Je kunt maar beter voorbereid zijn, dus keek ik zekerheidshalve naar de uitleg die Annefleur Schipper vroeg in de avond gaf over de nieuwe, dagelijkse talkshow die ze maandag laat op de avond zou presenteren. Kijkend naar de aankondiging van het programma, ademt Op de matrix jeugd. Dat moet ook wel, want het programma is bestemd voor NPO3, de jongerenzender van de NPO. De gemiddelde leeftijd van de NPO3-kijker scheelt twintig jaar met die van NPO2, maar daar moet ik bij aantekenen dat de NPO2-leeftijd rond de zeventig schommelt.
Enfin, jonge „makers, journalisten en creatieven” in het programma dus. En zij praten over muziek, games, technologie, mode, social media. Als het bij praten alleen zou blijven, had ik niet eerder op de avond naar Khalid & Sophie hoeven kijken om het precieze programma-idee te begrijpen. Presentator Khalid vroeg aan Op de matrix-presentator Annefleur Schipper of ze wilde „proberen” het hem uit te leggen. Dat is nooit echt een lekkere start, als een programma eerst moet worden uitgelegd, maar Schipper had attributen bij zich. Een crompouce, een button met Kees van der Staaij en een soort sjoelschijf met een afbeelding van Beyoncé. Het idee is dat de jonge makers en creatieven op een soort scorebord de onderwerpen gaan „ranken”. Is een crompouce ‘iconic’, ‘trash’ of allebei? Is het kerstfilmpje waarin voormalig SGP-partijleider Kees van der Staaij zingt, zijn vrouw dwarsfluit en zijn dochter piano speelt ‘highbrow’ of ‘cringe’? „Tenenkrommend”, vertaalde Khalid vlot. Ik begreep: er zou worden gepraat én beoordeeld.
Half elf – de aanvangstijd van Op de matrix – was nog ver weg. Een niet piepjonge kinderboekenillustrator en een oude(re) schrijver vulden met flair en gemak de zendtijd, en als ik moest raten, zou ik Charlotte Dematons en Adriaan van Dis zonder meer iconic noemen, beetje highbrow, maar toch tamelijk luchtig. Bij Khalid & Sophie legde illustrator Dematons het verschil uit tussen haar boek Sinterklaas uit 2007 – dat ze wegens gedateerdheid uit de handel nam – en dat van 2023. Van de laatste versie liet ze 50.000 exemplaren drukken, en die zijn allemaal al op. Zwarte Pieten bestaan voor haar niet meer, en aan roetpiet doet ze niet. „Een Piet heeft toch niet ’s ochtends voor het ontbijt al vieze vegen op z’n gezicht?” Haar Pieten hebben alle kleuren die je overhoudt als mensen de verf van het gezicht wassen. Verder is de huishouding van Sinterklaas in Spanje zeer „horizontaal” georganiseerd. Sinterklaas pakt tegenwoordig ook pakjes in en de hoofdpiet heeft zijn eigen vertrek gekregen naast het zwembad, waar voldoende ruimte is voor zijn vleugel.
Bij talkshow Van Roosmalen & Groenteman, ook op NPO3 trouwens, zat Adriaan van Dis het bij bijna alles oneens te zijn met Marcel van Roosmalen. Over de NS die meer treinen belooft in te zetten. Over de groei van het aantal zonnepanelen op daken. Over de aandoenlijkheid van zeehonden – er was er één op de autoweg naar Assendelft aangetroffen. Waar Van Dis lyrisch was of redelijk opgetogen, was Van Roosmalen zichzelf. Eens waren ze het over de terugkeer van Matthijs van Nieuwkerk op televisie, die werd voorspeld door Joop van den Ende (81). Dat werd, vond iedereen van bijna of boven de 50 aan tafel, wel eens tijd.
Zinnige dingen
Om half elf veranderde de onderwerpkeuze op de jongerenzender drastisch. Het ging over friendship therapy, over bare knuckle fighting, over de vrouwelijke hiphopwave. Annefleur Schipper is een vlotte presentator, of moet ik zeggen host. Haar vier gasten waren goede praters die zinnige dingen zeiden over fenomenen waar ik nog nooit van had gehoord. Alleen had ik bij drie van de vier geen idee wie het waren. En als ik niet weet wie of wat ze zijn, hoe moet ik hun rating dan raten?
Leeslijst
