En toen waren we bij nummer 1.000. Bijna twintig jaar heb ik elke week een zaterdag-sudoku voor NRC gemaakt. Viel er een feestdag op zaterdag, dan verscheen de puzzel op vrijdag. In voor- en tegenspoed: voor een vakantie altijd vooruitwerken en bij tegenslag of verdriet even flink zijn.
De eerste keer dat voor mij de term ‘sudoku’ viel was mei 2005. Ik kreeg een mailtje uit de VS van mijn vriend Will Shortz, kruiswoordredacteur van The New York Times. Hij vroeg of ik met spoed 200 sudoku’s kon leveren, voor twee boeken. Met spoed! Gisteren! In het Verenigd Koninkrijk was namelijk een enorme sudoku-rage losgebarsten en het was essentieel in de VS de eerste te zijn.
Uiteraard wilde ik dat, maar wel vreselijk om er 200 met de hand te moeten maken. Gelukkig werkten er toen bij mijn bedrijfje PZZL.com twee programmeurs: Ellen Goudsmit en Oto Bossert. Een sudoku-generator maken is voor een beetje programmeur een dag werk. Maar dan heb je nog geen leuke puzzel.
Voor een leuke puzzel moet je de oplosmethodes programmeren die mensen, niet computers, het liefst gebruiken. Extra aanwijzingen kunnen toevoegen om de moeilijkheidsgraad goed te krijgen. De oplos-algoritmes die ik verzon konden Ellen en Oto vervolgens programmeren.
Op woensdagavond, twee weken na zijn mailtje, mailde ik Will 200 pdf’s. Op donderdagochtend met het vliegtuig naar Turkije: vakantie. Maar nog wel even voor de zekerheid alles oplossen, op een stretcher naast het zwembad.
Terug van vakantie bedacht ik de variant met de vier extra grijze vakken, waar de cijfers 1 tot en met 9 óók maar een keer in mogen voorkomen. Om het een exclusief karakter te geven bood ik die vervolgens alleen aan NRC aan. Zaterdag 8 oktober 2005 verscheen daar de eerste zaterdag-sudoku.
Nog steeds is de zaterdagsudoku meer dan alleen op een knop drukken: uit een berg gegenereerde puzzels selecteer ik de in mijn ogen leukste, waarna Ellen ze nog eens oplost en commentaar geeft.
In 2006 verscheen nrc.next voor het eerst, met dagelijks een sudoku, die men niet veel later ook in NRC Handelsblad ging doorplaatsen. Doordeweeks gaan we nu inmiddels richting de 5.000, en daar waren we al voorbij geweest, als er geen kredietcrisis was geweest.
Door die crisis moest nrc.next bezuinigen, en de sudoku werd een van de slachtoffers. Daar kwamen ze in januari 2009 weer op terug. Er waren zo veel klaagmails binnen gekomen – „Wilt u dan dat ik de Telegraaf ga kopen?” – dat ze het terug wilden draaien, zei chef Hans Nijenhuis aan de telefoon. Of ik ze alsjeblieft weer wilde maken. Grote klasse dat hij zelf belde. Als Star Wars-fan kon ik het vervolgens niet laten te zeggen: „Never underestimate the power of the puzzle” en dat stond de volgende ochtend bovenaan op de voorpagina.
De sudoku-rage was inmiddels alom aanwezig. We maakten sudoku’s voor boeken, kranten, tijdschriften en scheurkalenders. Voor The New York Times maakten we een sudoku-legpuzzel en een interactieve versie voor op hun website. In 2006 was er voor het eerst een WK sudoku in Lucca, Italië, georganiseerd door de World Puzzle Federation, waar ik in het bestuur zat. Het is nog steeds een jaarlijks evenement.
We moesten ook allerlei wieltjes uitvinden. Wat is het meervoud van ‘sudoku’, wat het verkleinwoord? Toen Will en ik een boek maakten met sudokuvarianten, moesten we een Engelse naam voor de NRC-variant bedenken. Ik kwam met ‘Sudoku Extra’, Will met ‘Hyper Sudoku’. Hyper Sudoku werd het, en zo wordt onze variant nu internationaal op internet genoemd.
