Wat kon ze eigenlijk met haar studie bestuursrecht, vroeg Sandra Poels haar vier jaar jongere zus Ingrid eens, wat wilde ze worden? „Burgemeester”, antwoordde die resoluut, in een tijd waarin dat ambt nog bijna exclusief aan mannen voorbehouden leek. Ze zou uiteindelijk de eerste vrouwelijke hoofdcommissaris van de politie-eenheid Limburg worden.
„Napoleon” noemde haar vader Ingrid als kind. Zus Sandra: „Omdat ze klein en stevig was en vanwege haar pit en sterke wil. Als ze iets vond, bleef ze daarop doorgaan. Vaak vanuit haar enorme rechtvaardigheidsgevoel.” Haar beide ouders werkten in het onderwijs, net als later haar zus.
Rond haar twaalfde werd Ingrid verliefd op Rich Schäfer, zoon van goede vrienden van haar ouders. „Die belde ze gerust op en dan vroeg ze mij aan de lijn”, vertelt Schäfer. „Dat waren ongemakkelijke gesprekken. Wat moest ik met dat kind van ruim twee jaar jonger? Zo’n twee jaar later was dat leeftijdsverschil niet meer zo’n dingetje en kregen we wel iets met elkaar.”
Kalverliefde, dacht de buitenwereld. En: gaat wel over, als ze allebei ergens anders gaan studeren. Dat gebeurde niet. Schäfer: „Behalve de liefde hadden we een andere klik. We begrepen elkaar. Eén blik was vaak al voldoende.”
Haar vader noemde haar ‘Napoleon’ wegens haar pit en sterke wil
Na haar studie ging Schäfer-Poels werken bij de gemeente Geleen en kort daarna de fusiegemeente Sittard-Geleen, waar ze uiteindelijk kabinetschef van de burgemeester werd. In 2006 maakte ze de overstap naar de politie. Daar moest ze tegen aardig wat vooroordelen opboksen, zegt zus Sandra: „Ze was zij-instromer, jong én vrouw.” Echtgenoot Rich: „Elke nieuwe functie die ze kreeg, begon moeizaam. Na verloop van tijd kwam er waardering: voor het doorbreken van automatismen en van de strikte hiërarchie, en vooral voor het dingen samen doen, voor haar oog voor de menselijke kant. Iedereen die wegging kreeg bijvoorbeeld een fatsoenlijk afscheid, tot dan geen gewoonte.”
Toen commissaris van de politie Limburg Gery Veldhuis in 2018 naar elders vertrok, zag hij in haar zijn opvolger, al liep ook een aantal mannen zich warm voor de functie. In haar eerste jaar boekte Schäfer-Poels meteen een mooi succes voor haar korps. Twintig jaar na de verdwijning van het elfjarige jongetje Nicky Verstappen kon dankzij grootschalig dna-onderzoek een verdachte worden aangehouden.
„Ze stond voor egoloos en onbaatzuchtig leiderschap, op de mens gericht”, stelt Inge Godthelp-Teunissen, door Schäfer-Poels binnengehaald als plaatsvervangend politiechef. „In landelijke overleggen stelde Ingrid de vragen die niemand durfde te stellen en maakte ze situaties bespreekbaar.” Haar zus herkent dit: „Ook als verder niemand er zin in had, kon ze blijven doorvragen of knuppels in het hoenderhok gooien.” Rich Schäfer: „Tegelijkertijd drong ze op die manier door tot de kern van mensen en problemen. Scherp bevragen was ook haar manier om zich onderwerpen eigen te maken zonder tot in detail alles erover te lezen.”
