Het leger van Thailand heeft de controle aan de grens met Cambodja verscherpt. Thailand beschuldigt het buurland ervan langs de grens troepen en materieel te verzamelen. Een aantal grensposten zou volgens lokale media zijn gesloten, hoewel Thailand eerder zei de grens open te houden. Duizenden mensen, onder wie veel Thai die in de vele casino’s van de Cambodjaanse grensstad Poipet waren om te gokken, zouden er zaterdag zijn gestrand.
De spanningen tussen beide landen zijn de laatste dagen opgelopen, nadat op 28 mei een Cambodjaanse militair om het leven kwam bij een vuurgevecht bij Chong Bok, in een gebied vlakbij het drielandenpunt met Laos waarover Thailand en Cambodja elkaar al decennia over het gezag betwisten.
De twee landen delen een landgrens van ruim achthonderd kilometer, die in 1907 is vastgesteld door Frankrijk – de toenmalige kolonisator van Cambodja. Thailand vocht die grens later aan, en sindsdien laait het conflict met enige regelmaat op. Een begin deze eeuw ingestelde commissie die een oplossing voor het geschil moet zoeken, heeft tot dusverre weinig vooruitgang geboekt.
Nationalistische liederen
Het conflict richt zich onder meer op de elfde-eeuwse hindoetempel Preah Vihear, die in 1962 door het Internationaal Hof van Justitie in Den Haag aan Cambodja werd toegewezen. In 2013 erkende dat ook de Cambodjaanse claim op het terrein waarop de tempel zich bevindt.
Een paar jaar eerder, in 2008, was tussen beide landen een gewelddadig conflict uitgebarsten nadat Cambodja de tempel had voorgedragen voor de Werelderfgoedlijst van Unesco. Dat duurde tot eind 2011, toen Thailand en Cambodja afspraken hun troepen uit het gebied terug te trekken. Intussen waren aan beide zijden ongeveer twintig doden gevallen.
De huidige spanningen begonnen echter zo’n 150 kilometer verderop, in de buurt van de Ta Muen Thom-tempel, die eveneens in betwist grensgebied staat. Daar arriveerde in februari een groep door militairen begeleide Cambodjanen die nationalistische liederen zongen tot ze door Thaise soldaten werden tegengehouden.
In Thailand werden nationalistische sentimenten aangewakkerd vanwege gesprekken die de Thaise regering met Cambodja wil voeren over gezamenlijke exploitatie van gasvelden in de buurt van het Thaise vakantie-eiland Koh Kood, dat ook door Cambodja wordt geclaimd. Thaise oppositiepolitici vrezen dat de regering in Bangkok vanwege die onderhandelingen bereid zou zijn om in dat dispuut territoriale concessies aan Cambodja te doen.
Warme banden
Die achterdocht wordt mede gevoed door de goede persoonlijke banden tussen de families die in beide landen aan het roer staan. De huidige premier Paetongtarn Shinawatra van Thailand is de dochter van voormalig leider Thaksin Shinawatra, terwijl in Cambodja Hun Manet de regering leidt, de zoon van oud-premier en huidig voorzitter van de Cambodjaanse senaat Hun Sen.
Lees ook
‘Nepo-baby’s’ regeren in Zuidoost-Azië in de schaduw van hun vaders
Ondanks die warme relatie heeft het Thaise leger volgens premier Shinawatra het mandaat gekregen om „indien nodig” de confrontatie aan te gaan, zei ze volgens de krant Bangkok Post na afloop van een vergadering van de nationale veiligheidsraad, hoewel vreedzame middelen volgens haar altijd de voorkeur hebben.
Haar Cambodjaanse collega Hun Manet zei zaterdag tijdens een bezoek aan een school in de grensprovincie Ratanakiri dat hij tot een oplossing wil komen via de bilaterale grenscommissie van beide landen. Die komt op 14 juni bij elkaar, en volgens een woordvoerder van het Thaise ministerie van Buitenlandse Zaken is ook Bangkok bereid de kwestie daar te bespreken.
Maar als dat niets oplevert, overweegt Hun Manet een nieuwe stap naar het Internationaal Gerechtshof, dat door Thailand overigens niet wordt erkend. Niettemin verzekerde hij zijn toehoorders dat Cambodja „met militaire middelen zal antwoorden als Thailand een gewapende inval doet”, aldus de Khmer Times.
Vrijdag probeerde de Maleisische premier Anwar Ibrahim, momenteel voorzitter van het regionale samenwerkingsverband ASEAN, de spanningen tussen beide landen te sussen. Hij had met zijn beide collega’s gesproken, schreef hij op X, en Thailand en Cambodja opgeroepen „terughoudendheid te betrachten […] en aan een vreedzame oplossing te werken”.
