Trump-loyalisten schreven een beleidsplan – de Democraten voeren er nu campagne mee

Posted on August 28, 2024 by admin

De avond voordat de Democraten vorige week in Chicago met hun conventie begonnen, kreeg Donald Trump er al een rol toebedeeld. Op de glimmende glazen gevel van het lokale Trump International Hotel, een kwartiertje rijden van de conventiehal, werden zondag plots blauwe letters geprojecteerd: ‘Project 2025 HQ’. Niet veel later verscheen de afzender van die lichttekst: ‘Harris Walz. Joy and hope’.

De stunt onderstreepte hoe een enigszins obscuur conservatief beleidsdocument de afgelopen maanden uitgegroeid is tot een belangrijk Democratisch wapen om in november Trump te verslaan. Door te suggereren dat het hoofdkwartier (‘HQ’) van ‘Project 2025’ in de Trump-toren zetelt, vereenzelvigde de partij de ex-president opnieuw met een regeringsplan dat de rechtse denktank Heritage Foundation anderhalf jaar geleden liet optekenen door tientallen ideologische bondgenoten en ex-medewerkers van Trump.

Beter begin van Trump 2.0

De eerste keer dat hij het Witte Huis veroverde, tastte Trump aanvankelijk in het duister – letterlijk. Zijn nog relatief kleine presidentiële staf moest in het donker vergaderen, berichtte The New York Times begin 2017, omdat West Wing-medewerkers de lichtschakelaars van de kabinetskamer niet konden vinden. Nadat Trump vanaf 2022 begon te hinten op een nieuwe gooi naar het Witte Huis, begonnen loyalisten een plan op te stellen om volgende keer veel voortvarender te beginnen.

Bij verschijning, in april 2023, veroorzaakte dit bijna negenhonderd pagina’s tellende ‘Mandaat voor Leiderschap: De Conservatieve Belofte’ niet al te veel reuring. Maar dit jaar weten de Democraten succesvol enkele radicalere ideologische voorstellen uit het document in de Amerikaanse nieuwsstroom te pompen. Ze schilderen Trump en zijn partij zo af als extremisten die de VS willen veranderen in een één-partijdictatuur op christelijk-nationalistische leest.

Deze aanpak slaat zo goed aan, dat Democraten inmiddels niet eens de meest omstreden details uit het plan hoeven benoemen: ‘Project 2025’ volstaat. Zo stelde de nieuwe Democratische presidentskandidate Kamala Harris in haar toespraak op de conventie: „We weten allemaal hoe een nieuwe Trump-termijn er uit zo zien. Het is allemaal al vastgelegd in Project 2025, geschreven door zijn zeer naaste adviseurs. Het is een optelsom om ons land terug het verleden in te trekken.”

De Democraten zetten onder meer komiek Kenan Thompson in om grappen te maken over Project 2025.

Dat de term op de Democratische Conventie ruim veertig keer viel en op de Republikeinse niet één keer, toont hoe Trumps partij het project als een politiek gifvat is gaan zien. Bijna dagelijks en steeds nadrukkelijker nemen Republikeinen er afstand van. Zo stelde Trump al dat alle pogingen hem met Project 2025 te associëren „pure desinformatie van het andere kamp” zijn. „Ik weet er niks van af. Ik heb het niet eens gezien en heb geen idee wie er over gaat.”

Project 2025 is geschreven door zijn zeer naaste adviseurs. Het is een optelsom om ons land terug het verleden in te trekken

Kamala Harris
over Trump en Project 2025

Ook Trumps vicepresidentskandidaat J.D. Vance kwam in de problemen. De senator uit Ohio bleek een voorwoord te hebben geschreven bij een boek van Heritage Foundation-voorzitter Kevin Brooks. Daarin gaf hij hoog op van diens denktank als „de meest invloedrijke motor van ideeën voor Republikeinen, van Ronald Reagan tot Donald Trump”. Het boek, dat eigenlijk in september had moeten verschijnen, komt nu pas na de verkiezingen uit.

Verbod op pornografie

Het gewraakte document is deels een samenvatting van Republikeinse geloofsartikelen die al decennia rondzingen in de partij en haar programma’s. Voorstellen voor een kleinere overheid, lagere belastingen en minder regelgeving die ook dagelijks op de opiniepagina’s van rechtse bladen als The Wall Street Journal of National Review te lezen zijn. Maar ze bevatten ook meer trumpistische paragrafen, waaruit de Democraten niet eens heel selectief hoeven te bloemlezen om Amerikanen er beducht voor te maken.