Symmetrie
Nog een keuze: hoe worden de gegeven cijfers over het diagram verspreid? In Japan werd het als een grote stap voorwaarts geafficheerd toen de diagrammen symmetrisch werden. Maar was dat wel beter? Je hangt ze niet aan de muur, het gaat er gewoon om dat ze zo leuk mogelijk zijn. Stel je hebt de perfecte puzzel, ga je dan een overbodig cijfer toevoegen omdat hij anders niet symmetrisch is?
Zelf vind ik een symmetrisch diagram ook saai, ontdaan van alle spanning. Bij een niet-symmetrisch diagram wordt je aandacht getrokken door een samenklontering van cijfers ergens, een in het oog springende configuratie. Bij een symmetrisch diagram is de placering van de cijfers overal gelijk, het gaat alleen maar om de cijfers zelf. Er is minder gaande.
SymmetrischNiet-symmetrisch
Om met veel plezier de jaren erna te constateren dat steeds meer uitgevers ook niet-symmetrische sudoku’s gingen publiceren Wat ook erg grappig was: held Patrick Jane uit de hitserie The Mentalist die in een aflevering vol in beeld zit te puzzelen in een van onze puzzelboeken!
De echte gekte is nu wel voorbij, maar de sudoku is er nog. En terecht: het is gewoon een erg leuk puzzeltype. Op nrc.nl hoort de sudoku al jaren elke dag bij de meest bezochte pagina’s. Ik sla een doorwrocht journalistiek artikel hoger aan dan een puzzeltje, maar dat vind ik toch wel erg leuk.
De eerste sudoku’s verschenen vanaf 1979 in de VS onder de naam Number Place. De twee lange diagonalen moesten toen ook 1-9 bevatten. Maar dat was niet meer zo bij de ‘Sudoku’ vanaf 1984 in Japan. Je vraagt je af waarom, want het levert leuke extra logica op. Vandaar dat ik in de loop van 2025 op woensdagen hier weer mee zal beginnen onder de naam Sudoku X. Een mooi begin van de volgende 1.000 weken!
Vanaf een hek springt een lichtgrijs, pluizig wezentje met grote donkere ogen dat zich midden in de lucht uitvouwt tot een vierkant met een kop en een staart. Tussen voorpoten en achterpoten zit een dun stuk huid, waarmee het diertje een soort vlieger wordt en ook een stuk kan zweven. De suikereekhoorn is vanwege zijn luchtacrobatiek geliefd op TikTok – en wordt daardoor onterecht gezien als leuk huisdier.
Ook in Nederland wordt de sugar glider als huisdier gehouden. Het afgelopen jaar zelfs meer dan voorgaande jaren, blijkt uit cijfers van Stichting AAP, dat dieren in nood opvangt. In 2024 kregen zij over het uit Australië en Nieuw Guinea afkomstige buideldier – dat ondanks wat zijn naam doet vermoeden niet verwant is aan de (vliegende) eekhoorn – 87 meldingen binnen. De jaren daarvoor ging het nog om 5 tot 10 opvangverzoeken. „We zagen er eerder ook wel eens eentje, maar nooit zoveel”, zegt Peter de Haan, woordvoerder van Stichting AAP.
‘Discutabele eer’
In 2024 kreeg Stichting AAP sowieso aanzienlijk meer meldingen binnen. Ging het in 2023 nog om 1.168 meldingen, vorig jaar waren dat er ruim driehonderd meer, afkomstig uit tien landen. Ruim 58 procent van de meldingen ging over kleine zoogdieren, zoals de degoe en de prairiehond. Maar stipt op één stond de suikereekhoorn.
„Een discutabele eer”, zegt De Haan. De suikereekhoorn staat niet op de Huis- en Hobbydierenlijst, en mag dus sinds 1 juli dit jaar officieel niet meer als huisdier gehouden worden. „Daar is hij als nachtdier ook totaal niet geschikt voor.” Dat ze nog in omloop zijn, komt doordat de dieren die voor 1 juli geboren zijn nog wel gehouden en verkocht mogen worden.
