Tv-recensie | Daten op een vlot en mijmeren over Stalin

Keuzes, keuzes, keuzes. Ga ik het hier hebben over de NPO-variant op het megasucces van Winter vol liefde en de zomerse versie B&B vol liefde? Of wordt het iets interessants, internationaals en intellectueels als Wintergasten, de wintervariant van Zomergasten? Allebei moet lukken.

Zelf noemen de makers van Love raft het een „uniek datingexperiment in de Zweedse wildernis”. We kennen de unieke ingrediënten inmiddels wel. Tien singles, vijf mannen en vijf vrouwen, bovengemiddeld knap, leeftijd tussen de 24 en 31. De groepsleden ontmoetten elkaar, dit keer bij de Klarälven-rivier in Zweden. ‘Experts’ en ‘relatiedeskundigen’ hebben bedacht welke man het best bij welke vrouw past en vervolgens gaan die samen een vlot bouwen van boomstammen en touw. Op dat vierkantje vlonder moeten ze het met elkaar zien te rooien, terwijl ze zich laten meevoeren door de rivier.

De kans bestaat dat je overvoerd bent door alle date-programma’s, maar voor wie er nog geen genoeg van heeft, is het weer genieten van het ongemak, de irritaties, de teleurstelling bij voorbaat. Wat mij dit keer telkens opviel, zijn de zeer uitgesproken verwachtingen van wat de toegevoegde waarde van de toekomstige partner zal zijn. Liefde is een economische transactie, zo wordt er althans over gesproken. Een partner moet energie geven. Komt er minder terug dan je geeft, dan steekt mondhygiënist Sharon (29) „die liefde en energie” liever in zichzelf. Een partner vergt een tijdsinvestering en procesmanager Denise (30) wil best „tijd maken”, maar dan wel voor „iemand die het waard is”. Groeicoach Timo kent zichzelf als „krachtig, vurig en enthousiast” en „moet iemand hebben die me rustig krijgt”. Eens kijken wat dagenlang dobberen op een rivier oplevert aan koppeltjes.

Hitchcock-films

De VPRO zendt deze eerste week van het jaar vier gesprekken uit met internationale gasten. Net als bij Zomergasten wordt het interview afgewisseld met fragmenten uit films en tv-programma’s. Wintergasten is met anderhalf uur een beter vol te houden zit. Dinsdag was Nino Haratischwili te gast, theatermaker en vooral bekend als schrijver van Het achtste leven.

Met beelden uit de Georgische cult-klassieker Blue mountains uit 1983 maakte ze meteen duidelijk in welke wereld zij in datzelfde jaar werd geboren. Het Sovjet-Georgië van haar jongste jaren veranderde na de onafhankelijkheid in 1991 in een „triest, duister en verschrikkelijk oord”. Ze herinnert zich niet de details van de burgeroorlog of de economische crisis, maar wel dat ze naar school moest met hout en petroleum. Zonder brandstof geen les. Thuis geen verwarming, weinig eten en vaak geen stroom. Was er even wel elektriciteit dan keek ze met haar grootmoeder en alle buurvrouwen naar de Braziliaanse versie van soapserie Simplemente Maria. Liefde, bedrog, wraak en dat tig seizoenen lang. Voor haar een manier om aan de grimmige werkelijkheid te ontsnappen. Later, toen ze een tiener was en met haar moeder in een dorp op het Duitse platteland woonde, ontsnapte ze aan de vredige, maar saaie werkelijkheid daar door stiekem ’s avonds laat naar enge Hitchcock-films te kijken.

Ze woont al jaren in Berlijn, maar komt nog geregeld in geboortestad Tbilisi. Geen stad van wodka, bontmutsen en meters sneeuw, zoals mensen in het Westen voormalige Oostbloklanden voor zich zien. Haar stad doet „Zuid-Europees” aan, heeft een subtropisch klimaat en lijkt op Rome en Napels. Met de ogen van Haratischwili kijken we naar archiefmateriaal uit 1953 van de staatsbegrafenis van Stalin. Rijen bedrukte soldaten en huilende vrouwen passeren zijn kist. Volgens haar is er geen Stalin-revival onder Poetin. Stalin is nooit weg geweest. „Poetin pakt de draad op waar de geschiedenis even leek gestopt.”