Zo zijn er meerdere plannen om de VS op ethisch vlak te hervormen. Ouders moeten meer zeggenschap krijgen over schoolkeuze en het curriculum teneinde „woke propaganda” in het onderwijs tegen te gaan. De federale overheid zou niet langer de termen als ‘gendergelijkheid’, ‘reproductieve rechten’ of ‘seksuele gerichtheid’ mogen gebruiken. Ook stellen de auteurs voor pornografie te verbieden en telecombedrijven te sluiten die dit toch helpen verspreiden.

Er zijn ook voorstellen om abortuszorg verder in te perken, nadat het conservatieve Hooggerechtshof in 2022 al het federale grondrecht op abortus schrapte. Er wordt weliswaar geen landelijk abortusverbod bepleit, maar wel gewezen op de mogelijkheid om met een archaïsche postwet de verzending van abortuspillen tegen te gaan. Ook zou het ministerie van Volksgezondheid „een Bijbelse definitie [..] van huwelijk en gezin” moeten gaan hanteren.

Op economisch gebied wil het document de tijd eveneens terugdraaien. Zo moet „de oorlog tegen olie en gas gestaakt worden” door niet meer te investeren in hernieuwbare energiebronnen en door doelen om de CO₂-uitstoot terug te dringen los te laten. Behalve dat de bedrijfs- en inkomensbelastingen omlaag mogen en het sociaal vangnet moet worden versoberd, kan de centrale bank Federale Reserve opgedoekt worden en zou het goed zijn terug te keren naar de goudstandaard.

Sloopbal tegen ambtenaren

Het meest toegeschreven op de wensen van de ex-president lijkt de notie dat behalve beleid ook ‘personeel’ cruciaal is voor het slagen van Trump 2.0. Traditioneel worden in Washington na elke wisseling van regeringspartij circa vierduizend politiek benoemde topambtenaren ontslagen. De auteurs willen dit uitbreiden naar het middenkader, waardoor tot wel vijftigduizend federale functionarissen zouden kunnen worden vervangen door Trump-loyalisten. In de nadagen van zijn eerste termijn voerde Trump hiertoe al een presidentieel decreet door, maar dit werd door Biden ongedaan gemaakt.

Dat de zogenoemde ‘Administrative State’ gezuiverd moet worden, echoot Trumps klacht dat zijn eerste termijn werd gesaboteerd door de ‘Deep State’. Deze vermeende schaduwmacht van progressieve bureaucraten in alle lagen van de federale overheid, het leger, de veiligheidsdiensten, FBI en justitie zou hem vier jaar lang hebben tegengewerkt. „Dag 1 van de president zal een sloopbal voor de ‘Administrative State zijn”, ronkte Russ Vought een jaar geleden tegen persbureau AP, toen Trump en Republikeinen nog niet massaal afstand namen van Project 2025.

Vought leidde onder Trump het Office for Management and Budget, een cruciale afdeling binnen de regering. Na zijn vertrek uit het Witte Huis richtte hij lobbyclub Citizens for Renewing America op, dat met de Heritage Foundation een belangrijke gangmaker is achter het Project 2025. En zo zijn veel meer co-auteurs veteranen uit de regering-Trump.

Ik weet er niks van af. Ik heb het niet eens gezien en heb geen idee wie er over gaat

Donald Trump
neemt afstand van Project 2025

Projectleider Paul Dans was bijvoorbeeld jarenlang chef personeelsbeleid onder Trump. Eind juli maakte hij zijn vertrek bij de Heritage Foundation bekend. Dans werd ogenschijnlijk geslachtofferd om zijn oude baas te helpen verder afstand te nemen van Project 2025, bleek uit de reactie van Trumps twee belangrijkste campagnemanagers op zijn congé. „Berichten over het heengaan van Project 2025 zouden zeer welkom zijn”, schreven zij in een verklaring, „en moeten als waarschuwing gezien worden voor iedereen en elke groep die zijn invloed op Trump en zijn campagne verkeerd voorstelt – het zal niet goed voor je aflopen.”

De oerconservatieve commentatoren van The Wall Street Journal namen afstand van deze afrekening in rechtse kring. In een hoofdartikel brachten ze in herinnering hoe de Heritage Foundation zijn traditionele steun aan een robuust buitenlandbeleid (zoals steun aan Oekraïne) verruilde voor trumpistisch isolationisme. Dat de ex-president Project 2025 nu net zo makkelijk laat vallen, zou moeten dienen als les voor denktanks, aldus de zakenkrant: „Het is beter om vast te houden aan je principes dan om de politieke waan van de dag te bedienen. En vertrouw nooit een politicus.”