Mensen die een suikereekhoorn aanschaffen willen het beestje zien doen wat ze hem ook op TikTok zien doen: zweven. „Maar dat wil hij helemaal niet, of in elk geval niet overdag.” Eigenlijk slaapt de suikereekhoorn de hele dag, maar „dat strookt natuurlijk niet met ons ritme”, zegt De Haan. Dus maken baasjes hem ter eigen vermaak ook overdag wakker. „Terwijl deze nachtdieren echt niet goed tegen daglicht kunnen.”
Marktplaats
Daarbij heeft de kleine omnivoor – ze worden niet langer dan 21 centimeter en niet zwaarder dan 130 gram – ook nog eens een vrij specifiek dieet. In het wild eten ze diverse soorten insecten, drinken ze graag sap van de eucalyptusboom en jagen ze ook op reptielen en zelfs kleine vogeltjes. Nu zijn er wel een soort sugar glider-brokken verkrijgbaar, maar „dat kan je niet zomaar even bij de supermarkt halen”.
Ondanks zijn exotische afkomst kan het dier zelf redelijk makkelijk aangeschaft worden. Op Marktplaats worden regelmatig exemplaren aangeboden. De Haan: „De prijzen gaan wel omlaag nu ze niet meer op de positieflijst staan. In het verleden waren ze nog tussen de 400 en 500 euro, maar dat ze niet meer op die lijst staan heeft blijkbaar wel een preventieve werking. Mensen lijken te snappen: er is iets mee, ik begin er niet aan.”
De mensen die op dit moment nog wel een suikereekhoorn hebben of er een kopen zijn mogelijk nog jaren zoet, met de juiste verzorging kunnen ze tussen de 12 en 15 jaar oud worden.
Lees ook
Serval, stokstaartje en andere exotische dieren vanaf 2024 verboden als huisdier
Amazing! De Roborock Saros Z70-stofzuiger zuigt niet alleen, maar heeft ook een mechanisch armpje dat troep in huis oppakt en in een bak deponeert. Rondslingerende sokken en legoblokjes, een ontsnapte hamster: weg ermee.
De Saros prijkte deze week op techbeurs CES in Las Vegas. Maar stel, je koopt zo’n robotzuiger – voor 1.600 dollar. Hoe zou je het vinden als de firma Roborock vervolgens besluit het slimme armpje te herprogrammeren, zodat het niet langer opruimt maar juist meer rommel verspreidt?
Zo’n koerswijziging is in de stofzuigerbranche onbestaanbaar, maar sociale netwerken schrikken niet terug voor radicale updates. Zo gooit Meta het roer om in contentmoderatie. Dat heeft invloed op de berichten die miljarden gebruikers onder ogen krijgen, en opent de deur voor meer troep in hun tijdlijn.
Dinsdag kondigde de Meta-topman in een video aan te stoppen met het „censureren” van Facebook, Instagram en Threads. Zuckerberg doet moderatoren en externe factcheckers in de ban. Hij denkt dat algoritmes en vrijwillige meldingen van gebruikers beter werken. Meta past ook de contentfilters aan: politieke thema’s die „stress veroorzaken”, worden niet langer onderdrukt.
Deze koerswijziging is een kopie van X, het sociale netwerk dat sinds 2022 eigendom is van Elon Musk. Hij ontsloeg bijna alle moderatoren en gaf ruim baan aan extremistische geluiden en complottheorieën, aangezwengeld door de complotdenker-in-chief zelf.
https://youtu.be/FTbHp6G0EVA?si=YVWfYR7aAfvwMEGH
Musks politieke grootheidswaanzin en zijn nauwe band met Trump vallen niet goed bij iedereen. De Tesla-verkopen daalden afgelopen jaar voor het eerst sinds 2011 en bumperstickers als ‘I bought this before Elon went crazy’ doen het opvallend goed. Teleurgestelde Facebook- en Instagram-gebruikers kunnen hooguit demonstratief opstappen – stickers plakken helpt niet.