„Kwetsbaar en transparant durven zijn, dat was Ingrid”, zegt Godthelp-Teunissen. „Maar tegelijkertijd keihard begrenzen als het moet.” Bij het ontslag van een aantal agenten in Noord-Limburg vanwege grensoverschrijdend app-verkeer, oordeelde de rechter achteraf dat ze zorgvuldiger had moeten handelen.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133164714-5cb7ee.jpg|https://images.nrc.nl/ZP1xIw67l6mDSXKdJJijASwvSJo=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133164714-5cb7ee.jpg|https://images.nrc.nl/_vea8jx6o6P9bjkJu2dpI71YlVA=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133164714-5cb7ee.jpg)
Foto privé-archief
Lockdowns
In 2020 ontdekte ze een knobbeltje in haar rechterborst. De kanker bleek ook in haar lymfeklieren en oksel te zitten. Omdat ze altijd openheid bepleitte, koos ze ervoor het slechte nieuws zelf via een filmpje met haar politiemensen te delen. De leiding overgeven, juist in de moeilijke coronatijd, kostte haar relatief weinig moeite. De lockdowns maakten haar behandeltraject wel extra zwaar en eenzaam. Sandra Poels: „Iets simpels als even met mij knuffelen, kon niet. Toen ik dan toch een beschermpak voor mezelf had weten te regelen en het wel kon, gooide ze haar emoties eruit.”
Na revalidatie keerde ze langzaam terug bij de politie – tot de echtgenoot van haar plaatsvervanger Godthelp-Teunissen plotseling overleed. „Dat betekende dat Ingrid meer moest doen dan op dat moment eigenlijk de bedoeling was”, vertelt zij. De „bizarre” situatie verdiepte wel hun band. Als duo opperden ze het idee om samen de politie Limburg te gaan leiden. Een noviteit in politieland, die volgens Godthelp-Teunissen in eerste instantie op veel weerstand stuitte. Uiteindelijk kwam er toestemming van hogerhand. „Al ben ik nooit bevorderd tot hoofdcommissaris”, zegt ze. „Materieel waren we samen de baas, formeel was alleen Ingrid dat. Maar als we samen op de foto gingen, haalde ze eerst de onderscheidingstekens van haar uniform.”
Privé was haar herstel aanleiding voor een vier-het-leven-feest. Nog meer dan voorheen nam ze de tijd om te genieten van de mensen die haar lief waren, en van mooie vakanties.
Tijdens een reis met haar man naar Mexico in 2023 kreeg ze last van haar nek. Uit onderzoek bleek dat het om uitzaaiingen ging. Die zaten op veel meer plekken, van haar lever tot haar hoofd.
Nu legde ze haar functie definitief neer. De tijd die ze nog had wilde ze besteden aan haar gezin en haar naasten. In een nieuwe video maakte ze dat besluit bekend. Collega’s kregen ook allemaal een kaart met de afscheidsgroet „Geneet van het laeve #houvolhouvast”.
Vooral voor haar puberzonen Stijn en Ruben onderging ze nog een aantal behandelingen. Rich Schäfer: „Met name chemopillen leverden een bonusjaar op, waarin ze mooie dingen met ons allemaal heeft kunnen doen.” Maar afgelopen april ging ze plotseling snel achteruit. Op de laatste dag van die maand overleed zij.
Omdat de dood toch nog onverwacht kwam, moest haar echtgenoot, architect, halsoverkop een kist voor haar gaan maken. „Ik had haar beloofd dat ik voor haar laatste huisje zou zorgen.”
Tijdens de uitvaart haalden aanwezigen vooral herinneringen op aan het persoonlijk leven van Schäfer-Poels. Aan haar liefde voor feest en gekkigheid. Aan haar gulle lach. Aan haar troostende knuffels met de woorden „och, kom hier”.
Rich Schäfer: „Na de uitvaart zag ik voor ons huis een man heen en weer fietsen. Die belde uiteindelijk aan. Het bleek een agent met PTSS die vertelde hoeveel Ingrid voor hem had betekend. Voor die mensen vocht ze net zolang tot ze de vergoeding kregen waar ze recht op hadden. Want de mens moest boven het systeem gaan.”
