1. Wie doen welk voorstel?
De VVD wil dat alle tweejarigen met een taalachterstand verplicht voorschoolse educatie volgen, schrijft ze in haar verkiezingsprogramma. De partij combineert dit met een algemene verlaging van de leerplicht naar het vierde levensjaar.
2. Waarom?
„Wij vinden dat alle kinderen moeten kunnen meekomen op school en in de maatschappij”, licht Tweede Kamerlid Simone Richardson toe, die namens de VVD het woord voert over dit onderwerp. „In de eerste levensjaren wordt bij kinderen de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van het leren. Als de taalontwikkeling in die fase een achterstand oploopt, omdat de ouders thuis de Nederlandse taal niet spreken, blijkt dat moeilijk in te halen. Voorschoolse educatie kan het verschil maken, dat is aangetoond. Om de kansengelijkheid te bevorderen vinden wij het belangrijk dat alle kinderen die daar recht op hebben, er gebruik van maken.”
Gemeenten bepalen welke kinderen in aanmerking komen voor voorschoolse educatie. Als het consultatiebureau constateert dat een kind een achterstand heeft of dreigt op te lopen, kan het een „indicatie” krijgen voor zestien uur voorschoolse educatie. Het krijgt dan op de peuterspeelzaal of een kinderdagverblijf een speciaal programma aangeboden.
Volgens het ministerie van Onderwijs kwamen in 2021 57.900 kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar in aanmerking voor voorschoolse educatie. 80 tot 85 procent maakt daar gebruik van. „We willen ouders die dat nog niet doen een zetje geven”, zegt Richardson. „De VVD is normaal gesproken niet voor verplichten, maar in dit geval gaat het om het recht van kinderen op een goede start.”
Lees ook
Bijna gratis kinderopvang in 2027? Dat duurt te lang, zeggen ze in Den Haag. ‘We kunnen niet accepteren dat kinderen met een achterstand beginnen’
3. Is het haalbaar?
Er is op dit moment niet genoeg capaciteit om alle kinderen die in aanmerking komen de voorschool aan te bieden. Peuterspeelzalen en kinderdagverblijven kampen met een „zorgwekkend” tekort aan beschikbare pedagogisch medewerkers, schreef demissionair minister Mariëlle Paul (Onderwijs, VVD) recent in een brief aan de Kamer.
Volgens de VVD kan het personeelstekort worden opgelost door nauwere samenwerking tussen kinderdagverblijven en scholen. „Je zou combinatiebanen kunnen creëren”, zegt Richardson, „dan kunnen mensen die nu een parttime baan hebben meer uren gaan werken.”
Maar mág je ook de ene groep wel en de andere niet verplichten naar voorschoolse educatie te gaan? Dat is nog niet duidelijk. Volgens Richardson moet een volgend kabinet dit uitzoeken.
Het verlagen van de leerplichtige leeftijd van vijf naar vier jaar, zoals de VVD ook wil, lijkt geen probleem. Nu al gaat 98 procent van de vierjarigen naar de basisschool.
4. Heeft het zin?
Volgens de Onderwijsraad is voorschoolse educatie zeker zinvol. Het ministerie van Onderwijs beaamt dit. Uit meerjarig onderzoek (het zogenoemde pre-COOL-onderzoek) is gebleken dat voorschoolse educatie ervoor zorgt dat kinderen die opgroeien in „minder gunstige sociaal-economische omstandigheden” hun achterstanden inlopen ten opzichte van leeftijdgenoten die opgroeien in een „kansrijke” omgeving.
