Veel fossielen van vroege mensen komen uit één regio, wat de blik op de evolutie vervormt

Posted on August 21, 2024 by admin

Ook onderzoek naar menselijke evolutie is onderhevig aan sampling bias – het vooroordeel dat ontstaat doordat onderzoeksmateriaal niet overal op dezelfde wijze of in dezelfde mate wordt vergaard. Dat schrijven twee Amerikaanse paleoantropologen in Nature Ecology & Evolution.

Bijna alle fossielen van vroege mensen komen uit de Oost-Afrikaanse Riftvallei, die daardoor vaak de bakermat van de moderne mens wordt genoemd. Maar dat is helemaal niet zo zeker, concluderen de onderzoekers door parallellen te trekken met de verspreiding van hedendaagse soorten.

Zo’n 6 tot 8 miljoen jaar geleden splitste de menselijke lijn – die van de hominiden – zich af van chimpansees en bonobo’s. Omdat deze Afrikaanse apensoorten genetisch en morfologisch sterk verwant zijn aan de mens, ligt de aanname dat de mens uit Afrika afkomstig is voor de hand.

Breuk in de aardplaat

Zelfs Charles Darwin voorspelde die oorsprong al, op basis van de lichaamsbouw. Sinds de negentiende eeuw bevestigde fossiel bewijs de vermoedens. Zowel in Zuid-Afrikaanse kalksteengrotten als in de oostelijke tak van de Riftvallei (een geologische laagte die is ontstaan door een breuk in de aardplaat, ook wel bekend als de Oost-Afrikaanse slenk) zijn overblijfselen van hominiden teruggevonden.

Vooral die laatste locatie heeft voor veel nieuwe ideeën gezorgd over menselijke evolutie én de interactie van vroege mensen met hun leefomgeving. Een enkele vondst elders, zoals een oude Homo sapiens-schedel in Marokko, heeft die aannames over een Oost-Afrikaanse oorsprong nog niet noemenswaardig doen wankelen.

Maar, zo benadrukken de auteurs, de Riftvallei beslaat – ondanks het feit dat de slenk zich uitstrekt over onder andere Ethiopië, Kenia en Tanzania – maar zo’n 1 procent van het gehele Afrikaanse continent. Ook qua klimaat is het gebied niet representatief: het is er veel droger dan in aangrenzende streken. Dat er buitengewoon veel menselijke fossielen worden gevonden is niet verwonderlijk, omdat geologische laagtes erom bekendstaan grote hoeveelheden fossielen te vergaren.

Het skelet dat bekend werd onder de naam Lucy: een *Australopithecus afarensis*-fossiel dat in 1974 werd gevonden in Ethiopië.

Alleen leidt dat dus wel tot een sampling bias die tot foutieve conclusies over herkomst (Oost-Afrika) en leefmilieu (droog) van de mens kan leiden. Of zoals de onderzoekers schrijven: „Hoewel de daadwerkelijke geografische verspreiding van elke vroege hominidenpopulatie niet te achterhalen is, is het onwaarschijnlijk dat die zich beperkt tot de locaties waar fossielen zijn opgegraven.”

Om hun waarschuwing kracht bij te zetten, gebruikten ze een computermodel met daarin de verspreiding van moderne zoogdiersoorten als vergelijkingsmateriaal. Uit dat model blijkt dat van de 106 onderzochte Afrikaanse soorten er vrijwel geen enkele uitsluitend in de Riftvallei voorkomt. Alleen de wilde ezel is een echte ‘riftspecialist’. En van drie specifieke gazelle-, genetkat- en bavianensoorten leeft minstens een derde van de populatie binnen de Riftvallei. Voor alle andere grotere zoogdiersoorten geldt dat ze een veel groter verspreidingsgebied hebben.

