Stemt Juneau in Alaska voor een cruisevrije dag? Ondernemers en bewoners zijn verdeeld

Alsof het een weerbericht is publiceert de krant Juneau Empire elke week een overzicht van cruiseschepen die worden verwacht in de hoofdstad van de Amerikaanse staat Alaska.

Om zes uur ’s ochtends op zomaar een vrijdag in september arriveert de Disney Wonder met 2.400 passagiers in Juneau. Een uur later meert de Quantum of the Seas aan, een knoeperd met 4.905 passagiers. Na de lunch vaart de Grand Princess de stad binnen, met 2.600 passagiers. Om half twee ’s middags komt daar nog de Zaandam van de Holland America Line bij, met een schamele 1.432 passagiers. Alle vier de schepen zijn voor 22.15 uur ’s avonds alweer vertrokken .

In totaal bezochten deze vrijdag 20 september 11.337 cruisetoeristen Juneau, dat zelf 31.685 inwoners telt. Het is niet eens een extreem drukke dag, op dinsdag 21 mei kwamen er bijvoorbeeld 18.500 toeristen aan.

Slaperige, mistige stad

Juneau wordt op de website van de Holland America Line aangeprezen als een „slaperige, mistige stad” waar „voornamelijk vissers en kleine ondernemers” wonen. Tegelijkertijd is het „de nummer één toeristenbestemming van Alaska”, waar jaarlijks meer dan een miljoen toeristen arriveren.

Ze komen voor de ongerepte natuur van Alaska, waar je walvissen, beren en zeearenden kunt spotten. Een groot deel wil in ieder geval de beroemde Mendenhall-gletsjer zien die niet ver buiten de stad ligt – nu het nog kan. Door klimaatverandering smelt de in ijs gestolde rivier gestaag. Het is zogenoemd ‘laatste kans-toerisme’ dat ook een run veroorzaakt op vergrijzende koraalriffen én bijdraagt aan klimaatverandering door de uitstoot van vliegtuigen en cruiseschepen.

Toerisme is belangrijk voor Juneau. Vorig jaar droeg de cruise-industrie 375 miljoen dollar bij aan Juneaus economie. „Grote cijfers voor een kleine stad”, schreef de directeur van Goldbelt inc. in de lokale krant. De onderneming runt naast veerdiensten en kleine cruises ook de kabelbaan in Juneau.

Maar de hoeveelheden toeristen drukken ook op het dagelijks bestaan. Bewoners klagen dat ze zich op drukke dagen nauwelijks door het centrum kunnen voortbewegen. Dat zich chaotische taferelen afspelen in de stad en in de baaien waar de walvistours en vistrips starten. Dat het geluid van helikopters die bezoekers over de gletsjers vliegen hen soms doet denken aan de oorlogsfilm Apocalypse Now.

Bewoners klagen dat ze zich op drukke dagen nauwelijks door het centrum kunnen voortbewegen

Om de druk op Juneau te verlagen is het aantal cruises dat mag aanleggen in overleg met de industrie gemaximeerd op vijf per dag. In mei werd ook de intentie uitgesproken om vanaf 2026 niet meer dan zestienduizend toeristen per dag op de aanlegsteigers af te leveren, op zaterdag twaalfduizend.

Maar dat gaat een aantal bewoners niet ver genoeg. Zij haalden voldoende handtekeningen op om een voorstel voor te leggen aan de bevolking. Op 1 oktober kiezen de inwoners daarom een nieuwe burgemeester én mogen ze stemmen over Ballot Proposition 2. Dat voorstel regelt dat Juneau een cruisevrije zaterdag krijgt zodat de bewoners één dag per week ‘onder elkaar’ zijn. Ook op feestdag 4 juli, als een parade door de stad trekt, mag er geen schip (met meer dan 250 passagiers) aanleggen. Juneau is door zijn ligging tussen water en gebergte niet over land te bereiken, dus het weren van cruises kan verschil maken.

Overtoerisme

De aanstaande stemming heeft de gemeenschap verdeeld, vertelt bewoonster Jo Boehme (68), een gepensioneerde zorgmedewerker, via e-mail. „Veel inwoners zijn afhankelijk van het toerisme voor hun inkomen. Het is daarom een heikel gespreksonderwerp geworden.”

Zelf zal Boehme voor lege aanlegsteigers op zaterdag stemmen. Ze schreef er een brief over aan de plaatselijke krant. Ze hoopt dat het plan kan helpen bij Juneaus „herstel van overtoerisme”. De huidige groei is volgens haar „niet houdbaar” in een kleine stad die kampt met problemen „waar de cruise-industrie aan bijdraagt, zoals een tekort aan huisvesting, vervoer, geluidsoverlast en water- en luchtvervuiling.”

Boehme heeft het massatoerisme zien toenemen in de dertig jaar dat zij in Juneau woont. „Het toerismeseizoen is steeds langer geworden; het is nu van april tot oktober lawaaiig.” Gesprekjes op straat worden volgens haar verstoord door overvliegende helikopters. „Een van de drukke buslijnen die richting de Mendenhall-gletsjer gaat, laat geregeld inwoners staan omdat de bus vol zit met toeristen.” Zij verkiezen de goedkopere bus boven de touringcars die naar de gletsjer gaan.