Selectief geheugen
Met zijn woordkeuze schurkt Zuck bewust tegen Musk en Trump aan: „Overheden en oude media dwongen ons meer te censureren.” Tijdens de coronapandemie drong de regering-Biden inderdaad aan op verwijdering van sommige berichten over het virus, maar Zuckerbergs geheugen is selectief. Hij lijkt te zijn vergeten hoe hij zelf op 7 januari 2021, na de bestorming van het Capitool, de accounts van president Trump afsloot, twee weken voordat de regering-Biden aantrad.
Veel beperkingen riep Zuckerberg over zichzelf af omdat hij de maatschappelijke invloed van zijn netwerk onderschatte. In 2016 startte Facebook met factcheckers, nadat wijdverspreid Russisch nepnieuws de Amerikaanse verkiezingen beïnvloed had. „Dat was onze blinde vlek”, zei voormalig veiligheidsbaas Alex Stamos tegen NRC.
Zuckerberg nam in 2018 de voormalige Britse vice-premier Nick Clegg aan om Facebooks blazoen op te poetsen na de Cambridge Analytica-affaire. Daarbij werden 87 miljoen Facebook-accounts misbruikt voor politieke advertenties.
Illustratie Roel Venderbosch
In een interview met NRC zei Clegg destijds: „Het vertrouwen in Facebook is ernstig beschadigd. Facebook moet de leider zijn in Silicon Valley die vráágt om regels voor internetbedrijven, in plaats van regels te weerstaan.”
Deze week droop Clegg af bij Meta; hij wordt vervangen door een Republikeinse opvolger.
In 2020 legde Zuckerberg zichzelf weer nieuwe schoonmaakregels op, nu onder druk van grote adverteerders. Die dreigden met een boycot omdat Facebook zich liet gebruiken om racisme en haat te verspreiden, na de gewelddadige dood van George Floyd. ‘Hate for profit’, was de term. Daarom versleutelde Facebook zijn antihaatalgoritmes om minderheidsgroepen beter te beschermen tegen bedreigingen en andere online bagger. ‘Facebook pakt antizwart agressiever aan dan antiwit’, kopte The Washington Post.
De laatste restjes wokeness
In de ogen van veel Republikeinse politici veranderde Facebook in een überwoke netwerk dat het rechtse geluid onderdrukt. „We zijn doorgeslagen in censuur, maar nu is een Nieuw Tijdperk aangebroken”, oreerde Zuckerberg dinsdag. Om de laatste restjes wokeness weg te poetsen, verhuist Meta de overgebleven moderatietak van Californië naar Texas, waar X ook naartoe gaat. Minder links, en veel goedkoper.
Zuckerberg waait zo handig met de politieke wind mee. Hij noemt de herverkiezing van Trump een ‘cultureel kantelpunt’, om het vrije woord weer de vrije teugel te geven. De metamorfose komt niet uit de lucht vallen. Al vlak na de pandemie begon Meta, net als Alphabet, Amazon en Microsoft, te snijden in de moderatiestaf.
Je zag Zuckerberg zelf ook transformeren, van stroeve nerd in de stoere popzanger ‘Z-Pain’, met een ketting en een gitaar om zijn nek: From the windows to the walls / ’til sweat drops down my balls (tekstparel uit ‘Get Low’).
Maar behalve matig zanger is Zuckerberg vooral pragmatisch. Hij papt aan met Trump om meer ingrijpende regulering voor Meta te voorkomen.
In april dient in de VS een rechtszaak van toezichthouder FTC tegen Meta. Het bedrijf zou Instagram en WhatsApp onterecht hebben overgenomen om de monopoliepositie van Facebook te beschermen. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat Meta zich moet opsplitsen, kan de rechter het bedrijf dwingen om hinderlijke muren tussen de diensten op te werpen.
