N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Andere naam Regeringspartij BJP vindt ‘India’ een koloniale term. Het gebruikte in communicatie met G20-delegaties de naam ‘Bharat’, die zou slaan op een lang verleden van hindoeïstische cultuur op het Zuid-Aziatische subcontinent.
Moest de G20-top gastheer India helpen neerzetten als speler op het wereldtoneel, de delegaties van deelnemende landen worden direct een hevige, binnenlandse discussie ingetrokken. De buitenlandse gasten kregen dinsdag een uitnodiging voor een etentje: was getekend, Droupadi Murmu, ‘President van Bharat’. Is dat een aanwijzing dat haar partij, de BJP van premier Narendra Modi, een naamsverandering wil voor het land?
Doorgaans refereren politici in internationale context en Engelstalige communicatie aan ‘India’. ‘Bharat’ is de aanduiding die in meerdere lokale talen voor het land wordt gebruikt, en deze naam staat in formele teksten opgesteld in het Hindi. Met haar uitnodiging brak Murmu dus met protocol – en onderstreepte de voorkeur van haar eigen regeringspartij, de nationalistische BJP, Bharatiya Janata (People’s Party). Zo werd in de zijlijnen van de G20-top, dit weekend in New Delhi, een ideologisch punt gemaakt, stelde de oppositie.
Vrijwel inwisselbaar
Artikel 1 van de Indiase grondwet begint met de stelling dat „India, dat wil zeggen Bharat, een unie van staten zal zijn”. In de rest van de Engelstalige tekst wordt India gebruikt; de vertaling in het Hindi heeft dat woord, behalve in die eerste zin, vervangen voor ‘Bharat’. In dagelijkse gesprekken zijn de twee namen ook vrijwel inwisselbaar. En officiële instellingen dragen sowieso meerdere namen, rekening houdend met lokale talen. Onder de politici die betrokken waren bij het opstellen van de grondwet, waren de voorkeuren verdeeld.
Maar de BJP vindt ‘India’ een koloniaal stempel, dat zelfs na onafhankelijkheid van de Britten is blijven kleven. Het woord Bharat daarentegen, komt uit het epos Mahabharata, een van de belangrijkste teksten van de hindoeïstische cultuur. Het idee dat het Zuid-Aziatische subcontinent altijd al onder deze naam bekend zou hebben gestaan, past precies in de ideologie van de BJP, die een meer uniform, hindoeïstisch India wil bewerkstelligen en daarbij vaak teruggrijpt op een heroïsch verleden.
Taalkundigen en historici weerspreken echter dat ‘India’ een nieuwer woord zou zijn. Net als ‘Hindustan’ – nog een term die wordt gebezigd in alledaags taalgebruik – zou die naam eerder een geografische oorsprong hebben en refereren aan de rivier de Indus. Anderen vallen vooral over de claim van authenticiteit. „We kregen ‘cricket’ ook van de Engelsen: doen we daar ook niet meer aan?”, zo klinkt het op X, voorheen Twitter.
En meerdere tegenstanders wijzen ook op de saillante timing van Murmu’s schijnbare poging ‘India’ te laten verdwijnen. Juist deze zomer verzamelden meerdere oppositiepartijen zich om samen campagne te voeren in de aankomende verkiezingen. Deze tegen de BJP gekante oppositie werkt samen onder de noemer ‘I.N.D.I.A.’ – wat, weliswaar in het Engels en niet in het Hindi, staat voor de Indian National Developmental Inclusive Alliance.
BJP-prominenten, onder wie premier Modi en zijn buitenlandminister S. Jaishankar, zeggen de ophef niet te begrijpen. Ze beroepen zich op de grondwet, waarin nou eenmaal beide namen voorkomen.
Oude en nieuwe namen
Naamsveranderingen op zich zijn niets nieuws in India. In het hele land zijn vanaf 1947 de namen van grote steden, en soms deelstaten, vervangen. Dan ging het om de keus voor een lokale naam in plaats van de Engelse of Franse, of aanpassingen omwille van de spelling. Zo werd miljoenenstad Bombay eind vorige eeuw omgedoopt tot Mumbai. De landkaarten dragen tegenwoordig de vernieuwde namen; maar veel Indiërs gebruiken oud en nieuw door elkaar, uit gewoonte. Premier Modi zette een stevig programma voor ‘dekolonisatie’ door, en liet vorig jaar nog in hoofdstad New Delhi straatnamen en de namen van instituten veranderen.
Als Modi voortaan echt alleen ‘Bharat’ wil hanteren, zou dat veel formele aanpassingen betekenen – te beginnen in die formuleringen van de grondwet, waarvoor een twee derde meerderheid in het parlement vereist is. Ook paspoorten en geldbiljetten zouden volledig moeten worden veranderd. Een veel te grote klus, schamperden sommige socialemediagebruikers.
Een woordvoerder van VN-voorzitter Antonio Guterres, die al in India is in verband met de G20-top, liet desgevraagd aan Indiase pers weten dat de VN „naamswijzigingen overweegt als die formeel worden ingediend”. Daarvan was in ieder geval (nog) geen sprake.