In een chaotische wereld stelt weinig meer gerust dan een tv-serie die iedere aflevering precies doet wat je als kijker verwacht. Vandaar dat regisseur en scenarist Rian Johnson (Knives Out, Star Wars: The Last Jedi) zich tijdens de coronapandemie tegoed deed aan de jaren zeventig-klassieker Columbo met Peter Falk als de beroemde, slimme tv-detective. De vast gestructureerde afleveringen, het feit dat de kijker van meet af aan weet wie de dader is, het vertrouwde „just one last thing” dat de hoofdpersoon zei zodra hij de misdaad dacht te hebben opgelost – het beviel Johnson zo goed, dat hij besloot een Columbo voor deze tijd te maken.
Dat werd de serie Poker Face, waarin hoofdpersoon Charlie (Russian Doll-actrice Natasha Lyonne) in haar blauwe Plymouth Barracuda iedere aflevering een nieuwe plaats in de VS binnenrijdt en daar standaard stuit op een misdaad – meestal een moord – die ze, dankzij haar griezelige vermogen mensen op leugens te betrappen, ook weer oplost.
„Ik wilde de kijkers weer het plezier geven van een serie die te behappen is”, vertelt maker Johnson tijdens een videogesprek vanuit Los Angeles naar aanleiding van het tweede seizoen van Poker Face. „Er zijn momenteel veel moeilijke series, met gecompliceerde personages en verhaallijnen die afleveringen lang doorgaan. Hele goede televisie, maar ik wilde iets maken waarnaar je kunt kijken als je aan het einde van een lange dag op de bank ploft.”
Uw inspiratie kwam van ‘Columbo’, wanneer wist u dat uw slimme protagonist een vrouw was en dat haar catchphrase ‘bullshit’ zou zijn?
„Op het moment dat ik Russian Doll zag, besloot ik dat ik deze serie met Natasha ging maken. Het was niet zo dat ik al een script had en zocht naar de juist acteur. Ik wist alleen dat ik zo’n soort serie wilde maken. En het ding met een serie als deze is dat je een Peter Falk of Angela Lansbury (Murder, She Wrote) nodig hebt, iemand die charismatisch genoeg is om de hele show te dragen. Dat soort mensen zijn dun gezaaid. Vanaf het moment dat ik Natasha zag, wist ik dat zij het was. De catchphrase kwam tijdens brainstorm-etentjes met Natasha. We besloten dat Charlie een soort menselijke leugendetector was, maar om de kijker duidelijk te maken wanneer ze een leugen detecteert was een aanwijzing nodig. Dat werd bullshit.”
Het eerste seizoen had, naast de wekelijks op te lossen misdaden, nog een doorlopende verhaallijn. Die wordt dit seizoen heel snel afgerond. Waarom?
„In de kern is deze serie wat mij betreft episodisch. Het eerste seizoen had die langere boog, maar elke aflevering werd gedreven door een opzichzelfstaande zaak. Dit keer wilde ik dit zogenaamde case of the week-format nog evidenter maken. Er zijn al genoeg tv-series met seizoenenlange verhaallijnen waarbij je als kijker goed moet opletten om alle details te registreren. Ik wilde de kijker vrijmaken van deze last en zeggen: ‘Wip gewoon eens per week binnen en je krijgt een volledig verhaal van ons!’ Om dit nog duidelijker te maken, moest ik de ietwat gedurfde zet doen om de langere boog los te laten.”
U noemt het gedurfd. Twijfelde u of het wel zou kunnen?
„Absoluut. Maar het voelde ook heel natuurlijk en opwindend. Ja, er valt een groot element van de serie weg, maar aan de andere kant kan het prima. Ik denk namelijk niet dat kijkers week na week terugkeren om te weten wat er met die maffiabaas gebeurt, ze komen terug om tijd door te brengen met Natasha’s personage en te zien welke leuke gastacteurs nu weer een rol spelen die ze normaal nooit spelen.”
Wat trekt u zo aan aan episodische televisie?
„Ik ben opgegroeid met dit soort televisie, met series als Columbo, Night Rider, Quantum Leap, maar ook met The Incredible Hulk en Highway to Heaven. Dat waren niet meteen mysterieshows, maar ze hadden wel iedere week een andere gastacteur of een nieuwe setting, zonder de bekende structuur los te laten. Hierdoor had je iedere keer een vertrouwd gevoel maar kreeg je ook iets nieuws. Ik vond dat heerlijk als kind. En ik had het idee dat we daar een beetje mee waren gestopt.”
Waarom denkt u dat dit soort series tegenwoordig minder worden gemaakt?
„Waar ik achter kwam tijdens het maken van Poker Face, is dat dit soort series heel duur zijn. Een van de voordelen die ze vroeger hadden, was dat bijna alles werd opgenomen op of rondom de televisiestudio’s van Universal. Het was bijna een fabriek. Ons huidige proces lijkt meer op het maken van een indiefilm, elke aflevering opnieuw. We maken twaalf afleveringen waarin alleen Natasha terugkeert als vast castlid, er zijn geen standaard sets en onze productiedesigner moet voor elke aflevering weer een nieuwe wereld bouwen. Televisie maken is altijd moeilijk, maar dit is een van de zwaarste vormen.”
De meest angstaanjagend tegenstander die Charlie dit seizoen treft, is een negenjarig meisje met twee staartjes. Hoe kwam zij tot stand?
„Zij ontstond in de writers room toen we onszelf de vraag stelden wat nou de minst gevaarlijke setting en gebeurtenis zou zijn waar we een aflevering omheen konden bouwen. Dat werd de moord van een hamster op een basisschool. Opvallend genoeg werd juist dit een van de meest intense afleveringen van het hele seizoen, want juist in de vissenkom van een basisschool ligt gevaar overal op de loer.”
Hoe blijft een serie waarin elke aflevering doden vallen eigenlijk zo gemoedelijk?
Johnson lacht. „Het is inderdaad vele malen lichter dan een serie zou moeten zijn met zoveel moorden. Maar ik denk dat het een combinatie is van hoe we het op papier zetten en hoe het wordt gespeeld. De schrijvers, de acteurs… we weten allemaal heel goed waar de grenzen liggen, en hoe we die balans houden. Als toetssteen gebruik ik daarvoor ook weer de series waarnaar ik keek als kind. Want je moet niet te veel nadenken over de morele realiteit van een serie als Murder, She Wrote of het feit dat er elke week een vers lijk was. Dan wordt het een erg donkere serie. Maar dat is de magie van televisie, het kan allemaal want: ‘Het is tv!’ Dat is misschien ook het beste antwoord dat ik kan geven op je vraag: wij benaderen deze serie met een enorme hoeveelheid: ‘het is tv!’-energie.”
Lees ook
De onweerstaanbaar ordinaire Natasha Lyonne maakt detective-serie ‘Poker Face’ de moeite waard