Zuckerberg lift ook mee op de agressieve toon die Trump en Musk aanslaan over de „geïnstitutionaliseerde censuur” in de EU. Europa hanteert strengere normen voor sociale media, om destabilisering en beïnvloeding van verkiezingen te voorkomen. Wil de EU de democratie beschermen, dan moet zij haar poot stijf houden. De Financial Times vatte het zo samen in een commentaar: „De beschuldiging dat de Europese contentmoderatie te links zou zijn, is een rookgordijn voor de politieke en persoonlijke agenda’s van Trump, Musk en Zuckerberg.”
Musk heeft alle schroom laten varen: hij bemoeit zich via X met Europese politiek en zoekt de confrontatie met Brussel. Meta tart de EU ook, bijvoorbeeld met een onbetaalbare betaalde versie van Facebook en Instagram, voor 13 euro per maand. Zo probeert het netwerk Europese gebruikers te dwingen akkoord te gaan met de privacy-voorwaarden. Maar Meta moet voorzichtig zijn, het kan zich niet veroorloven de Europese markt (bijna een kwart van de omzet) te verliezen.
Terug naar de roots
Mark Zuckerberg is ervan overtuigd dat zijn netwerk er beter op wordt. Geheel in MAGA-stijl wil hij terug naar ‘de roots’, toen bijna alles kon en mocht. Maar de tijd van move fast and break things is voorbij. Sinds de introductie van Thefacebook, in 2004, is de wereld veranderd. De schaalgrootte van de Meta-netwerken geeft het bedrijf enorme invloed op democratische processen. Een Russische – en nu ook Muskiaanse – propagandamachine probeert Europa te ondermijnen. Dankzij AI-gegenereerde foto’s en video’s is ‘echt’ niet meer van nep te onderscheiden. Als het Nieuwe Tijdperk iets nodig heeft, dan is het een kritische blik en een professionele afweging: wat kan er blijven, en welke rommel moet weg?
Wat hij het meest mist aan het spelen van tenniswedstrijden? Op het gezicht van Nick Kyrgios verschijnt een grijns. Het is april 2023, hij zit tegenover Naomi Osaka. De twee toptennissers – ze zijn goed bevriend – nemen een podcast op en praten over hun tenniscarrière, hun leven naast de baan en de mentale en fysieke problemen die ze hebben gekend.
De Australische Kyrgios heeft de afgelopen twee jaar welgeteld één officiële wedstrijd gespeeld – en verloren – vanwege fysieke malheur aan zijn knie en pols. Lang was onduidelijk of hij zou terugkeren op het hoogste niveau. Over Osaka’s vraag hoeft hij niet lang na te denken, want zijn haat-liefdeverhouding met tennis en het tennispubliek is algemeen bekend. „I guess pissing people off and proving them wrong”, zegt hij lachend.
Dit weekend begint in Melbourne de Australian Open, de eerste grand slam van het jaar. Kyrgios heeft zich gekwalificeerd voor het hoofdtoernooi dankzij een beschermde ranking die tennissers mogen gebruiken bij langdurig blessureleed, en komt maandag in de eerste ronde in actie tegen de Schot Jacob Fearnly. Onduidelijk is wat er van hem te verwachten valt: eind december speelde hij zijn eerste wedstrijd sinds juni 2023 en verloor in drie sets van het Franse servicekanon Giovanni Mphetsi Perricard.
Toch tellen tennisfans van over de hele wereld, in het bijzonder de sportgekke Australiërs, af tot zijn eerste wedstrijd in Melbourne. Want met Kyrgios is het nooit saai. Aan de ene kant is hij een van de talentvolste tennissers van zijn generatie, die in 2022 de finale van Wimbledon bereikte én het dubbelspeltoernooi van de Australian Open won. Met zijn vloeiende service, kiezelharde forehands en geniale slagenarsenaal kan hij op een goede dag van iedereen winnen.
https://www.youtube.com/watch?v=BPasJyL7TQA
„De meest fenomenale speler die ik ooit heb gezien”, zei tennislegende Rod Laver (86) tegen sportjournalist Tracey Holmes, toen ze samen een wedstrijd van hem volgden op de Australian Open. Omdat hij dingen ziet die andere spelers niet zien, vertelt ze. En omdat hij bereid is soms iets nieuws uit te proberen, zoals een onderhandse service of een tweener – een bal geslagen tussen de benen. Weinig andere tennissers kunnen zeggen dat ze zowel Roger Federer, Rafael Nadal als Novak Djokovic hebben verslagen.
