N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Coronapandemie Zo’n drie op de vijf mensen die zich met langdurige coronaklachten bij het UWV melden, kunnen nu helemaal niet werken.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data97429339-0f175e.jpg)
Foto Richard Brocken/ANP
Het merendeel van de mensen met ernstige langdurige coronaklachten zal volledig arbeidsongeschikt worden verklaard. Dat verwacht het UWV op grond van de beoordelingen die tot nu toe zijn gedaan. Drie op de vijf mensen met zulke klachten kunnen nu helemaal niet werken. Bij een klein deel is terugkeer naar de arbeidsmarkt definitief uitgesloten. „Het UWV verwacht dat deze cijfers gelijk blijven”, zegt de woordvoerder.
Wie na twee jaar ziekte minder dan 65 procent van het eerdere inkomen verdient, komt in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering volgens de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Sinds februari vorig jaar is het mogelijk om met langdurige coronaklachten een WIA-uitkering aan te vragen.
Vorig jaar hebben bijna 1.900 mensen zich bij het UWV gemeld voor een beoordeling vanwege coronaklachten. De groep heeft veelal last van ernstige pijn- en vermoeidheidsklachten met daarnaast soms een te snelle ademhaling en hartslag, of angst- en depressieklachten, ziet UWV-verzekeringsarts Diny van der Geest. „Mijn cliënten proberen vaak na enkele maanden ziekte weer te werken, maar vallen daarna voor lange tijd uit.”
Ook veel twintigers en dertigers
Het is niet precies bekend hoeveel Nederlanders longcovid hebben. Bij steunorganisatie C-support zijn ongeveer twintigduizend van deze patiënten aangesloten, maar de werkelijke aantallen liggen waarschijnlijk hoger. Als de klachten na een coronabesmetting langer dan drie maanden aanhouden, wordt gesproken van longcovid.
Bijna de helft van de cliënten van Van der Geest is boven de vijftig, maar de verzekeringsarts ziet ook veel twintigers en dertigers voorbijkomen. Soms was er sprake van „onderliggend lijden zoals suikerziekte of autoimmuunziekte, maar lang niet bij iedereen”, zegt ze. „ Sommigen waren voor ze corona kregen heel fit.” Veel patiënten hebben vaker corona gehad.
Sommige van mijn cliënten waren vroeger heel fit
Het UWV verwacht dat het aantal beoordelingsaanvragen vanwege corona verder oploopt. Eind augustus vorig jaar stonden er in totaal 17.000 mensen op de wachtlijst bij het UWV, van wie een deel een corona-diagnose kreeg of nog zal krijgen. Omdat het aantal beoordelingen wegens corona 3 procent bedraagt van alle WIA-beoordelingen in het afgelopen jaar, betekent dit dat er nog honderden mensen met een corona-diagnose bij kunnen komen. Hoeveel mensen nu op de wachtlijst staan, zei het UWV dinsdag niet te kunnen zeggen.
Nog te weinig bekend
Het UWV houdt er rekening mee dat een deel van de mensen die volledig arbeidsongeschikt zijn verklaard ooit toch weer aan het werk kunnen. „Er is nog steeds weinig bekend over het ziekteverloop van longcovid,” zegt Van der Geest. „Het kan nog steeds dat mensen herstellen en aan het werk kunnen.” Tot nu toe lukt dat vooral bij mensen die administratief routinewerk doen op kantoren.
Zo’n 17 procent van de mensen die zich met longcovid meldt bij het UWV, is volgens de keuringsartsen minder dan 35 procent arbeidsongeschikt en heeft daarom geen recht op een WIA-uitkering. Van hen is een groot deel volgens Van der Geest inmiddels weer aan het werk.
Van een klein deel verwacht het UWV dat zij nooit meer zullen werken. Bijvoorbeeld een persoon van boven de 60 bij wie het ziektebeeld van longcovid op alzheimer leek. De persoon was in de war en had geheugenproblemen. Het UWV oordeelde dat de kans op terugkeer naar werk nihil was.
Een derde werkte in de zorg
Bijna een derde van de personen die een corona-diagnose kreeg bij het UWV werkte in de zorg. In de zorgsector worden bijna twee keer zoveel mensen afgekeurd door longcovid dan in andere sectoren. Dat is wellicht te verklaren doordat veel mensen die nu twee jaar ziek zijn corona opliepen in de eerste golf, toen veel zorgmedewerkers besmet raakten.
Werkgevers geven de coronapatiëntengroep over het algemeen veel kansen om weer terug te keren, ziet Van der Geest. Dat komt volgens de arts vooral doordat zij te maken hebben met personeelstekorten en omdat er tegenwoordig meer informatie bekend is over longcovid. „Bijna iedereen heeft wel iemand in zijn of haar omgeving die er langdurig uitligt door corona. Dat leidt tot meer begrip.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/10/data91609212-3a0891.jpg)
Lees ook: Niet meer fietsen, niet meer zingen, niet meer leven
Onlangs bleek wel dat wetenschappelijke onderzoeken naar longcovid stil dreigen te komen liggen of vertraging oplopen door financieringsproblemen. Dat is volgens het UWV een probleem omdat nog steeds veel onduidelijk is over de behandeling van langdurige coronaklachten. Angstklachten of depressies bij longcovidpatiënten kunnen beter behandeld worden. Maar een succesvolle behandeling voor bijvoorbeeld de pijn en vermoeidheidsklachten is er nog niet.
