‘We hebben een folkloristisch idee van macht”, zei Lodewijk van Oord in het programma VPRO Boeken. Hij was er te gast in verband met zijn essay Protesteren voor beginners. Machthebbers beginnen met het zo lang mogelijk negeren van een demonstratie. Wanneer dat niet kan, gaan ze de demonstranten belachelijk maken, vervolgens bestrijden ze die vanuit het argument dat de demonstranten criminelen zijn. Wanneer dat allemaal niet helpt, gaan ze over op geweld, waarna de volgende fase de overwinning van de demonstranten is, aldus Van Oord die hierbij de lessen van Gandhi volgde. Hij had, niet geheel verrassend, ontdekt dat Extinction Rebellion dichter bij de ideeën van Gandhi stond dan Farmers Defence Force. Het was verder een interessant betoog waarbij Van Oord optimistisch meent dat de macht bij de massa ligt en nooit bij de machthebbers met kapitaal. „Geweld is een epidemie”, stelde hij, en dat kon je alleen doorbreken met geweldloosheid. Het eerste bewijs daarvoor zag hij in het toneelstuk Lysistrate dat Aristophanes in 411 v. Chr. had geschreven. Vrouwen, die er genoeg van hadden dat de Spartanen en de Atheners elkaar al zo’n twintig de kop insloegen, trokken zich terug op de Akropolis en onthielden hun mannen net zolang seks totdat ze vrede zouden sluiten. Zo dwing je met geweldloos verzet vrede af, betoogde Van Oord.
Mooi idee, maar helaas. Dat de mens een machtswellusteling is op alle niveaus was te zien in een nieuwe etappe van The Summit op RTL 4. Allemaal sportieve mensen gingen een berg opklimmen en ondertussen keken ze wie ze konden wegpesten. Vanaf een andere berg keek Beau van Erven Dorens als een ware Wanderer über dem Nebelmeer – dat beroemde schilderij van Caspar David Friedrich waar de eenzame man op de top symbool staat voor grootsheid van het enkele individu – neer op die groep van wie er één haar teen had gestoten, een ander pijn aan haar knie had en een derde een baard had. Beau kwam naar beneden en zei streng: „Wachten heeft geen zin.” Met zijn vinger wees hij naar gele kano’s die ze moesten gaan tillen. Niemand protesteerde, ze keken alleen heimelijk wie er gedumpt kon worden. Om te laten zien hoe machtsbelust en slecht de mens van nature is, heb je eigenlijk alleen een Beau van Erven Dorens nodig om de weg te wijzen. Het verraad is een epidemie.
High tea
Wie macht wil uitstralen moet niet veel lachen, bleek uit een nieuwe aflevering van Boer zoekt vrouw. Als een alfamannetje op een apenrots trakteerde boer John vijf vrouwen op een high tea om ze daarna zijn auto te laten opknappen met een spuitbus. Allemaal dongen ze om zijn aandacht, nauwelijks minder subtiel dan in The Summit werkten ze zich naar voren om de ander weg te werken. Een van hen schilderde een hartje op de auto.
Bij de andere boeren was de strijd er niet minder om. Boer Martijn had hartjes van karton uitgezaagd, deed een wedstrijd elkaar in de ogen kijken en wilde dat de vrouwen aan een spijkerbroek gingen hangen om te zien hoe lang ze dat konden volhouden. Hij lachte vaak en nerveus, om daarna een verbaasde yogadocent weg te sturen. Boer Julius daarentegen lachte geen één keer, en ergerde zich aan vrouwen die dat wel deden. Na een potje curling in de koeienstal stuurde hij de vrouw weg die speciaal voor hem die ochtend uit Noorwegen was overgekomen. John was als het even kon nog onverbiddelijker. Hij stuurde niet alleen twee vrouwen weg, maar legde ook bij een van die afgewezen vrouwen uit dat hij niet erg om haar had kunnen lachen die dag. Daar sta je dan: weggestuurd worden uit een groep door boer John die je nog even een trap na geeft ook door te zeggen dat je geen humor hebt. Boer zoekt vrouw: hoe folklore en macht werken, krijg je nergens beter te zien.
