Na maanden van arbeidsonrust zijn journalistenvakbond NVJ en de twee grote krantenuitgevers in Nederland, DPG en Mediahuis, het eens geworden over loonstijgingen voor 2024 en 2025. Daarmee is een belangrijk obstakel in het al maanden slepende cao-overleg uit de weg geruimd.
Een voor deze dinsdagochtend voorbereide staking van vier uur bij de kranten is door deze ontwikkeling voorlopig afgeblazen. Als het vervolgens met andere werkgevers en bonden tot een cao-akkoord voor de hele sector komt, moet dat nog worden goedgekeurd door de leden van de vakbonden voor het van kracht wordt.
Al voor de zomer probeerden werknemers de krantenuitgevers ervan te overtuigen hen te compenseren voor de hoge inflatie van de afgelopen twee jaar. Ook eisten ze dat de beloningen van freelancers voortaan gelijk opgaan met die van werknemers met een vast contract.
Korte werkonderbreking
In september en oktober hielden redacties van NRC en andere kranten een korte werkonderbreking om hun eisen kracht bij te zetten. Eind november legden nieuwsredacties gedurende een uur het werk neer en werden websites niet geactualiseerd. Nadat de werknemers de werkgevers vorige week onder dreiging met een staking een ultimatum stelden, stemden DPG en Mediahuis in met een pakket dat de NVJ acceptabel vindt.
Volgens de nu gemaakte afspraak zal de loonstijging voor 2024 voor de lagere inkomens groter zijn dan dat voor de hogere inkomens, variërend van ongeveer 11 tot 8 procent, aldus NVJ-onderhandelaar Wais Shirbaz. Per 1 januari 2025 komt daar voor alle werknemers nog eens 2 procent bij (met de afspraak dat bij een inflatie van meer dan 4 procent, de onderhandelingen heropend kunnen worden). Ook de freelancers zullen in deze verhogingen worden meegenomen.
Deze zomer was ik voor het eerst in lange tijd in mijn geboorteplaats Oujda en in het huis waar ik zoveel vakanties doorbracht met mijn ouders en vooral moeder. Dat huis ademt dierbare herinneringen en moeders aanwezigheid, zelfs in het meest onverwachte hoekje. Toen ik de met stof bedekte open binnenplaats met water en trekker schoonmaakte, zag ik haar daar weer zitten, op een krukje, aandachtig bezig met sardines, haar lievelingsvis.
Die maakte ze op verschillende manieren klaar: eenvoudig gekruid en gebakken, gevlinderd en gepaneerd met bloem of met chermoula, een kruidige marinade, in de oven met de warme smaken van paprika, komijn, knoflook en koriander.
De sardines die ik uit weemoed bestel bij Restaurant Basalt in het Zeeuwse Middelburg zijn mooi gegrild en hebben die typische rokerige smaak die me direct terugbrengt naar vroeger. Sardines zijn visjes met karakter; hoewel ze hier anders gekruid zijn dan die van mijn moeder, met een gremolata (een mix van knoflook, peterselie en citroen), zwarte olijven en kappertjes, blijft hun vertrouwde smaak overeind, ze nemen de smaakmakers op, maar laten zich er niet door overheersen. Knapperige rauwkostsalade met lichte mosterddressing maakt het gerecht af.
Bij Basalt, dat in het centrum van de mooie stad te vinden is, draait alles om vis en zeevruchten. Zeker, er staat een enkel vegetarisch en vleesgerecht op de kaart, maar daar komen we niet voor. De sfeer in het restaurant, een ingetogen wit interieur met wat blauwe accenten, ademt dat van een badplaats. Maar misschien verbeeld ik me dat, omdat ik vis met vakantie associeer.
We bestellen de calamares als fingerfood om te delen en krijgen een goed gevuld bord met frisse citroendip erbij. Als sardines me naar Oujda meenemen, brengen calamares me naar een zonovergoten Siciliaans plein waar de zon fel is, de temperaturen hoog en de drankjes koud. Deze calamares zijn goed gebakken, niet vettig en met een krokant deeglaagje, precies zoals ze horen.
We komen er al snel achter dat ze bij Basalt hun vis en beslag kennen. De soft-shell crab van mijn tafelgenote is al net zo goed gefrituurd en wordt geserveerd met een mayonaise van zwarte knoflook met in de verte een zoete hint en een venkelsalade met ingelegde ui.
Eigenlijk hebben alle gerechten die we deze middag proeven frisse, lichte accenten in de vorm van een saus en garnituur. Dat werkt goed, omdat ze de rijke vis in balans houden, waardoor de gerechten niet te machtig en overdadig zijn.
Overdadig. Als in enorm
Al zijn de porties van de hoofdgerechten dat wel. Overdadig. Als in enorm. De prima gebakken fish-and-chips met hoorbaar krokante deeglaag van mijn tafelgenote heeft een welkome verkwikkende remouladesaus, pickles en een reuzeportie friet, die gerust iets knapperiger had mogen zijn en die we, hoe hard we ook doorwerken, echt niet op krijgen.
Dit is geen punt van kritiek. We wilden verschillende gerechten proeven om een goede indruk van de keuken te krijgen, maar hebben ons simpelweg verkeken op de grootte van gerechten. Verpest door al die restaurants met hun ‘shared dining’ en mini-porties komen we er bij Basalt achter dat er gelukkig ook nog restaurants zijn die hun gasten niet afschepen met liflafjes.
Mijn bord met zeewolf is ook indrukwekkend groot. Erbij zit een ‘curry-beurre blanc’, een fijne romige saus met een hoofdrol voor kokos, een kroket van groene curry, puree van lichtzoete pastinaak, een kleurrijk palet aan al dente oranje en gele wortels en bremzoute zeekraal.