Bavianen en meerkatten

Aanvullend onderzochten de wetenschappers in hoeverre je variaties in lichaamsbouw in kaart kunt brengen door alleen te focussen op de oostelijke tak van de Riftvallei, dus de plaats waar de hominidenfossielen zijn gevonden. Dat deden ze door te kijken naar schedelvariaties van meerkatten en bavianen. Ook daaruit blijkt dat een focus op een te specifieke locatie leidt tot misvattingen: in werkelijkheid is de morfologie van bavianen en meerkatten veel diverser dan valt af te leiden uit de populaties in de oostelijke tak. Het is dus aannemelijk dat de schedelvorm van vroege mensen veel gevarieerder was dan de huidige fossielencollecties doen vermoeden.

Evolutiebioloog Laura van Holstein, verbonden aan Clare College in Cambridge, noemt het artikel interessant en creatief. „Er wordt in mijn vakgebied naar mijn mening veel te weinig expliciet nagedacht over de grenzen van onze kennis en wat we daaraan kunnen doen. Dit is een hoognodig antwoord op die schaarste. Vaak worden levende primaten alleen een beetje laf gebruikt om vaag commentaar te geven over wat hominiden misschien gedaan kunnen hebben op het gebied van voedsel zoeken of sociaal gedrag of werktuiggebruik. Het is een heerlijk oncomfortabele conclusie dat onze sampling zo biased is. Petje af dus voor deze paper, ik zou willen dat ik hem zelf geschreven had!”

Kendrick Lamar stuurt de wolven af op gemakzuchtige succesrappers op nieuw album ‘GNX’

admin
November 23, 2024
0

Not Like Us heeft het nieuwe album van Kendrick Lamar niet gered. In die spijkerharde track haalde Lamar eerder dit jaar vernietigend uit naar zijn rivaal Drake en beschuldigde hij hem onder meer van pedofilie en uitverkoop van de hiphopcultuur. Het was dé giftige genadeslag na een hectische blitzkrieg waarin de twee elkaar met in bijzonder hoog tempo uitgebrachte beledigende tracks op de huid zaten en groeide uit tot de hiphopkraker van het jaar. Not Like Us tikt op Spotify de miljard streams aan en maakt kans op vijf Grammy Awards, waaronder die voor nummer en plaat van het jaar.

Maar op het vrijdagavond plotseling online gezette nieuwe album GNX van Kendrick Lamar speelt de Canadese rapper en zanger die Lamar dit voorjaar nummer-na-nummer tot aan de enkels afzaagde, geen rol van betekenis meer. Terwijl de andere hoofdrolspelers in die vete recent sussend stelden dat het niet zo serieus was, schakelt Lamar strijdbaar dóór. Het gaat hem niet puur om Drake, maar om hypocrisie en platte commerciële belangen die hij veel breder in zijn scene aantreft.

Lamar is iemand die in zijn werk voortdurend worstelt met verleidingen en twijfels over zijn rol als succesvol boegbeeld van zijn gemeenschap en genre. Hij is het duidelijk spuugzat hoe gemakzuchtig andere succesrappers omgaan met de cultuur die voor hem van levensbelang is. GNX is het eerste album dat Lamar zelf uitbrengt met zijn bedrijf PgLang en is rauwer en minder conceptueel opgezet dan voorgangers als het sterk naar binnen gerichte Mr. Morale & The Big Steppers, Pulitzer Prize-winnaar DAMN., en het als generationeel meesterwerk onthaalde To Pimp A Butterfly.

Hongerige rappers

Op GNX grijpt Lamar nadrukkelijk in muziek en tekst terug op waar het voor hem begon, in geboortestad Compton in Los Angeles. Het wemelt van de galmende elektronische bassen, rauwe funky beats en vlammende gastoptredens van jonge, hongerige rappers uit L.A., zoals Peysoh, Hitta J3 en Young Threat op de stotterend stuiterende westkustbeat van GNX. In openingstrack ‘wacced out murals’ rekent Lamar op een diep dreunende kickdrum af met in zijn ogen twijfelachtige acties van hiphopsterren als Lil Wayne en Snoop Dogg en ‘politieke correctheid’ in de rapscene. In het schmierend pompende ‘squabble up’ stuurt hij de wolven af op rappende poseurs.