In de aanloop naar 1 oktober kruisen voor- en tegenstanders van het voorstel vrijwel dagelijks de degens in de brievenrubriek van Juneau Empire. „Zijn gasten niet welkom in Alaska?” vraagt Jillian Simpson zich af. Want dát is volgens haar de boodschap die wordt uitgezonden als er een cruisevrije zaterdag komt. Simpson is de CEO van de Alaska Travel Industry Association. „In een tijd waarin de reisbranche hevig concurreert om bezoekers is dat niet de boodschap die we moeten afgeven.”

Een voormalig burgemeester van Juneau schrijft hoe hij elk jaar geniet van de feestelijkheden in zijn stad op 4 juli. „Het zou on-Amerikaans zijn om die dag niet met mede-Amerikanen te willen delen.”

Financiële afhankelijkheid van de cruises is er op verschillende manieren. Zo zijn de restaurants op de cruiseschepen grote afnemers van in Alaska gevangen vis en zeevruchten. De directeur van het plaatselijke ziekenhuis, Bartlett Regional Hospital, waarschuwde voor verlies van vijf voltijdbanen als minder schepen aanmeren.

Verzet

Juneau is niet de enige plek in Alaska waar verzet is ontstaan tegen de cruisetoeristen. In Sitka, dat 8.400 inwoners heeft, meren op drukke dagen 9.300 cruisetoeristen aan. De hoofdstraat moet op piekdagen worden afgesloten. Ondanks drie pogingen kwam het daar niet tot een stemming, omdat de juridische afdeling van de gemeente de formuleringen afkeurde.

Op andere plekken in de wereld werd het aantal cruises al wel teruggedrongen, zoals het immens populaire Key West in Florida, waar nog maximaal één schip per dag mag aanleggen. Datzelfde besluit nam de gemeente Amsterdam onlangs.

Het verzet tegen cruiseschepen neemt toe, ziet Eke Eijgelaar, onderzoeker duurzaam toerisme aan de Breda University of Applied Sciences. „Ook los van cruises lijkt op een aantal bestemmingen de grens bereikt van wat bewoners acceptabel toerisme vinden.”

Op een aantal bestemmingen lijkt de grens bereikt van wat bewoners acceptabel toerisme vinden

In zekere zin zijn cruiseschepen een easy target, zegt Eijgelaar, doordat ze „heel zichtbaar” zijn. Maar hoewel er vorig jaar bijna 32 miljoen passagiers op cruises waren, is hun aandeel in het totaal aan vakantiereizen beperkt: dat is zeven miljard.

Verhoudingsgewijs zijn deze varende passagiers wel zeer milieuvervuilend. Een gemiddelde cruisevakantie veroorzaakt een uitstoot van twaalfhonderd tot zeventienhonderd kilo CO₂, zegt Eijgelaar, en daar komt vaak nog een vliegreis naar de haven bij. „Het is een veelvoud van de uitstoot van bijna elk ander type vakantie.” Juist dit kenmerk van cruisevakanties maakte de schepen ook tot een doelwit voor milieuactivisten van Extinction Rebellion. Door zich vast te ketenen aan de sluis in IJmuiden, beletten zij deze zomer meerdere schepen de toegang tot Amsterdam.

Ship-Free Saturday

Alaska is een kleine speler in vergelijking met de belangrijkste cruiseregio: de Cariben. Daar cruisten vorig jaar dertien miljoen toeristen. Alaska staat met 1,7 miljoen bezoekers op de vijfde plaats van cruiseregio’s. Binnen Alaska is Juneau de grootste bestemming. De alternatieve havens zoals Haines, Sitka en Skagway zijn kleiner. „Juneau ertussenuit plukken als bestemming is dus niet gemakkelijk”, denkt Eijgelaar.

De industrie is dan ook geen voorstander van de Ship-Free Saturday. In een verklaring laat de brancheorganisatie Cruise Lines International Association weten te „geloven in voortdurende, directe dialoog met lokale gemeenschappen” om „gezamenlijk tot zelfregulering te komen”. Op die manier kan de „beste bezoekerservaring” worden gegarandeerd, evenals „een voorspelbare, betrouwbare markt voor de vele lokale ondernemingen die afhankelijk zijn van de cruise-industrie”.

De tegenstanders hebben zich verenigd onder de vlag Protect Juneau’s Future. Onder hen zijn lokale ondernemingen zoals Tracy’s King Crab Shag, the Red Dog Saloon en Temsco Helicopters. Zij voeren campagne tegen het voorstel met advertenties, banners en radiospotjes. Daarbij financieel gesteund door de cruise-industrie. Volgens de lokale krant Juneau Empire heeft deze groep donaties gekregen van elk 75.000 dollar van Royal Caribbean Group, Carnival Corporation (moedermaatschappij van Holland America Line) en Norwegian Cruise Line Holdings.

De voorstanders van Ship-Free Saturday beschikken nauwelijks over geld voor advertenties of spotjes. Maar volgens een van de initiatiefnemers, Karla Hart, is dat geen bezwaar. Zij zei eerder tegen de pers: „Elke helikopter die overvliegt, elke walviskijkboot die golven veroorzaakt, elk schip dat luchtvervuiling uitstoot en elke bus die het verkeer blokkeert, is een advertentie voor Ship-Free Saturdays.”

Delen





Mail de redactie