Horlogefabrikant Swatch mag dan beursgenoteerd zijn, iedereen in Zwitserland weet wie er daadwerkelijk de touwtjes in handen heeft: de familie Hayek. Nick Hayek junior is al sinds 2003 topman, nadat zijn vader jarenlang het concern (waaronder Omega en Longines) had geleid. De Hayeks bezitten een kwart van de aandelen en bijna de helft van het stemrecht. De zus van Nick, Nayla, is al vijftien jaar voorzitter van de raad van commissarissen.
De Hayeks zijn misschien wel de meest invloedrijke zakenfamilie van het land. Maar over hun dominante rol groeit een conflict, bleek deze week. Een activistische aandeelhouder eist uit onvrede een plek op in de raad van commissarissen. Hoogst opmerkelijk voor het Alpenland, en een zelden vertoonde aanval op de macht van de Hayeks.
Wat is er aan de hand?
Even een stapje terug in de tijd. Aan het begin van de jaren tachtig was de Zwitserse horloge-industrie op sterven na dood, door de opkomst van goedkope Japanse concurrentie.
Nicolas Hayek, vader van de huidige topman en destijds een weinig bekende consultant, kreeg van een aantal banken de taak om twee conglomeraten van overgebleven horlogebedrijven te liquideren. Toen deed Hayek iets verrassends: hij besloot de productie efficiënter in te richten, standaardiseerde onderdelen en gooide het design compleet op de schop. Swatch was geboren.
Tegen alle verwachtingen in werd het een enorm succes. Nicolas Hayek kreeg een soort heldenstatus in Zwitserland. In 2003 nam zijn zoon Nick de dagelijkse leiding over. Maar die ziet nu de afgelopen jaren de verkopen fors afnemen, vooral vanwege een gestokte Chinese vraag. De koers is sinds 2023 gehalveerd.
Aha, dat vinden beleggers vast niet fijn.
Nee. En er speelt wel meer wat ze irriteert. Zo is er al langer kritiek op de wijze waarop de familie het bedrijf bestuurt. Op zijn beurt heeft Hayek junior eerder dit jaar gezegd dat hij overweegt het bedrijf van de beurs te halen – ogenschijnlijk vindt hij de bemoeienis van buitenaf vooral vervelend.
Afgelopen week meldde zich een activistische aandeelhouder. Steven Wood, oprichter van investeringsfonds GreenWood, zei dat hij bij de aandeelhoudersvergadering op 21 mei een resolutie zal indienen om een plaats te krijgen in de rvc.
Zo’n openlijke aanval op de Hayek-hegemonie was nog nooit vertoond, nog los van het feit dat dit überhaupt ongebruikelijk is in Zwitserland. Volgens Wood is onder meer het probleem dat er twee soorten aandelen zijn, met verschillende wegingen bij stemmingen, waardoor de invloed van de familie erg groot is. Het bedrijf wordt volgens hem nu „gerund voor één aandeelhouder”. Wood wil onder meer dat ‘gewone’ beleggers meer informatie krijgen.
Hoe heeft de familie gereageerd?
Die is niet blij. Het Swatch-bestuur, onder leiding van Hayek jr., publiceerde een statement tegen de resolutie met een opmerkelijk argument: Wood is niet Zwitsers en woont niet in Zwitserland. Voor het bedrijf is dat wel „belangrijk”.
Volgens de Financial Times zijn er in feite best wat aandeelhouders die het eens zijn met Wood. Maar gezien het forse stemrecht van de familie lijkt het onlogisch dat het echt spannend wordt op 21 mei. De Hayeks krijg je niet zomaar aan het wankelen.