Zijn strijdlust doet Lamar goed. Hij rapt lenig, losjes, gedreven en soms een beetje pesterig. „Ik houd mijn voet op het gaspedaal,” rapt Lamar op de aanstekelijk haperende staccato-funk van producer Mustard, die ook Not Like Us produceerde. „Iemand moet het doen.” Zijn rijmschema’s en tekstuele dubbele bodems en verwijzingen zijn onverminderd magistraal, en wie goed luistert, hoort in vrijwel elke kritische noot, tegelijk bemoedigende levenslessen voor zijn achterban: bescherm je hart, geloof in jezelf, investeer in jezelf, werk hard, en reken niet op anderen maar op zelfliefde.

‘Reincarnation’ is een nieuw hoofdstuk in de voortgaande artistieke uitwisseling die Lamar in zijn werk voert met zijn in 1996 vermoorde inspiratiebron Tupac ‘2Pac’ Shakur. Hij leent de muziek en rapstijl van 2Pac voor een geweldig gelaagd verhaal waarin hij zich neerzet als incarnatie van eerdere succesvolle zwarte artiesten en de beproevingen die ze doorstonden, waaronder een briljante zangeres die in het raciaal gesegregeerde Amerika worstelde met een drugsverslaving: „Heroïnenaalden hielden me in een foetuspositie.”

In ‘heart pt. 6’ blikt Lamar openhartig terug op de dagen waarin hij opkwam met rapgroep Black Hippy, en zijn jeugdvriend en zakenpartner Dave Free „gevangenis-risico’s” nam om hun muziekcarrière van de grond te tillen.

In het ontspannen en soulvolle sluitstuk ‘gloria’ rapt Lamar over een complexe relatie die zijn leven getekend heeft – om pas aan het eind te onthullen dat het gaat om zijn verhouding tot zijn pen, zijn schrijven. „Ik deed het met integriteit en n****s probeerden nog steeds op me te haten”, verklaart Lamar zijn bitterheid tegenover de commerciële toplaag van de rapscene in het subtiel geproduceerde, sfeerrijke ‘man at the garden’. „Er zal nog meer bloed verspild worden. Het is slechts verf voor mij.”

Voormalig RTL-weerman John Bernard (87) overleden

admin
November 23, 2024
0

Tv-weerman John Bernard is afgelopen weekend overleden. Hij werd 87 jaar oud. Dat heeft zijn familie bevestigd tegenover RTL Nieuws. Bernard werkte 45 jaar lang als meteoroloog en begon zijn televisiecarrière in 1984 bij de NOS. Later stapte hij over naar RTL 4, waar hij tot aan zijn pensioen in 2002 werkte.

De weerman stond bekend als „een zeer kundige collega”, zegt Ilse Openneer, RTL Nieuws-hoofdredacteur in een reactie tegen RTL. Bij de omroep zijn de verhalen over Bernard „legendarisch”, schreef zijn RTL-collega Helga van Leur in 2014. Zo voorspelde Bernard in 1991 het begin van de Golfoorlog. Hij adviseerde de toenmalige hoofdredacteur van RTL Nieuws dat mensen wakker moesten blijven. Bernard achtte de meteorologische omstandigheden in Irak namelijk perfect voor een aanval, schreef De Volkskrant in 2003.

Onderdeel van het meubilair

In haar blogbericht van tien jaar geleden schreef Van Leur dat Bernard altijd „gekscherend [zei] dat hij onderdeel uitmaakte van het meubilair bij mensen thuis: elke dag even gezellig op de avondkoffie keuvelen over het weer.”

Bernard kreeg weinig negatieve reacties op zijn weerpraatjes, zo schreef hij in 2002 in een dagboek dat hij in zijn laatste week als weerman bijhield voor NRC. „Soms was de vraag: Wilt u ergens anders in beeld gaan staan, want u staat met uw dikke achterwerk voor mijn favoriete vakantiestek.”