Aan de andere kant is Kyrgios de meest bestrafte tennisser uit de geschiedenis van de sport, met meer dan een half miljoen aan boetes op zijn naam vanwege zijn emotionele uitbarstingen. Hij heeft scheidsrechters uitgescholden, rackets kapotgeslagen, tegenstanders gesard en ruzie gemaakt met mensen uit het publiek. Ook liet hij wedstrijden lopen omdat hij geen zin had om te spelen.
Buiten de baan haalt hij geregeld uit naar collega’s. Zo zei hij in op een recente persconferentie dat hij het „afschuwelijk” vindt dat twee mondiale ranglijstaanvoerders, Iga Swiatek en Jannik Sinner, ondanks positieve dopingtesten in actie mogen komen op de Australian Open; Kyrgios is een van de weinigen in de sport die zich daar openbaar over uitspreekt. In de rechtbank bekende hij vorig jaar dat hij zijn ex-vriendin tijdens een ruzie op de grond had geduwd. Een bekentenis waarvoor hij overigens niet bestraft werd, omdat de rechter de aanklacht verwierp.
Mensen die Kyrgios goed kennen, komen met uiteenlopende kwalificaties. Van „ultieme winnaar” tot „introverte, huiselijke man”, van „hypersensitief”, tot „bescheiden beroemdheid”. Zeker is dat Kyrgios fanatisme paart aan gelatenheid, talent aan onprofessionaliteit, charme aan pestgedrag, onbevangenheid aan depressiviteit. Soms een held, dan weer een anti-held. Wie is Nick Kyrgios en wat drijft hem?
Gepest als kind
Nicholas Hilmy Kyrgios (29) is de jongste van drie kinderen; hij heeft een oudere broer en zus. Zijn vader George, van Griekse komaf, was eigenaar van een restaurant in het Australische Canberra, zijn Maleisische moeder Norlaila was werkzaam als ICT’er. „We vormen een hecht gezin”, vertelt zijn acht jaar oudere broer Christos. „Alle uitdagingen gaan we samen aan. Mijn ouders hadden niet heel veel te besteden vroeger. Nu is dat anders, maar in de kern is er weinig veranderd. Ze wonen nog steeds in het huis waar ik ben opgegroeid.”
Nick en Christos hadden overgewicht als kind en werden daarmee gepest. Dat heeft er flink ingehakt, vertelt Christos, vooral bij zijn broertje. „Hij weet nog precies wat kinderen riepen en hoe hij zich daaronder voelde. Het is zijn drijfveer om goed te presteren op de baan. Zo laat hij zien: jullie hadden het mis. Kijk wat ik heb bereikt.”
Patrick Hamilton / AFP
Christos kreeg als eerste van de drie kinderen tennisles. De kleine Nick kwam kijken en raapte de ballen op. Vanaf zijn vijfde begon Nick zelf te spelen en een paar jaar later wist hij zijn oudere broer al te verslaan. „We hadden een gezonde concurrentie, nu en dan liep het wat uit de hand”, vertelt Christos. „Onze concurrentiestrijd zal mede hebben bijgedragen aan zijn competitieve inborst. Nick heeft er een hekel aan om te verliezen.”
Van meet af aan was duidelijk dat Kyrgios talent had, zegt tenniscoach Andrew Bulley, die alledrie de kinderen les heeft gegeven. „Maar dat wil niet zeggen dat hij er meteen uit sprong. Er waren nóg een paar jongens op de club die goed tennisten, maar het fanatisme waarmee Nick speelde, dat maakte hem al jong zo goed. Maar ook: nagenoeg ontrainbaar. Als we een oefening deden, ging Nick altijd op zoek naar een manier om je te verslaan en liet hij de drill voor wat-ie was.”
