1Polsbandje: het ultieme festival souvenir
Denk je ‘festival’, dan denk je polsbandje. Op kleinere festivals wordt nog wel eens gebruik gemaakt van een weggooi-model, van papier of plastic. Maar het ultieme bandje is het stoffen bandje. Kleine kunstwerkjes die, omdat je ze alleen met een schaar kunt verwijderen, verrassend definitief voelen.
Proust beschreef in zijn roman Op zoek naar de verleden tijd hoe de smaak van een Madeleine, een schelpvormig cakeje, hem terugbracht naar een moment uit het verleden. Het polsbandje is het ultieme festivalsouvenir – alle optredens, het patatje waar je 8 euro voor betaalde, de intense blik die je met een vreemdeling in het publiek deelde, de zon die naar binnen scheen toen je ’s ochtends de tent openritste. Een stoffen monument naar een andere wereld. Meestal zie je ze in de huiselijke sfeer, op een prikbord of een klein festival-altaar naast een pot met onbruikbare drankmunten. Maar de echte nostalgicus koestert een steeds groter wordende collectie aan de pols.
2Vissershoedje: een iconisch festivalkledingstuk
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/06/11152359/data133530441-43f7db.jpg)
Het festival-vissershoedje vindt zijn oorsprong precies 25 jaar geleden, toen deze in 2000 op Pinkpop werd geïntroduceerd, in samenwerking met Amnesty International. Wie had ooit kunnen denken dat het vissershoedje, 25 jaar geleden enkel nog gedragen door kinderen en, waarschijnlijk enkele vissers, zo’n iconisch festivalkledingstuk zou worden? En dan nog in het roze ook. Praktisch en beschermend tegen de zon? Ja. Lelijk? Ook. Maar de verbroederende kracht van een uniform is niet te ontkennen. Dus dragen we tijdens Koningsdag oranje en op festivals een vissershoedje.
Ter ere van het 25-jarig bestaan van het hoedje, schakelde Pinkpop dit jaar een lokale tatoeage-artiest in voor het ontwerp. Mocht roze toch niet je kleur zijn, niet getreurd. Dit model is tweezijdig te dragen.
3Muntje: herinnering aan de lege portemonnee
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/06/11152358/data133530432-7539b2.jpg)
Illustratie Chris Bosch
Een festival is een eigen universum, met een eigen esthetiek, eigen ongeschreven regels én een eigen betaalmiddel. Ooit begon het met papieren bonnetjes – net zo handig als een papieren plastuit – al snel werd de innovatie in plastic gevonden. Het was vaste prik: na de rij voor de ingang, in de rij om muntjes te halen om je vervolgens naar de rij voor de bar te begeven. Tegenwoordig worden de plastic muntjes steeds vaker vervangen door contactloos betalen, minder rijen en, zo wil de gedachte: je geeft meer uit omdat je je voorraad minder bewust ziet slinken. Minder rijen voor het publiek, minder gedoe en fraude-gevoelig voor de organisatie.
Toch zijn er nog steeds festivals waar je met munten betaalt. Het is makkelijker voor het barpersoneel, die geen bestellingen in pinautomaten hoeft in te voeren en in het geval van een stroomstoring gewoon door kan blijven schenken. En, al bieden sommige organisaties de mogelijkheid om de munten weer in te leveren, er gaan altijd muntjes in broekzakken of verloren hoekjes van de tent weer mee naar huis. Met duizenden bezoekers en muntjes die op soms wel meer dan 3 euro waard kunnen zijn, is dat toch makkelijk verdiend. Waar het polsbandje vaak symbool staat voor het positieve, is zo’n waardeloos plastic muntje vooral een herinnering aan de lege portemonnee.
4Plastuit: handig, omdat gore Dixies verre van ideaal zijn
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/06/11152359/data133530438-32fafa.jpg)
Illustratie Chris Bosch
In de jaren ’80 van de vorige eeuw werd in Frankrijk het basisontwerp voor de huidige plastuit uitgevonden. Plassen hoort immers bij het biologische basispakket, fysieke uitzonderingen daargelaten, maar in het vrouwelijk ontwerp was niet meegenomen dat dit ook staand zou moeten. na de jaren tachtig konden vrouwen eindelijk ook de ultieme vrijheid van het staand plassen ervaren. Handig op festivals, waar gore Dixies verre van ideaal zijn. Zo’n tien jaar later kwam in Nederland de Urinelle op de markt, een opvouwbaar plaskokertje waarvan je je kunt afvragen hoeveel vrouwen betrokken zijn bij de ontwikkeling ervan. Zouden zij hebben bedacht dat karton handig materiaal is? Of het formaat van een kleine handpalm?
In de loop der jaren zijn er nieuwe modellen op de markt gekomen, van waterbestendiger materiaal en soms zelfs met opvangzak voor als je urine mee wilt nemen naar het hoofdpodium. Op de namen hebben ze wel hun best gedaan: de Peesential, de P-mate, of de Liberpee, met prijzen variërend van 0,77 voor 1 Urinelle tot zo’n twintig euro voor een herbruikbare Liberpee (hoe je die schoonmaakt na gebruik, moet je zelf maar uitzoeken). Even out-of-the-box: er zouden misschien extra toiletten geplaatst kunnen worden? Of een extra schoonmaakrondje ingepland?
5Uitklaptentje: je eigen festivalwoning
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/06/11152356/data133530435-727828.jpg)
Illustratie Chris Bosch
Op festivals slaap je weinig en vaak slecht, feit blijft dat je er toch (meestal) niet aan ontkomt. Inmiddels zijn er genoeg millennials die tijdens festivals hun toevlucht zoeken tot glampings of dichtbijzijnde vakantiehuisjes, maar je kunt je afvragen of je wel écht op een meerdaags festival bent geweest als je niet in een tentje hebt geslapen. Vanwege het gemak is de uitklaptent geliefd. Deze tent, ook wel opgooi- of pop-uptent genoemd, doet precies wat zijn naam doet vermoeden. Je haalt ’m uit de opberghoes, gooit ’m van je af en daar staat je festivalwoning. Geen gedoe met stokken, zelfs haringen worden vaak op windvrije dagen achterwege gelaten. Je hebt er geen omkijken meer na, tot je weer naar huis moet en het inklappen net iets meer blijkt te vergen dan het uitklappen.
