Hoe zeiden we het ook alweer op de kleuterschool? A, B, C, ik doe niet meer mee. Dát gevoel overviel me dinsdagavond. Dan ben je dus een politicus, ga je de hele zomer zitten nadenken of je een partij begint, en zodra je denkt: ‘ik doe het’, zit Mariëlle Tweebeeke van Nieuwsuur klaar om van je te horen hoe en waarom. Voor dat hoe neem je nog eens uitgebreid de tijd, je puzzelt een lijst met kandidaten bij elkaar, en dan mag je met de top-20 daarvan aanschuiven bij Op1 om ze aan de kijker voor te stellen. Vervolgens treuzel je met je verkiezingsprogramma. Je wacht ermee tot ná het eerste verkiezingsdebat – waar je niet aan zou meedoen, maar toen toch maar wel. En toen was het er op dinsdag, en dan moet ik zeker naar Khalid & Sophie kijken om hem te horen vertellen wat erin staat?
Toch gekeken natuurlijk. Wat me opviel, Pieter Omtzigt zat niet alleen aan tafel. Volgens presentator Khalid was er op de dag zelf nog „geëist” dat er een mannetje van de partij bij moest. Wie wilde dat? Omtzigt? Of een handige partijstrateeg van NSC? Het ging om Eddy van Hijum, de man van het verkiezingsprogram. „Hij schreef het”, was Omtzigts laconieke uitleg aan tafel. Jaja, alsof hij zelf niet wist wat erin staat. Dit noem je ook wel powerplay, the making of a president, mannetjesmakerij. A, B, C…
Ik schakelde naar NPO 3, waar een groot deel van de avond was ingeruimd voor hormonen. Even voelde ik me heel bejaard, vervolgens moest ik mijn mind tot het uiterste stretchen om oordeelvrij mee te kunnen in de nieuwe tijd. Hormonen maken de vrouw, leerde ik van De ongestelde vragenshow. Daar gaat het dus al mis. In deze stoomcursus over de menstruatiecyclus gaat het consequent over mensen die ongesteld zijn. En dat is, in de woorden van radio-dj Frank van der Lende „iets heel groots”, want de hormonale cyclus beïnvloedt alles: de partner, de collega’s, de familie.
Het programma heeft iets weg van een biologieles door een supercool docententeam, maar interessant is het, voor mensen met en zonder baarmoeder. Feiten worden gecheckt, misverstanden de wereld uit geholpen (ja, je kunt plassen met een tampon in) en nog beter: misinformatie wordt rechtgezet. Om er één ding uit te pikken: online wemelt het van de hormooncoaches die (vooral) vrouwen vertellen dat ze zich zus of zo voelen door een „disbalans in hun hormoonhuishouding”. Daar valt – tegen betaling – achter te komen en – tegen betaling – iets tegen te doen. Maar bestaat zoiets als hormonale disbalans? Gynaecoloog Ingrid Pinas zegt dat zij het nooit in haar geneeskundeboeken is tegengekomen. En in haar spreekkamer blijkbaar ook niet.
Testosteron replacement therapy
De hormonen maken ook de man. Of juist niet. Thorn de Vries sprak in de documentaire Hormoonrevolutie met vier mensen die zich niet voelen wie ze zijn. Of andersom. Sharan Bala werd geboren met vrouwelijke én mannelijke geslachtskenmerken. Transvrouw Savannah Wolin staat op de wachtlijst voor een transitie en kan niet wachten tot er borsten op haar lichaam groeien, en testosteron plaatsmaakt voor oestrogeen. Ryan Ramharak identificeert zichzelf als non-binair trans. Geen man, want een baarmoeder. Geen vrouw, wel zwanger. Baard, borsthaar, babybuik. Hormonen maken deze mensen zoals ze willen zijn. „Je maakt een reis naar jouw gender.”
Buitenbeen in deze portrettenrij leek me Max Moszkowicz. Hij ziet zichzelf als man-man, maar merkte dat zijn hormoonhuishouding in disbalans raakte na de geboorte van zijn zoon. Hij was moe, somber, lusteloos. Hij koos voor testosteron replacement therapy. Hij smeert nu een androgel op zijn bovenlichaam en voelt zich weer helemaal het mannetje. Ben benieuwd of deze hormonale disbalans wél in de geneeskundeboeken staat.
