V&D-tafelkleden, V&D-onderbroeken, V&D-radioâs: de verzameling van deze historicus gaat naar het Openluchtmuseum

Posted on August 14, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Winkelhistorie Historicus Philippe Hondelink legde de afgelopen decennia een uitgebreide verzameling vast met objecten uit het verleden van warenhuisketen Vroom & Dreesmann. Het Openluchtmuseum neemt zijn collectie over. „Iedere Nederlander kwam weleens bij de V&D.”

Arjen Ribbens

14 augustus 2023 om 16:45

Leestijd 3 minuten

Een rokkenmeter (een toestelletje waarmee de omvang van de onderkant van een vrouwenrok bepaald kan worden) uit de jaren dertig.

Het klinkt ernstiger dan het is. „Ik heb levenslang V&D”, zegt Philippe Hondelink. De 58-jarige historicus heeft geen geheimzinnige ziekte onder de leden. Wat hij wil zeggen is dat zijn leven in het teken staat van Vroom & Dreesmann, de warenhuisketen die zeven jaar geleden na lang kwakkelen ophield te bestaan.

Een leesplankje uit de jaren twintig of dertig.

Met zijn ouders bezocht hij als kind al regelmatig het V&D-filiaal in Groningen. Daar stond hij voor het eerst van zijn leven op een roltrap, vergaapte hij zich aan het aapjesorkest, de automaat met musicerende poppen die destijds in de meeste vestigingen van het concern stond, en kocht hij in de Schoolcampus van het warenhuis zijn schriften, pennen en agenda’s.

Een magazijnjas, die in de periode 1973-1978 gebruikt werd.

Gedurende zijn studententijd werkte Hondelink als ‘doza-hulp’ (donderdag- en zaterdagkracht) in het Groningse filiaal. Eerst als verkoper op de badkamer- en de doe-het-zelfafdeling. en toen het daar rustiger werd door de opkomst van de gespecialiseerde bouwmarkten ook op andere afdelingen.

V&D was een plezierige werkomgeving, zegt hij. „Het voelde als familie en er heerste destijds een prettige sfeer. Het warenhuis werd in die jaren nog druk bezocht, iedere Nederlander kwam er weleens.”

Rommelmarkten

Zijn universitaire afstudeerscriptie ging over de eerste 25 jaar van het bedrijf. Later publiceerde hij diverse studies over de families en het concern, waaronder de lijvige geschiedschrijving Vroom & Dreesmann: de opkomst en ondergang van het warenhuis (1887-2016).

Rond het honderdjarig bestaan van V&D in 1987 begon Hondelink met het verzamelen van voorwerpen die met het warenhuis te maken hebben. Het leek hem een manier om de vertrouwde bedrijfscultuur voor volgende generaties te bewaren. Op rommelmarkten en via online verkoop-sites ging hij op zoek naar artikelen met het V&D-logo erop, van speldendoosjes en kampeerartikelen tot chocoladeletters. Ook objecten als reclameborden, kassa’s en bedrijfskleding hadden zijn belangstelling.

Voor gebruikte merkkleding van V&D had hij geen interesse. Wel telt zijn collectie vele onderbroeken en overhemden, allemaal nog in de originele verpakking. „Bij het uitruimen van kasten en zolders vinden nabestaanden vaak van alles. Omdat ik bij lezingen over V&D altijd vertel over mijn verzameling, kreeg ik van alles aangeboden.” Hij kreeg veel cadeau en anders betaalde hij meestal een luttel bedrag.

Een V&D-boodschappenmandje dat van 2002 tot 2010 in de winkels gebruikt werd.

Een klokradio van huismerk Vendomatic uit 1982.

De laatste jaren dacht hij na over de toekomst van zijn 3.500 objecten tellende collectie. „Mijn kinderen hebben er niks mee.” Dat het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem zijn collectie tegen een passende vergoeding wilde overnemen vereerde hem zeer.

Daar gaat mijn kindje, dacht Hondelink toen zijn verzameling onlangs in drie vrachtwagens verdween. Het gevoel van verlies verdween snel, zegt hij. De zekerheid dat zijn V&D-collectie nu deel uitmaakt van de rijkscollectie en toekomst krijgt, maakt hem blij.

Mini-warenhuis

Conservator Tim Smeets spreekt van een „unieke collectie” die „heel mooi past in het profiel van het Openluchtmuseum”. Het museum is voorlopig druk met het in kaart brengen en registreren van de collectie, ondergebracht in het CollectieCentrum Nederland (CCNL) in Amersfoort, het depot van vier grote rijkscollecties.

Het museum heeft plannen om de V&D-objecten onder meer te gebruiken voor de inrichting van een mini-warenhuis en een reeks woning-interieurs in uiteenlopende stijlen. De verzameling is vrij compleet en geeft een goed beeld van honderdtwintig jaar winkelervaring, zegt Hondelink. „De conservatoren verbaasden zich over de breedte van mijn verzameling. Ik heb bijvoorbeeld diverse wekker-radio’s van het huismerk Vendomatic. Uit de jaren zestig, maar ook uit de jaren zeventig en tachtig.”

