ASR heeft sinds december, toen de verzekeraar aankondigde haar beleggingsbeleid open te stellen voor defensiebedrijven, tussen de 50 en 100 miljoen euro geïnvesteerd in de Nederlandse defensie-industrie. Dat vertelde bestuursvoorzitter Jos Baeten deze woensdag in een toelichting aan NRC op de die dag gepubliceerde jaarcijfers. Welke bedrijven financiering kregen van ASR, mag Baeten volgens gemaakte afspraken niet zeggen.
Voor de Nederlandse verzekeraar, die al jaren goed – en vaak als ‘beste’ – scoort op het gebied van verantwoord beleggen, was de aankondiging van het nieuwe beleggingsbeleid verrassend te noemen. ASR had sinds 2007 bedrijven gelieerd aan de productie van wapens juist uitgesloten in haar beleggingsstrategie.
De verzekeraar besloot in december een uitzondering te maken voor Nederlandse defensiebedrijven of -activiteiten. Dat gebeurde na een oproep van de Nederlandse regering aan grote beleggers om met investeringen de Europese defensie-industrie te versterken. Baeten deze woensdag: „Wij staan als verzekeraar midden in de samenleving. En als die dan bedreigd wordt, nadat we tachtig jaar vrede hebben gehad, kunnen we onze ogen daar niet voor sluiten.”
ASR heeft amper negatieve reacties gekregen op de beslissing. „Onze zorg was dat met name van klanten er kritiek zou komen. Maar eigenlijk is meer het omgekeerde gebeurd.”
Geen clusterbommen
Aan de investeringen zijn wel voorwaarden verbonden. ASR wil nog steeds niet geassocieerd worden met handwapens en clusterbommen bijvoorbeeld. Verder moet de activiteit waarin wordt geïnvesteerd in Nederland plaatsvinden. „De achtergrond daarvan is dat als je strenge criteria hanteert waarbinnen je wilt investeren, je die ook moet kunnen toetsen. Bij buitenlandse partijen is dat al een stuk lastiger. Want dan moeten we wel een goede borging hebben van onze criteria. Je moet een inschatting maken van de partijen: aan wie leveren ze? Is er een vergunningstelsel van de lokale overheid voor de verkoop van defensiematerieel?”
Mogelijk komt hier in de toekomst een oplossing voor, als bijvoorbeeld Nederlandse (of Europese) overheden ‘defensieobligaties’ uitbrengen, waar grote beleggers in kunnen beleggen. Het Verbond van Verzekeraars, waar Baeten voorzitter van is, is hierover in gesprek met het ministerie van Defensie.
Baeten is op andere gebieden niet erg te spreken over de Nederlandse politiek. Zo wees het vorige kabinet een plan af van de Nederlandse verzekeraars om waterschade door grote overstromingen verzekerd te krijgen via een garantstelling van de overheid. „Ik heb nog altijd niet begrepen waarom. Terwijl: in potentie kan een overstroming in Nederland evenveel schade opleveren als de natuurbranden rond Los Angeles.”
Het wordt tijd dat EU-leiders opstaan en zeggen: we gaan nu echt voor de Europese Unie. Anders verkaboutert Europa
Op dit moment komt schade door overstroming van bijvoorbeeld de Rijn op de schouders terecht van de overheid. „We hadden een heel plan klaar om zo’n publieke-private samenwerking in te voeren. Maar in de Nederlandse politiek wordt op dit moment veel gepraat en intern geruzied, terwijl niet gebeurt wat er moet gebeuren. Waarschijnlijk moet zich eerst een enorme ramp voltrekken voordat iedereen in actie komt.”
Regeldruk
Behalve over de gevolgen van grote overstromingen maakt Baeten zich zorgen over de woningmarkt – ASR is een grote investeerder in huurwoningen – en de discussie over een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, een potentiële groeimarkt voor ASR. „Daar was een goed plan voor, maar dan blijkt dat de uitvoeringsinstanties er niet klaar voor zijn. Het schiet allemaal niet op. We blijven maar in cirkels draaien. Ik kan me goed voorstellen dat burgers die wat verder afstaan van wat er in Den Haag gebeurt denken: het zal mijn tijd wel duren.”
Nog een zorg is de regeldruk voor verzekeraars. Volgens Baeten was ASR het afgelopen jaar 15 tot 20 miljoen euro kwijt aan duurzame verslaglegging. Onder de Europese CSRD-regels moeten beursgenoteerde bedrijven als ASR verslag doen over hun impact op mens, klimaat en milieu. „Dat geld had ik liever uitgegeven aan iets wat de wereld echt had verduurzaamd. En als ik dan ons concept-jaarverslag lees, dan staan er 120 pagina’s met gegevens in waarvan ik denk: wat kan een enigszins geïnteresseerde lezer hier nu uithalen?”
Baeten juicht het dan ook toe dat in Brussel wordt gekeken naar vereenvoudiging van de duurzame verslaggeving. „En nee, ik hoop niet dat daarmee het gas afgaat van onze Europese duurzaamheidsambitie. Maar wat wel minder mag, is hoe gedetailleerd en uitgebreid we hierover moeten rapporteren.” Baeten snapt dat het risico is dat bedrijven onder de regels proberen uit te komen. „Maar pak díe bedrijven dan aan. De nieuwe regels schieten nu hun doel voorbij.”
Lees ook
Dijkdoorbraak aan de Rijn? ‘Kwalijk’ dat zo’n ramp onverzekerbaar blijft, vindt verzekeringsadvocaat
Voor wat betreft de investeringen in defensiebedrijven en duurzaamheid kijkt Baeten sowieso nu naar Brussel, „gezien wat er geopolitiek gebeurt”. „Geen enkel Europees land gaat het zelfstandig redden tegenover China, Rusland of Amerika. Maar wij zitten nog steeds in een politiek speelveld waarin iedereen vooral naar zijn eigen landje kijkt. Het wordt tijd dat Europese leiders opstaan en zeggen: we gaan nu echt voor de Europese Unie. Anders verkaboutert Europa. En dat is niet in het belang van de Nederlandse en de Europese burger.”
