N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Jaitsen Singh Het hof heeft uitzending van de vijfde aflevering van Amerikaanse nachtmerrie verboden. De maker kijkt nu naar mogelijke aanpassing.
Het verbod op uitzending van de laatste aflevering van de NPO-documentaire Een Amerikaanse nachtmerrie is een forse tegenvaller voor omroep BNNVARA, de internationaal opererende Nederlandse producent Submarine en regisseur Hans Pool. Het hooggerechtshof Amsterdam wees maandag arrest nadat de voorzieningenrechter vorige maand uitzending van de documentaire als rechtmatig had beoordeeld. Jaitsen Singh, de Surinaams-Nederlandse veroordeelde die onderwerp is van de documentaire, vocht uitzending aan en kreeg gelijk in hoger beroep.
Singhs echtgenote en stiefdochter werden in 1983 om het leven gebracht door onbekende moordenaars. Hij is in 1984 in een dubieus proces tot 56 jaar celstraf veroordeeld voor het opdracht geven tot een huurmoord. Singh zit nog steeds vast in Californië en geldt als de langstzittende Nederlander in een buitenlandse cel. De gewraakte slotaflevering zou aanstaande maandag op NPO2 worden vertoond. Daarin worden zware aantijgingen van seksueel misbruik naar voren gebracht door een nichtje van Singhs stiefdochter en de familie van zijn vermoorde echtgenote. Ook is er een aangifte te zien van misbruik en wordt er in het vermeend misbruik een motief voor de moord geschetst. Dit is in het strafproces nooit aan de orde gekomen.
Onvoldoende wederhoor
Volgens het hof zijn de beschuldigingen „indringend” en „als waar en bewezen gepresenteerd”. Daarbij is onvoldoende gelegenheid tot wederhoor geboden. Singhs advocaat Rachel Imamkhan , die gaandeweg is gebroken met de documentairemakers, bracht naar voren dat het fataal af kan lopen als deze aflevering op tv komt, zeker in de VS. Gedetineerden die met zedendelicten in verband zijn gebracht lopen risico op geweld.
Op NPO Start, de videodienst van de publieke omroep, was de documentairereeks al een maand te zien. Sinds maandagavond is ook daar aflevering vijf niet meer beschikbaar. Femke Wolting van productiemaatschappij Submarine laat weten „verbaasd” te zijn door de uitspraak. „Als journalisten hebben we de plicht het verhaal van alle kanten te belichten”, schrijft ze in een appbericht. „Het gerechtshof vindt dat we de Amerikaanse advocaat van meneer Singh meer ruimte moeten bieden in de serie. We gaan nu kijken of we nog meer aandacht kunnen geven aan Singhs visie op het mogelijk seksueel misbruik zodat de laatste aflevering alsnog kan worden uitgezonden.”
Dwangsom
Het hof zet ook een streep door de vermarkting in het buitenland. De dwangsom bij elke overtreding is 50.000 euro, tot een maximum van een kwart miljoen. De documentaire, waar zeven jaar aan is gewerkt, kostte ruim 1 miljoen euro. Ruim 700.000 euro betrof subsidies van het filmfonds en NPO-fonds. Er zat ook een voorschot van distributeur About Premium Content, die de internationale verkoop voor rekening neemt. De documentaire stond al in de etalage, bijvoorbeeld op de documentairebeurs MIPDoc in Cannes.
Dat het hof zo zwaar tilt aan het wederhoor is opmerkelijk, omdat dit journalistieke principe doorgaans niet gezien wordt als recht. Volgens de gespecialiseerde advocaat Olaf Trojan (Bird&Bird), niet betrokken, is het „niet aan de rechter hoe invulling wordt gegeven aan het beginsel van hoor en wederhoor”. Toch kan een rechter wel beoordelen of „een redelijke mogelijkheid” is gegeven. „Daarbij zal de rechter ook betrekken of voldoende duidelijk is gemaakt waarop dat weerwoord betrekking moet hebben.”