Het boek Ont past mooi in de kast-met-bankje te Antwerpen

admin
November 19, 2024
0

Ook boeken verdienen bescherming tegen de herfst, moet de timmervrouw hebben gedacht die de Antwerpse Coquilhatstraat trakteerde op een grote, wind- en regendichte straatboekenkast. Maar hout en hamer stromen waar het niet gaan kan, dus timmerde de vrouw (die ook best een man had kunnen zijn) voort tot er een bankje aan de kast vast zat. Want wie eenmaal een fraaie ontdekking van de plank heeft gelicht, wil natuurlijk meteen ontspannen op dat bankje gaan zitten lezen.

Als er dan maar niet, eind oktober, een noodweer boven de stad losbreekt, zoals op de eerste pagina van Het boek Ont van Anton Valens, waarin de held aanschouwt hoe de kerk tegenover zijn huis wordt gegeseld: „Verticale rivieren stroomden langs de muren, verzamelden zich in goten en raasden zich verder de diepte in. De goten overstroomden, de regenpijpen spuwden het uit maar konden de toevloed niet aan.” De kerk van dienst staat trouwens in Groningen – maar dit exemplaar van Het boek Ont (2012) is van de bibliotheek in Antwerpen geweest. Een zelfklever met regels van dichter Maud Vanhauwaert moedigt de vinder aan tot doorgeven, zodat er iets nieuws ontstaat: „blaas in mij nieuw leven/ maak gauw een nieuwe vriend/ Aan wie je mij kan geven.”

Vrienden maken is niet de grootste kracht van Isebrand Schut, de onweerstaanbare antiheld van deze roman. Hij is een gesjeesde biologiestudent in wie een mensenvrees is ontbolsterd die maakt dat hij op straat amper nog vóór zich durft te kijken, uit angst voor een ontmoeting die hem ertoe zou dwingen een voorbijganger te groeten. Inderdaad, dit is een man die voor bijna alles bang is geweest, figuren op het kleed wellicht, en zeker brieven. Maar zijn angst ontpopt zich als het begin van iets nieuws, wanneer hij in een café twee lotgenoten meent te ontwaren, van wie de een voor de ander een envelop opent: postvrezers.

Daar zit zelfhulp in. Isebrand plaatst een advertentie ter oprichting van ‘Man&Post’, waarvan de lezers elkaar bij hem thuis ontmoeten met een eenvoudige missie: „Ik maak jouw post open en jij de mijne. Samen bergen we het op. Gedeelde post is halve post.” Het trekt het type man aan dat bij dat opmerkelijke kerkvormige Antwerpse kastje-met-bankje past: figuren die de beschutting van de kast zoeken, maar niet kunnen ontkennen dat ze ook op dat bankje nat zullen regenen. Hun ontregeling zit van binnen.

Valens (die drie jaar geleden op zijn 57ste stierf) beschrijft buitengewoon geestig en met groot gevoel voor ironie hoe de postvrezers zich aan hun lang niet altijd postgerelateerde ellende proberen te ontworstelen. Ook Isebrand voelt dat er iets moet gebeuren: „Ik moet iets dóén, schreeuwde een stem in zijn hoofd, ik moet ontvlammen want anders ontplof ik.”

De man die de grootste invloed op Isebrand heeft is de ondernemer Cor Meckering, die onder veel meer werkt aan een grote publicatie: ‘Het boek Ont’, waarin hij – een Battus in het diepst van zijn gedachten – tracht de verschillende betekenissen van het voorvoegsel Ont te ontsluieren. Soms betekent het een einde (ontstoppen, onthand), soms juist een begin. De omgang met Meckering leidt bij Isebrand tot een ontwaken. Hij keert zich stap voor stap naar de wereld toe. Intussen wemelt het van de onweerstaanbaar onhandige scènes uit de levens van Valens’ postvrezers. Die maken hem tot een van de ontroerendste schrijvers die ik ken.

Wilt u het besproken exemplaar van Het boek Ont hebben? Mail dan naar [email protected]; het boek wordt onder inzenders verloot, de winnaar krijgt bericht.

