Het contrast kon voor de Democraten niet gunstiger. Terwijl president Joe Biden vorige week Israël bezocht om die bondgenoot te steunen en te vermanen, bedreigden Republikeinen elkaar in hun zoveelste ruzieronde over wie Huisvoorzitter mag worden. Op de donderdag dat Biden vanuit de het Witte Huis de natie toesprak dat Amerikaans leiderschap „de wereld bijeenhoudt”, bekenden medeverdachten van Donald Trump dat zij hadden geprobeerd de verkiezingsuitslag van 2020 ongedaan te maken. Ze zullen getuigen in de zaak tegen de ex-president in Georgia.
Lees ook
Zo staan Trumps strafzaken ervoor
Trump, de belangrijkste Republikeinse gegadigde voor de presidentsverkiezingen in 2024, had ondertussen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu geschoffeerd en de militante groepering Hezbollah geprezen.
Biden sprak in zijn speech van „een kentering in de geschiedenis”, maar de nieuwe oorlog kan ook een keerpunt zijn in de campagne voor zijn herverkiezing volgend jaar. „Het hebben van een president die presidentieel, solide en over de hele wereld vertrouwd is, is belangrijk voor het Amerikaanse bevolking en zal een belangrijke rol spelen in hun stemkeuze”, zei Democratisch senator Chris Coons tegen Politico.
Medestanders van Biden hopen diens voornaamste electorale zwakte, zijn leeftijd van 80 jaar, te verkopen als een kracht: ervaring, vooral op het internationale toneel. Biden was als senator in de vorige eeuw al betrokken bij het Amerikaanse buitenlandbeleid. Hij kent Netanyahu evenlang – al zijn de twee geen vrienden. Hij durft naar een oorlogsgebied te reizen en hij lijkt voorlopig een iets temperende invloed te hebben op Israël en de andere hoofdrolspelers in de regio.
‘De stille kracht van een ware leider’
De staatsman van de Democraten versus de chaos van de Republikeinen, dat moet het beeld zijn. Al vóór de terreuraanval van Hamas begin deze maand lanceerde Biden een campagnespotje over „de stille kracht van een ware leider” met beelden van zijn bezoek aan het door Rusland belaagde Oekraïne. Gezag uitstralen en onderhandelen in internationale onrust is zijn comfortzone.
De analyse dat Bidens leiderschap zowel te winnen heeft bij chaos in de wereld en als bij chaos bij de Republikeinse oppositie, kent echter vier flinke risico’s. Ten eerste staan de economie, criminaliteit en migratie veel hoger op de prioriteitenlijstjes van kiezers dan ‘het buitenland’. Alleen wanneer Amerikaanse soldaten uitgezonden zijn, zoals in Irak en Afghanistan, is de nationale betrokkenheid groot. Zo verklaren experts dat George Bush senior in 1992 van de onervaren Bill Clinton verloor, ondanks de lof voor zijn aanpak van de Iraakse inval in Koeweit. Zijn zoon Bush junior werd na de gemankeerde Amerikaanse invasie van Irak in 2004 wel herkozen.
Lees ook
Biden zoekt balans tussen Israëliërs en Palestijnen
Bidens populariteit kelderde hard na de dramatisch verlopen terugtrekking uit Afghanistan in 2021, maar stijgt niet dankzij zijn optreden rond de oorlog in Oekraïne of – tot nu toe – Israël. Sterker nog, het nieuwste conflict zorgt voor verdeeldheid in zijn eigen partij. Conservatieve en evangelische Republikeinen staan – de uitspraken van Trump daargelaten – vrij eensgezind achter Israël. Biden heeft te maken met een achterban waarbinnen Arabische-Amerikanen en veel jongeren helemaal niet pro-Israël zijn.
Progressieve Democraten verzetten zich in het Huis van Afgevaardigden tegen zijn aanpak van de afgelopen weken. Dat tweede probleem kan hem stemmen kosten. Zowel voor militaire en financiële steun aan Israël als in de verkiezingen volgend jaar.
Interne wanorde
Biden presenteerde vrijdag een pakket van 105 miljard dollar (99 miljard euro) voor hulp aan Oekraïne, Israël en bewaking van de eigen grens met Mexico. De steun voor Oekraïne kalft af in het land en in het Huis. Door deze met Israël te verknopen, hoopt Biden de Republikeinen aan boord te houden, maar daardoor kan het hele pakket ook mislukken. En het kan pas besproken worden als de Republikeinen hun interne wanorde bedwingen en weer een voorzitter hebben.
Tenslotte heeft Biden zowel de buitenlandse als de binnenlandse escalatie van de Gaza-oorlog niet in de hand. Als Iran zich hier echt mee gaan bemoeien, zal dat meer bloedvergieten, en internationale economische malaise tot gevolg hebben. Dan duiken de beelden van Biden in oorlogsgebied op in Republikeinse filmpjes.
De haat in het Midden-Oosten infecteert ook de Verenigde Staten zelf. Op universiteitscampussen staan pro-Israël en pro-Palestina studenten tegenover elkaar. Incidenten van antisemitisme en islamofobie hebben al aan in ieder geval één Palestijns jongetje in de buurt van Chicago het leven gekost. De zesjarige werd met een mes vermoord door zijn huisbaas. Deze binnenlandse bijverschijnselen zullen voor veel Amerikaanse kiezers belangrijker voelen dan de problemen overzee.
In dit artikel werd gesproken van de Amerikaanse invasie in Iran, dat moet zijn Irak. Dat is hierboven aangepast.
