Het bleef een groot dilemma. Kijk: het voordeel van een fietshelm is dat je minder makkelijk sterft in het verkeer. Maar het nádeel van een fietshelm – hoe zal ik het uitleggen? Journalist Tom Staal deed een poging in Goedemorgen Nederland (WNL). Hij wapperde met zijn armen naar presentatrice Welmoed Sijtsma en zei: „Als jij, als blonde vrouw… in de lente… met je lentejurkje…” Zijn armen hadden nu bijna overal heen gewapperd, zoals de armen van Tom Staal altijd lijken te doen. Omhoog, omlaag; naar voor, naar achter. Je vergeet soms haast te luisteren naar wat hij ondertussen probeert te vertellen. Maar het ging dus over het hypothetische scenario waarin Sijtsma ergens heen fietste in een lentejurkje. „Dan moeten die blonde haren wápperen, toch?” „Ja”, zuchtte Sijtsma. „Maar als ik onderuit ga, wil ik ook graag nog een hoofd.” „Mja”, deed Staal. „Dat is ook weer waar.” Dilemma’s, dilemma’s.
Woensdag lanceerde de overheid de campagne ‘Zet ’m op’, die fietsers moet stimuleren een helm te dragen. Traumachirurgen blij, opiniemakers geprikkeld. ’s Avonds wapperden de armen van Staal opnieuw; nu op SBS6 achter de desk van Nieuws van de dag (er lijkt een directe verbinding op gang te zijn gekomen tussen WNL en Talpa). Daar werd het fietshelmitem dunnetjes overgedaan. Presentator Thomas van Groningen en zijn gasten kregen ieder zo’n helm toegeschoven, al zette niemand ’m ter plekke op. De ene helft wilde niet en de andere helft had een te groot hoofd. „Opnieuw een betuttelcampagne van de overheid”, had Van Groningen het onderwerp ingeleid: „We moeten allemaal een fietshelm op gaan zetten.” Verder ging een Telegraaf-columnist uitleggen hoe de naamsverandering van de Amstelveense Michiel de Ruyter School een aanval was op de Nederlandse cultuur, zei Van Groningen, wiens honende toontje steeds meer neigt naar dat van Ongehoord Nieuws-presentator Tom de Nooijer. Misschien is die permanente staat van ongenoegen besmettelijk.
Kolossale inktvis
Dan is het fijn dat er altijd wel ergens een programma te vinden is waarin BN’ers leren om het grote juist weer klein te maken; het negatieve positief. Persoonlijke ontwikkeling is helemaal hot. Maar omdat je een BN’er niet gewoon een uur op een sofa kunt leggen en dat dan tv kunt noemen, moeten er wel creatieve therapeutische formats ontwikkeld worden. Neem bijvoorbeeld de Videoland-serie Shaolin Heroes, waarvan elke woensdag een nieuwe aflevering online wordt gezet. In het programma worden tien BN’ers negen dagen lang getraind in kungfu en krijgen ze tussendoor wat boeddhistische wijsheden binnengelepeld. Deelnemers liggen hier niet op een sofa, maar op een spijkerbed. Dát is tv.
In de aflevering van afgelopen woensdag kregen de BN’ers tussen de fysieke uitdagingen door houten plankjes uitgedeeld. Daarop mochten ze dingen schrijven die ze achter zich wilden laten. Er werden grote angsten en pijnpunten genoteerd. „Ik zoek een woord voor dat stemmetje in je hoofd dat negatieve dingen over jezelf zegt”, zei Kim-Lian van der Meij. Ze zat op haar bed in het trainingscentrum, er klonk een meditatief muziekje. Een paar meter verderop lag Tooske Ragas op haar rug op een identiek bed. Met gesloten ogen suggereerde ze: „Als je dat nou ‘die negatieve stem’ noemt…?”
Hierna verlangde ik toch naar iets écht groots. Groter dan de hoofden van opiniemakers en de zorgen van BN’ers. Groot genoeg om dat alles in perspectief te plaatsen. Ik was dus blij verrast toen de NOS berichtte dat voor het eerst een kolossale inktvis, een dier dat naar schatting 12 tot 14 meter lang kan worden, in het wild was gefilmd. Alleen kwam de inktvis in kwestie pas net uit z’n ei. Dat maakte de ontdekking in figuurlijke zin niet minder groot, maar bij het zien van de beelden kon ik een beetje teleurstelling toch niet onderdrukken. Helaas: de kollosale inktvis was dertig centimeter klein.