Opinie | Circuittraining

admin
November 19, 2024
0

Freek onze sportcoach van de circuittraining voor senioren op dinsdag geeft op het eind van de training de cooling down : „Rek je helemaal uit, armen omhoog en sta hoog op je tenen. Goed zo en nu maak je klein , op je hurken, zo klein mogelijk.” Een medesportster zakt door de knieën en zegt: „Ik heb me zo klein gemaakt, ik vind mezelf niet meer terug.”

Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]

De VVD wil de publieke omroep ‘drastisch’ hervormen: ‘Het huidige bestel is niet klaar voor de toekomst’

admin
November 18, 2024
0

De VVD maakt zich grote zorgen over de publieke omroep. De partij vindt de manier waarop het omroepbestel nu is ingericht onhoudbaar. Het toch al complexe Nederlandse stelsel dreigt onbestuurbaar te worden na de toetreding van verschillende nieuwe (aspirant-)omroepen. Bovendien is de pluriformiteit die via de omroepen is verankerd in het bestel volgens de partij gebaseerd op de verzuiling van na de Tweede Wereldoorlog, niet op de huidige samenleving. En dan zijn er nog de recente schandalen rondom grensoverschrijdend gedrag en discutabele salarisconstructies van populaire presentatoren die het publieke vertrouwen in de omroepbestel als geheel hebben ondergraven.

„Ik denk de publieke omroep in zijn huidige vorm niet klaar is voor de toekomst”, zegt Claire Martens-America, sinds eind vorig jaar Tweede Kamerlid voor de VVD, in een interview met NRC, waarin ze haar visie – en die van haar partij – op de toekomst van het bestel uiteenzet. „Niet qua maatschappelijk draagvlak, niet qua digitalisering, en niet qua bestuur. En de grote verliezer is de journalistiek, die we in deze tijd zo ontzettend hard nodig hebben, want die moet ons, politici, blijven controleren. Daarom is de publieke omroep zo belangrijk.”

In het regeerakkoord dat de vier coalitiepartijen in september presenteerden spraken zij af de publieke omroep te hervormen. Maar hoe die hervorming eruit moet komen te zien, is nog onduidelijk. Uit frustratie over het gebrek aan voortuitgang heeft Martens-America namens de VVD een voorstel geschreven voor een grondige systeemverandering. „Hilversum heeft laten zien dat het zonder politieke druk niet zal overgaan tot een drastische hervorming van het publieke omroepbestel. Daarom heb ik het heft in eigen handen genomen. Ik ben erg benieuwd wat de minister van ons plan vindt.”

Vijf productiehuizen

Het zeven pagina’s tellende plan, getiteld ‘De Publieke Omroep: compact, met focus en klaar voor de toekomst’, schetst een nieuwe organisatiestructuur die het bestel efficiënter, transparanter, digitaler en goedkoper moet maken. De huidige dertien (aspirant-)omroepen moeten worden samengevoegd tot vijf zogeheten ‘productiehuizen’. Omroepen blijven in naam bestaan, maar de manier waarop ze bestuurd en georganiseerd worden gaat op de schop.

Eén zo’n nieuw te vormen productiehuis wordt gevormd door de taakomroepen NOS en NTR. Eén door de NPO, die moet veranderen van een spelverdeler in een facilitator en op gelijke voet komt te staan met de andere productiehuizen. De andere drie moeten voortborduren op de huidige samenwerking tussen omroepen, en elk een maatschappelijke stroming vertegenwoordigen.

Ook op bestuurlijk niveau stelt de VVD ingrijpende veranderingen voor. Elk productiehuis moet één bestuurder leveren voor het gehele publieke bestel, inclusief de NPO. Behalve één raad van bestuur moet er ook één toezichthouder komen voor het hele publieke bestel in plaats van één voor elke omroep. „Het Commissariaat voor de Media functioneert op dit moment niet naar behoren”, zegt Martens-America. „Dat blijkt uit verschillende recent verschenen rapporten, zoals van het onderzoeks- en adviesbureau Kwink. Die hadden een pittige analyse van de toezichthouder. De VVD gelooft dat de hervorming van het bestel alleen kan slagen met een sterkere en neutrale toezichthouder, die door het ministerie aangesteld wordt, om te zorgen dat de politiek zich niet inhoudelijk gaat bemoeien met de journalistiek.”