Nick weet precies wat pestkoppen naar hem riepen. Het drijft hem om goed te presteren
Bij de Australische tennisbond waren wat zorgen over zijn overgewicht, maar toch boden ze Kyrgios als tiener een beurs aan om fulltime te komen trainen. Dat was voor Kyrgios, die ook fanatiek basketbalde en die sport eigenlijk leuker vond, reden om voor tennis te kiezen, daarin aangemoedigd door zijn ouders. Bulley was ervan overtuigd dat het goed zou komen met het fysiek van Kyrgios, want Christos was ook afgevallen zodra hij een groeispurt maakte. En inderdaad, toen Kyrgios aan het einde van zijn puberteit de hoogte in schoot, had hij ineens alle wapens in huis om iedereen te verslaan. Bulley: „Zijn service is sindsdien een van zijn sterkste punten, en hij heeft de gave om snel het spel en de zwakke punten van zijn tegenstander te ontleden, en daar op in te spelen.”
Toen Kyrgios als zeventienjarige de overstap maakte naar het seniorencircuit, had hij meteen succes. Veel jongens hebben moeite met zo’n verandering, zegt Bulley, omdat de wedstrijddruk en concurrentie een stuk groter zijn. Nick niet, vanwege een ongebreideld zelfvertrouwen en de wil om te winnen. Maar toen hij eenmaal begon te winnen en de verwachtingen toenamen, kreeg hij zijn eerste uitbarstingen op de baan. „Hij liet zich overmannen door zijn fanatisme. Vreemden begonnen zich bovendien met zijn gedrag te bemoeien, dat was nieuw voor hem. En er kwam kritiek op zijn uitspraken in de media, terwijl Nick gewoon zichzelf was en zei wat hij dacht.”
https://www.youtube.com/watch?v=-Q1gnxaJJp0
Het beeld dat Kyrgios zijn emoties niet onder controle heeft, vindt Bulley overdreven. „Een hoop van de uitbarstingen worden uitvergroot. Dan speelt hij tweeënhalf uur een wedstrijd van topniveau, maar alleen die dertig seconden waarin hij zichzelf verliest worden getoond en almaar herhaald.”
En naast die ontvlambare kant heeft Nick ook een andere kant, zegt Will Maher, al elf jaar zijn fysiotherapeut. „Hij is introvert, snel tevreden en voelt zich het meest gelukkig als hij alleen thuis is met zijn hond.” Dan kijkt hij basketbal, speelt hij videogames en eet hij verse veganistische maaltijden. Oud-coach Bulley noemt hem „vriendelijk en intelligent”.
Racisme
Die twee uitersten lijken in de carrière van Kyrgios om voorrang te strijden. Het wordt problematisch in de zomer van 2014 , als Kyrgios in de vierde ronde op Wimbledon de nummer één van de wereld, Rafael Nadal, bedwingt. Hij is negentien jaar, heeft nooit eerder op het Londense gras gespeeld, en staat rond plek 144 op de wereldranglijst. „Die overwinning heeft alles veranderd”, zegt broer Christos. „Van het ene op het andere moment stond Nick in de spotlight. Hij had geen privacy meer, en dat gold ook voor de rest van ons gezin. Journalisten kampeerden dagenlang voor ons huis. Cameraploegen zochten mij op mijn werk op. Nick was daar totaal niet op voorbereid.”
In de Netflix-serie Break Point vertellen Kyrgios’ ouders en zijn boezemvriend en oud-manager Daniel Horsfall over de zwarte periode die volgde. Iedereen verwachtte dat Kygs zou doorstoten naar de top en wilde iets van hem. Dat gaf een enorme druk.