Uitgeschreven teksten via een autocue voorlezen was „taboe” voor Bernhard, schreef hij in zijn dagboek. „Mensen die regelmatig kijken weten heel veel van mij. Ik vind dat prima, omdat ze anders ook wel een sprekende computer of een talking head voor een camera kunnen zetten en die zijn er al genoeg”.

D66 wil helpen de plannen van kabinet-Schoof ‘beter’ te maken, zegt partijleider Jetten

admin
November 23, 2024
0

Op het vorige D66-congres in april van dit jaar kon je Rob Jetten nog de kwalificatie „extreemrechts” horen gebruiken voor het te vormen kabinet. De PVV noemde hij destijds, in Nieuwegein, een „ondemocratische” partij.

Deze zaterdag, in de Brabanthallen in Den Bosch, niets van die woorden. Jetten zoekt in zijn congresspeech, een jaar na de verkiezingszege van de PVV, naar manieren om plannen van dit kabinet „beter” te maken, in samenwerking met andere oppositiepartijen. Als het kabinet goede plannen maakt, zegt Jetten, zal D66 die steunen.

Maar die plannen heeft Jetten nog niet gezien, zegt hij ook. Hij ziet alleen „chaos” en „polarisatie”. Jetten roept het kabinet op om iets te doen, of anders op te stappen. „Weet u nog, al die grote woorden? Honderdduizenden huizen, goedkope boodschappen, een einde aan de problemen in de zorg, geen eigen risico meer”, aldus Jetten.

Het kabinet beoordelen op verdiensten, is een toon die partijen als CDA, SGP en JA21 eerder al aansloegen. Nu is er ook een progressieve partij waar het kabinet samenwerking mee kan zoeken. Waarom kiest D66 voor deze koers? Jetten, na afloop van zijn toespraak: „Veel mensen hebben op deze clubs gestemd met de gedachte dat het goed zou zijn voor Nederland. Dan is het aan ons om te laten zien dat ze niet op inhoud leveren.”

‘Monsterverbond’

Om te laten zien dat het hem menens is, kondigde Jetten in zijn toespraak een samenwerking aan met JA21 en CDA om de onderwijsbezuinigingen deels terug te draaien. „Een monsterverbond”, noemt de partijleider het. Het kabinet komt acht zetels tekort in de Eerste Kamer en moet dus steun zoeken bij oppositiepartijen.

De drie partijen doen een voorstel om de bezuinigingen op onder andere lerarensalarissen en maatschappelijke diensttijd terug te draaien en de langstudeerboete af te schaffen. In ruil daarvoor krijgt het kabinet steun voor de onderwijsbegroting in de beide Kamers.

Het is een samenwerking in de geest van de samenwerking van de drie christelijke partijen tijdens de behandeling van het Belastingplan. Zij vormden gedrieën een blok en zeiden dat ze het Belastingplan alléén zouden steunen, als het kabinet meer zou doen voor eenverdieners, de afschaffing van de giftenaftrek voor bedrijven terug zou draaien én een motie van onder andere CDA en D66 zou uitvoeren die oproept een alternatieve inkomstenbron te zoeken dan de voorgenomen btw-verhoging.

Jetten roemde de zet van de christelijke oppositie dan ook. Over de grootste progressieve oppositiepartij GroenLinks-PvdA daarentegen, sprak Jetten niet in zijn toespraak.

D66, kun je horen op de Tweede Kamergangen van de partij, is ervan overtuigd dat ze met deze koers kan groeien. Aan de ene kant hoopt de partij GroenLinks-PvdA-stemmers te overreden die, naar de inschatting van D66, misschien zien dat het samenwerkingsverband nu ver van de macht afstaat en weinig voor elkaar krijgt. En aan de andere kant hoopt D66 op teleurgestelde links-liberale VVD’ers, die vinden dat hun partij onder leiding van Dilan Yesilgöz te veel gaat lijken op de PVV.

Deze strategie moet zich nog uitbetalen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen verloor D66 vorig jaar vijftien van de 24 zetels. In de laatste peiling van Ipsos I&O stond bij de sociaal-liberalen een klein plusje. Terug op het niveau van de verkiezingen in 2021 zijn ze nog niet.