Mist hij het warenhuis? Het is de eerste vraag waar Hondelink, secretaris District Noord bij belangenbehartiger Koninklijke Metaalunie, eventjes over moet nadenken. „De winkel mis ik wel. Maar detailhandelsvormen komen en gaan. Voor V&D was de geschiedenis rond.”

Als verzamelaar is hij grotendeels gestopt, hoewel hij altijd openstaat voor bijzondere voorwerpen. Als V&D-historicus is hij nog niet klaar met het concern. Hij geeft nog steeds graag lezingen en heeft nog plannen voor een boek over een lid van de familie Dreesmann.

Foto linksboven: Een tafelkleed van Vendolin uit de jaren zeventig. Foto rechtsboven: Een dekbedset uit de jaren zeventig. Foto onder: Instructiebord voor V&D-personeel uit de jaren zestig.

Foto’s Diewertje Bravenboer

Pro-Palestijns protest op Mediapark, omdat NOS ‘Israëlisch frame’ zou overnemen

admin
November 26, 2024
0

Actiegroep XR Justice Now, een tak van klimaatgroep Extinction Rebellion, protesteert dinsdagochtend bij het NOS-gebouw op het Mediapark in Hilversum. Ongeveer twintig demonstranten, sommigen gehuld in witte pakken met afdrukken van rode handen erop, scanderen „NOS, schande, bloed aan je handen”. Ook hebben ze spandoeken aan het gebouw opgehangen met de leuzen „NOS stop legitimatie van genocide” en „Taal is niet neutraal”. Drie aan elkaar vastgeketende actievoerders met gezichtsbedekking liggen voor de ingang.

De actiegroep vindt dat de publieke omroep geweld en genocide „legitimeert”, omdat het „klakkeloos” de „Israëlische framing” zou overnemen, zo is te lezen in een verklaring op de Instagram-pagina van de groep. XR Justice Now geeft in de verklaring geen voorbeelden van de gehekelde berichtgeving.

NOS ontstemt

De demonstranten roepen de NOS op om „haar plicht” na te komen door op een „onbevooroordeelde en waarheidsgetrouwe” manier verslag te doen van de situatie in het Midden-Oosten. Ze vinden dat de woordkeuze van NOS-journalisten „direct invloed” heeft op de werkelijkheid.

De NOS is niet te spreken over de actie. “Over onze journalistieke keuzes of ons woordgebruik gaan we altijd graag met iedereen in gesprek. Dit is alleen niet de manier”, laat Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws weten. „Ik vind het onaanvaardbaar dat deze demonstranten de toegang tot onze redactie vanochtend blokkeren, en dat mijn collega’s zich onveilig voelen,” zegt ze.

Politie aanwezig

De politie is aanwezig, maar grijpt vooralsnog niet in, schrijft de NOS. Volgens een woordvoerder van de publieke omroep heeft het protest geen invloed op de programmering.

De subgroep van Extinction Rebellion zegt ook de aandacht te willen vestigen op de „systematische Israëlische aanvallen” op journalisten die volgens de actiegroep als „oorlogsmisdaden” moeten worden bestempeld. XR Justice Now had het protest live uitgezonden op Instagram en trok zo’n twintig kijkers.

Politie op twee gevallen na tevreden over optreden tijdens pro-Palestijnse studentenprotesten UvA

admin
November 26, 2024
0

De politie heeft tijdens de studentenprotesten op campussen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) afgelopen voorjaar in twee gevallen buitenproportioneel geweld gebruikt tegen pro-Palestijnse demonstranten. Dat concludeert de politie op basis van een intern onderzoek. In het algemeen zou het geweld „goed toegepast” en „uitlegbaar” zijn geweest, schrijft de politie.

In navolging van grootschalige studentenprotesten op campussen in de Verenigde Staten, organiseerden Nederlandse pro-Palestijnse actiegroepen afgelopen voorjaar ook demonstraties in Amsterdam. Zowel op de Roeterseilandcampus als bij Oudemanhuispoort, twee locaties van de UvA, kwamen honderden demonstranten samen met de intentie om daar te overnachten. Ze zetten tenten op, brachten eten mee en wierpen barricades op om de politie tegen te houden. Op beide locaties gebruikte de politie geweld om de demonstranten uiteindelijk weg te krijgen.

‚Naar de grond gewerkt’

In één geval zou een politiemedewerker zijn uitgescholden voor „vuile kankerlijer”, waarna de agent de persoon „naar de grond werkte”. Dat had niet mogen gebeuren, stelt de politie. In het andere geval zou een agent van de Mobiele Eenheid (ME) meermaals een demonstrant hebben geslagen met de wapenstok terwijl die geen kant op kon en geen gevaar vormde. Ook dit vond niet „binnen het wettelijk kader” plaats, oordeelde de hulpofficier van justitie.