Waar Kyrgios in die periode ook mee worstelde: racisme. Een jaar na zijn spectaculaire overwinning in Londen op Nadal, werd hij in de vierde ronde op Wimbledon uitgeschakeld door Richard Gasquet. In een tumultueuze wedstrijd vloekte hij, gooide hij zijn racket in de lucht en liet hij ballen lopen uit frustratie over zijn spel. De Australische sportlegende Dawn Fraser, viervoudig olympisch zwemkampioene, reageerde snoeihard: „Als hij zich zo gedraagt, moet hij terugkeren naar het land van zijn ouders. Dan hebben we hem hier niet nodig.” Een paar jaar later werd Kyrgios tijdens het toernooi van Stuttgart door een toeschouwer uitgemaakt voor „little black sheep”.
Hij was al lang met tennissen gestopt, als hij niet zo ernstig geblesseerd was geraakt
Kyrgios voelde zich nergens meer welkom. Hij raakte in zichzelf gekeerd en reageerde zich af op wie hem voor de voeten liep. Dat leidde tot onbegrip bij fans en journalisten, die op hun beurt flink uithaalden; wat Kyrgios zich weer aantrok. In die neerwaartse spiraal ontwikkelde hij een drank- en drugsprobleem, begon hij zichzelf te mutileren en belandde hij op een psychiatrische afdeling. „De littekens op zijn arm heeft hij nu met tatoeages bedekt”, vertelt broer Christos.
‘Unfinished business’
Lang leek het alsof Kyrgios zijn talent nooit ten volle zou kunnen benutten, tot hij in 2022 met zijn jeugdvriend Thanasi Kokkinakis het dubbeltoernooi van de Australian Open won en op Wimbledon de enkelfinale haalde (die hij verloor van Djokovic). Het lukte nu wél omdat hij minder toernooien ging spelen. Door alle negatieve ervaringen, met fans en journalisten, ervoer Kyrgios zijn momenten op de tennisbaan als de ongelukkigste van zijn leven. Door die momenten tot een minimum te beperken, kon hij maximaal gebruikmaken van zijn talent.
Dat hij na dat succesjaar eerst geblesseerd raakte aan zijn knie en daarna aan zijn pols, was voor Kyrgios een zware dobber, zegt Michael Sandow, een bekende orthopedisch chirurg in Australië. Hij opereerde Kyrgios in september vorig jaar aan zijn pols, nadat die „behoorlijk depressief” zijn spreekuur had bezocht. ‘Ik kan niet eens een deur open houden’, had hij gezegd. ‘Hoe moet ik ooit weer een normaal leven leiden?’
Kyrgios kampte met een „grote verstoring” aan de gewrichtsbanden. Zo’n ernstige blessure was lang moeilijk te verhelpen. Voor het dagelijkse functioneren, laat staan voor topsport. Het vereiste een complexe ingreep, zegt Sandow, maar de revalidatie verliep voorspoedig. „Ik denk dat hij zich nog steeds met de besten kan meten.”
Waar Kyrgios eerder in zijn carrière toegaf geen passie voor tennis te hebben (en wel voor basketbal), lijkt zijn gedwongen afwezigheid een vuurtje te hebben aangewakkerd. Hij wil het einde van zijn tenniscarrière in eigen hand houden, denkt zijn fysio Will Maher. „Die blessure dwong hem te stoppen, het was niet zijn keus, dat beviel hem niet.” Christos zegt dat hij zijn broer niet eerder zó gedisciplineerd heeft gezien.
Jeugdcoach Bulley hoopt dat Kyrgios nog een gevoel van „unfinished business” heeft. Hij denkt dat die al lang met tennissen was gestopt, als hij niet zo ernstig geblesseerd was geraakt. Op de vraag hoe ver zijn voormalige pupil op het Australische hardcourt kan komen, zegt hij: „Nick kan winnen van 95 procent van alle spelers op de tour, maar het gaat om de beste tien. Als hij bij hun niveau in de buurt kan komen, is zijn comeback een triomf.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/12/12142625/web-1412CUL-symmetrisch.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/12/12142624/web-1412CUL-niet-symmetrisch.jpg)