Nu hou ik van zout en is zeekraal per definitie ziltig, maar deze vind ik te sterk. Gelukkig wordt in combinatie met de zeewolf, de pastinaakpuree en de beurre blanc het overdadig zoute geneutraliseerd.
Van de kleine dessertkaart kiezen we de ‘sticky toffee’ waar niks sticky’s aan is. Het is een warm, aardig cakeje met noten, maar wat kruimelig en hier en daar iets te droog, gegarneerd met gepofte wilde rijst voor een fijne crunch en geserveerd met vanille-ijs en rood fruit.
Sticky toffee pudding is een heerlijk Brits dessert met dadels en toffee. Een goed geslaagde moet wat mij betreft lekker plakkerig en smeuïg zijn. Het cakeje mag ook niet te droog zijn, en dat is dit wel. Het ijs en het rood fruit ondervangen dat wel, samen met de saus van Zeeuwse babbelaar die de toffee uit het origineel vervangt. Mijn cakeje is wat droger dan die van mijn tafelgenote en had dus meer saus kunnen gebruiken.
Basalt is een aangename plek om te vertoeven. De kaart bevat populaire klassiekers en internationale invloeden. Het is er sympathiek, niet pretentieus. Uit de keuken komen ambachtelijke gerechten die recht doen aan de vis en zeevruchten. Onze rekening is wat hoger, maar je kunt hier makkelijk met zijn tweeën eten onder de honderd euro.
In Michelintermen: het is geen restaurant waar je speciaal uren voor in de auto stapt, maar als je in de regio woont of er op bezoek bent, is het een aanrader.
Vanwege een tandartsbehandeling mocht ik een paar dagen slechts koud vloeibaar eten nuttigen. We maakten drie groentesmoothies, de eerste met courgette, prei, aardappel, een beetje room en een theelepel Indiase chili pickle. Alles werd eerst gegaard in bouillon, met een gefruit uitje, en na het afkoelen in de blender tot een smoothie gemaakt. Erg smaakvol, met genoeg pit door de pickle. De volgende ochtend ontbijt met banaan, verse abrikoos, nispero (loquat), muesli, yoghurt en ongezoete havermelk. Om de smoothie mooi zacht vloeibaar te krijgen is de muesli geweekt in de melk. Het was erg lekker en precies zoet genoeg, omdat we geen extra suiker toevoegden. Voor de derde smoothie gingen we terug naar groentes. We gebruikten broccoli, prei, aardappel, ui en knoflook. Na het garen, voegden we gebrokkelde gorgonzola toe voor het in de blender werd gemixt tot een smoothie. Dit was wel de lekkerste groentecombinatie, de smaak van de gorgonzola combineerde koud perfect met de broccoli.
Voor het Rotterdamse restaurant Prachtig steekt het Willemsplein als een hoekige punt de Maas in. Hoog, rechts torent de Erasmusbrug over het plein en het grote terras daar, gevuld met stoelen en picknicktafels en kleurrijke slingers van lampjes. Het is rond 20.00 uur, een zomerse avond. In de schaduw van die beroemde brug, achter het restaurant, hoort kickbokstrainer Reniël Renato David Litecia – zwart Vans-petje, korte zwarte dreads – naar eigen zeggen geschreeuw.
Gewoon een gevecht, verwacht hij, iets wat hij kan sussen. Maar als hij op het geluid afrent, ziet hij een jongeman in grijze broek en zwarte jas op enkele meters van de voet van de Erasmusbrug met twee lange vleesmessen op een skater insteken.
De 32-jarige Litecia schreeuwt, en ziet hoe de man zich omdraait en andere voorbijgangers volgt richting de ingang van Remastered. Daar, in dat gebouw dat in zes zalen een 3D-kunstervaring van de Hollandse Meesters biedt, gooien bezoekers met stoelen en tafels om hem op afstand te houden.
Litecia haalt twee trainingsstokken uit zijn tas, die hij breekt, en geeft de verdachte „een paar tikjes in zijn gezicht”, vertelt hij later aan RTV Rijnmond. Hij pakt de messen af en gooit ze weg. De kickbokser houdt er een pink-uit-de-kom aan over, de verdachte een bebloed gezicht. De aangesnelde agenten boeien hem tussen de toegangspoortjes.
Zwitserse zwaargewonde
Volgens Litecia overleefde de skater het niet. De politie meldt vrijdagochtend dat hulpdiensten een 32-jarige Rotterdammer die de verdachte stak, inderdaad vergeefs heeft proberen te reanimeren. Een tweede slachtoffer, een 33-jarige Zwitser, is zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht. Ook bevestigt de politie dat Litecia de man overmeesterde, dat de verdachte, een 22-jarige man uit Amersfoort, daarbij gewond is geraakt en dat „veel mensen” getuige waren van dit „heftige incident”.
Meerdere van die getuigen meldden dat de dader „Allahu akbar” zou hebben geroepen; „God is groter”. De politie bevestigt aan NRC deze getuigenissen mee te nemen in het „grote onderzoek”, dat het begonnen is aan de hand van onder meer camerabeelden. Of de vermeende dader, die een bekende van de politie is, inderdaad God aanriep tijdens de aanval hebben rechercheurs nog niet geverifieerd.
Gevraagd naar de toedracht zegt de politie niet in „een tunnelvisie” te willen belanden en het onderzoek af te wachten. Over de psychische toestand van de verdachte wil een woordvoerder evenmin iets zeggen.
