leider. In datzelfde jaar kwam China met een eigen panchen lama op de proppen: de toen zestienjarige Gyaltsen Norbu. Die bracht vorige maand nog een bezoek aan de Chinese president Xi Jinping, waar hij zijn trouw betuigde aan het land. „Ik mag hopen dat de nieuwe dalai lama weet hoe hij of zij uit handen van de Chinezen kan blijven”, zegt Tsering.

Delen

Mail de redactie

Terwijl na de zware overstroming in Texas, die tot nu toe aan 68 mensen het leven heeft gekost, de zoektocht naar ten minste elf meisjes onverminderd doorgaat, geven de autoriteiten elkaar de schuld van de ramp.

De National Weather Service (NWS) zou niet op tijd hebben gewaarschuwd. De regering-Trump zou het drama in de hand hebben gewerkt met forse bezuinigingen bij de NWS, waar de afgelopen maanden meer dan vijfhonderd weerexperts zijn ontslagen – de dienst probeert inmiddels met tijdelijke contracten en de terugkeer van gepensioneerden het tekort aan mensen op te vangen. Volgens de NWS zelf is er wel degelijk gewaarschuwd, maar hebben lokale autoriteiten die waarschuwingen niet serieus genomen.

Intussen wordt koortsachtig verder gezocht naar vermisten. Volgens The Washington Post zijn ten minste 850 mensen gered. Hoeveel er nog zoek zijn – behalve de 27 kinderen van zomerkamp Camp Mystic – is volgens de hulpdiensten niet precies te zeggen. De hoop is dat sommigen zichzelf in een boom of op een hoger gelegen plek in veiligheid hebben kunnen brengen, maar naarmate het zoeken langer duurt, neemt de kans af dat vermisten het er levend hebben afgebracht.

Op de website van Camp Mystic, die zondagmiddag nog geen melding maakte van de ramp, staan veel foto’s van vrolijke, kanoënde, zwemmende, dansende veelal jonge meiden. Wanhopige ouders van wie een kind op dit christelijke zomerkamp was, zijn naar het gebied gekomen in afwachting van informatie over hun kinderen. Hulpdiensten waarschuwen dat mensen niet zelf moeten gaan zoeken in het nog steeds zeer gevaarlijke gebied.

Verzadigde bodem

In sommige delen van Kerr County wordt opnieuw veel regen verwacht. Meteoroloog Jason Runyen van de lokale afdeling van de NWS waarschuwde in The New York Times dat de bodem inmiddels zo verzadigd is, dat ook een kleine hoeveelheid extra regenval nieuwe overstromingen zal veroorzaken. Runyen verwacht dat het gevaar en de kans op zware regenval zeker tot dinsdag aanhoudt.

De overstroming vond plaats in de nacht van donderdag op vrijdag. Binnen enkele uren viel in Kerr County tientallen centimeters regen, meer dan er gewoonlijk in een aantal maanden valt. De bodem in het heuvelachtige gebied is droog en hard, waardoor die weinig water kan opnemen. Door die bijzondere geografie wordt volgens de website AccuWeather een brede strook die loopt van San Antonio in het zuiden, via Austin naar Dallas in het noorden ook wel ‘Flash Flood Alley’ genoemd.

In de omgeving van Kerrville, waar ook het Mystic zomerkamp ligt, stroomde het regenwater donderdagnacht in snel tempo naar de rivier Guadalupe. In het gebied waar de meeste slachtoffers zijn lijken te gevallen krijgt de rivier ook nog water uit twee zijrivieren. Het gevolg is dat de Guadalupe daar gemakkelijk buiten zijn oevers kan treden. Een grafiek op de website van het NOAA, het Amerikaanse weer- en klimaatinstituut, laat zien hoe snel het waterpeil in de rivier in die fatale uren steeg, van ongeveer een halve meter naar ruim zeven meter boven het gemiddelde, in minder dan een uur.

Zoom in

Toename extreme buien

Klimaatwetenschappers verwachten dat de kans op dit soort extreme buien in Texas, en in de hele VS, door de opwarming zal toenemen. De atmosfeer bevat meer vocht dat op onverwachte momenten een soort waterbommen veroorzaakt. Het gebeurde eerder in 2021 in Duitsland, België en Zuid-Nederland (in totaal ongeveer 220 doden), in 2023 in Libië (vele duizenden doden) en vorig jaar in Valencia (230 doden).

Donderdagmiddag om achttien minuten over één heeft het bureau van de NWS in Austin/San Antonio formeel gewaarschuwd voor „een vochtige tropische luchtmassa in combinatie met een langzaam bewegend stormsysteem [dat] zal zorgen voor verspreide tot wijdverspreide buien en stormen, met mogelijk zware regenval”. Zeker tot vrijdagochtend is waakzaamheid geboden, aldus het bericht. In overstromingsgevoelige gebieden moeten mensen zich volgens de waarschuwing voorbereiden om zo nodig „actie te ondernemen”.

Het is onduidelijk waarom de zomerkampen, de campings langs de rivier en inwoners van gebied die waarschuwingen hebben genegeerd. Een rechter uit Kerr County zegt dat er onvoldoende aanleiding was voor een evacuatie. „We hebben hier altijd last van overstromingen”, zei hij tegen de nieuwswebsite Wired. „Als het regent, krijgen we water. We hadden geen reden om aan te nemen dat het ook maar enigszins zou lijken op wat er nu is gebeurd.”

Delen

Mail de redactie