In totaal hebben 59 mensen klachten ingediend vanwege het politieoptreden bij de UvA-protesten. In meer dan de helft van de gevallen kwamen die van mensen die de demonstraties niet zelf hadden bijgewoond maar filmpjes hadden gezien. Met die klachten doet de politie niets. De overige klachten, van mensen die fysieke of emotionele schade zeggen te hebben opgelopen, leidden uiteindelijk tot vier aangiften, die het OM nog moet wegen.

De Amsterdamse politiechef Peter Holla schrijft in een brief naar de veiligheidsdriehoek dat hij het betreurt als mensen nog steeds last hebben van het politiegeweld. Hij vraagt ook om begrip voor de agenten. „Agenten zijn bekogeld met stenen en zwaar vuurwerk, werden met brandblussers in hun gezicht gespoten en werden zelfs aangevallen met ammonia.” Tien agenten zijn gewond geraakt, van wie één blijvende tinnitus heeft opgelopen.

Tv-recensie | Laat quizmarathondeelnemers af en toe even op hun rug liggen en naar de wolken kijken

admin
November 26, 2024
0

„Laat de mensen maar leven, als ze dat willen, en daarna doodgaan, ieder op zijn beurt”, schreef Wisława Szymborska in 2002. „Zij, de wolken, hebben met heel dat vreemde gedoe niets te maken.” De woorden van de Poolse dichteres stonden aan het eind van Even lucht (EO) in de wolken geschreven, als een wijsheid die de korte documentaire in perspectief moest plaatsen. De afgelopen twintig minuten waren gevuld geweest met beelden van mensen die op hun rug in de achtertuin, op een grasveld of naast een kippenhok lagen. Op verzoek van de documentairemakers namen ze daar de tijd om midden op de dag hun blik omhoog te keren. Met hun ogen op de wolken vertelden ze waar hun gedachten nu naartoe gingen.

Bij de jonge deelnemers richtten die gedachten zich vooral op de toekomst en alle angsten en verlangens die daarbij kwamen kijken, terwijl de oudere deelnemers veelal terugblikten op het verleden: soms tevreden, soms met spijt. De thema’s die de wolkenkijkers bezighielden varieerden van behapbaar en concreet tot beangstigend groot. Latrelaties en terminale ziektes, vliegvakanties en klimaatverandering. Ik kwam er niet over uit of ik dat troostrijk of juist beangstigend vond: het idee dat je die dromen en zorgen met zo veel mensen deelt. En dat het de wolken die aan je voorbijtrekken uiteindelijk worst zal wezen hoe veel van je dromen en nachtmerries werkelijkheid worden.

Omdat maandag me wat vroeg leek voor een existentiële crisis ruilde ik de wolken in voor SBS6 (in jargon noemen we dit ook wel een ‘vibe shift’). Daar is sinds vorige week iedere avond Lotto De Quizmarathon (Talpa) te zien – of, in de woorden van presentator Rob Kamphues: „Het grootste quizevenement uit de Nederlandse tv-geschiedenis”, bestaande uit „zo’n 32 uur lang alleen maar quizen, quizen en nog eens quizen, met een selectie van de meest fanatieke quizfanaten .” Die quizfanaten nemen de uitdaging ontroerend serieus en worden behandeld als ware artiesten. Niet alleen kunnen ze backstage gebruikmaken van „speciale faciliteiten”, waaronder een ijsbad, een hometrainer en een doos Trivial Pursuit; ze mochten van tevoren ook een rider (wensenlijst) inleveren met „etenswaar die goed is om supergefocust de 32 uur durende marathon door te komen.” Zo kan het dat ze tussen de quizrondes door met een verhit hoofd de coulissen inlopen terwijl ze dingen zeggen als: „Het is nu tijd voor de hummus.”

Spijtig is het wel dat de marathon is opgeknipt en uitgesmeerd over meerdere weken. Dat geeft je als kijker de gelegenheid om je avond na avond iets slechter te voelen over je groeiende ongeduld. Want geef toe: je kijkt niet voor de triviafeitjes. Je kijkt omdat je wil zien hoe lang het duurt voor de hummus uitwerkt en de eerste uitgeputte quizfanaat van de hometrainer dondert.

Slaaptekort

Misschien dat de bedenkers van het format voorvoelden dat veel kijkers om die reden pas bij de laatste afleveringen aanhaken, als het slaaptekort van de kandidaten het best zichtbaar wordt. Dat dat de reden is voor het extra drama-element dat ze hebben toegevoegd: de kandidaten delen zich steeds op in twee teams, en aan het eind van elke ronde stemt het verliezende team een van de eigen leden weg. Het weggestemde lid mag dan weer zelf een ander teamlid aanwijzen om het tegen op te nemen in een duel. Wie verliest, vertrekt.

Al dat gehannes met messen in ruggen leidde in aflevering één al tot betraande oogjes bij de weggestemde deelnemer. Zo’n deelnemer zou je eigenlijk ook even buiten op zijn rug moeten leggen, vind ik. Voor een beetje perspectief. „Laat de mensen maar quizzen, als ze dat willen”, zou je tegen hem moeten zeggen; „en daarna weggestemd worden, ieder op zijn beurt. Zij, de wolken, hebben met dat hele vreemde gedoe niets te maken.”

Luister naar