Aansluiting bij de samenleving

De afgelopen decennia zijn er vaker voorstellen gedaan om het publieke bestel op de schop te nemen. Maar die liepen steevast stuk op de hechte banden tussen de omroepen en politieke partijen. Vooral christelijke partijen verzetten zich tegen de beperking van de macht van omroepen in Hilversum. „Ik weet niet of de minister, die van ChristenUnie-huize is, het met ons eens is”, zegt Martens-America. „Maar de VVD denkt dat het loslaten van leden de enige manier is om weer aansluiting te vinden bij de samenleving. Zodat het minder gaat over omroepen en bestuurders, en meer over de stromingen in de samenleving en hoe we het bestel zo kunnen inrichten dat we die het beste blijven bedienen.”

Het meest explosieve voorstel is om af te stappen van het idee dat omroepen verenigingen moeten zijn. De recente schandalen bij omroepen laten volgens Martens-America zien dat het verenigingsrecht, dat omroepen grote autonomie geeft, ingrijpen in onfatsoenlijk bestuur in de weg zit. Voordat ze Kamerlid werd, was ze hr-manager in het bedrijfsleven, waaronder bij het Amsterdamse reclamebureau Ace. „Daardoor weet ik hoe je je gezonde checks and balances inricht”, zegt ze. „En er zijn omroepen waar dat nu niet goed is geregeld. Stel je bent een medewerker met een klacht over je leidinggevende die tegelijkertijd ook de enige bestuurder is. Dan kan je met je klacht niet naar een andere bestuurder stappen. Dat is ontzettend onveilig voor medewerkers op de werkvloer.”

Claire Martens is sinds eind vorig jaar lid van de Tweede Kamer voor de VVD.

Martens-America benadrukt dat sommige omroepen hun organisatie bestuurlijk wel goed op orde hebben, met name de fusie-omroepen. „Maar er zijn ook enkele omroepen die een zeer ongezonde bestuursstructuur hebben”, zegt ze. „En daar maak ik me zorgen over, want ze worden wel betaald van belastinggeld. En al die mensen op de werkvloer hebben geen keus. Neem Omroep Max, die al heel lang dezelfde bestuurder heeft [Jan Slagter, red.]. Dat doet verder niks af aan zijn inzet en kwaliteiten. Maar als je echt zegt dat de omroep centraal staat, dan maak je op een gegeven moment plaats voor vernieuwing.”

Qua digitalisering zijn sommige omroepen (zoals PowNed) ook verder dan andere (Omroep Max). En ook dat baart Martens-America zorgen. Want digitaal heeft wel de toekomst. De publieke omroep heeft sinds enkele jaren een eigen streamingsdienst: NPO Start. Maar de app streamt op een veel lagere videoresolutie dan andere diensten. Daarom vraagt de VVD zich af waarom NPO Start in eigen beheer ontwikkeld moet worden. Kleine omroepen klagen over hun online zichtbaarheid en hebben daar geen invloed op.

„Ik begrijp onze ambitie om een eigen streamingsdienst te ontwikkelen niet”, zegt Martens-America. „Want laten we eerlijk zijn: we komen nooit in de buurt van een Netlfix.” Toch vindt ze het te laat om nu nog de stekker uit het project te trekken. Wel denkt ze dat omroepen andere digitale kanalen kunnen gebruiken om hun content uit te zenden. „Waarom kan content niet worden gedeeld via YouTube of Netflix, om jongere doelgroepen te bereiken? De Belgische publieke omroep werkt al nauw samen met Netflix. Digitalisering vraagt veel aandacht, daarom moet dat de komende tijd het hoofdonderwerp in Hilversum worden.”

Hervormen, maar hoe?

Het kabinet-Schoof gaat de landelijke publieke omroep hervormen, zo valt te lezen in het regeerprogramma. De VVD komt deze dinsdag als eerste coalitiepartij met een concreet plan. Hoe staan de andere regeringspartijen erin?

De PVV schrijft in haar verkiezingsprogramma niets over de publieke omroep, maar heeft in het verleden vaak de wens uitgesproken om de ‘linkse’ NPO in zijn geheel op te doeken. Volgens de partij is mediavoorziening geen taak van de overheid

BBB, de kleinste fractie in het kabinet, wil vooral winst behalen door het stelsel van ‘externe pluriformiteit’ om te katten tot een ‘BBC-model’, waarbij de omroepverenigingen nog slechts als leveranciers van tv-programma’s zouden dienen.

NSC wil als enige partij niet snijden in de 900 miljoen euro die de overheid bijdraagt aan het NPO-budget. Wel leven er in de partij ideeën over het stoppen met de derde zender, NPO3, ten faveure van andere vormen van verspreiding.