Snel weg met die studieschuld. Sommige werkgevers helpen daarbij

Tijdens haar studie in Leiden kreeg ze een basisbeurs en had ze bijbaantjes. Toch redde de Haagse psycholoog (32) het niet zonder lening en bouwde ze een schuld op van 20.000 euro. Om haar werkgever geen inzicht te geven in haar financiële situatie, wil ze anoniem blijven. Haar naam is bekend bij de redactie.

Na haar afstuderen vond ze een werkervaringsplek – waar ze weinig betaald kreeg. Pas na twee paar jaar begon ze met aflossen, toen ze een goede baan had gevonden bij een zorgorganisatie. Achteraf gezien was ze liever meteen met afbetalen begonnen, zeker nu ze sinds 2023 rente over het uitstaande bedrag moet betalen. Dit jaar bedraagt die ruim 2,5 procent. Ze vindt het bovendien een rotidee om een schuld te hebben. Liefst is ze er zo snel mogelijk vanaf.

Dat diverse werkgevers het mogelijk maken om fiscaal vriendelijk extra af te lossen op de studieschuld, lijkt goed nieuws. Ruim 1,6 miljoen studenten en oud-studenten hebben een studieschuld, en gemiddeld bedraagt die 17.800 euro, aldus statistiekbureau CBS. Dit bedrag pakt nog heel wat hoger uit voor de zogenoemde pechgeneratie. Deze studenten kregen in de periode 2015-2022 geen basisbeurs en zitten nu nog met een schuld van gemiddeld 24.600 euro. Wie na 2015 is begonnen met zijn studie, mag de afbetaling daarvan uitsmeren over 35 jaar, maar dat betekent ook dat er behoorlijk wat rente bij komt. Bovendien kun je met een studieschuld een minder hoge hypotheek krijgen. Van het maximale leenbedrag voor de hypotheek gaat minimaal de resterende schuld af.

Studieschulden kunnen best eens meespelen bij stress onder onze werknemers

Geen inkomstenbelasting

Hoe werkt die versnelde aflossing? Meestal loopt dat via het ‘individueel keuzebudget’ dat vooral grotere werkgevers vaak bieden. Dit is een virtueel potje waarin het vroegere vakantiegeld en de dertiende maand zitten, samen zo’n 16 procent van het salaris. Met dat geld kun je bijvoorbeeld extra vrije dagen kopen in plaats van vakantiegeld opnemen. Fiscaal voordelige bestemmingen zijn meestal ook een optie, bijvoorbeeld de aanschaf van zonnepanelen of een fiets. In zo’n geval mag je een deel van je brutosalaris netto inzetten, je hoeft er dus geen inkomstenbelasting over te betalen. Afhankelijk van je salaris kan dat oplopen tot een voordeel van 49,5 procent. Bij een extra aflossing van bijvoorbeeld 2.000 euro komt dat neer op een meevaller van 990 euro.

De laatste paar jaar ontdekken bedrijven deze aanpak ook voor de aflossing van studieschulden. In een tijd van personeelskrapte is het een manier om je als aantrekkelijke werkgever te profileren.

Hoeveel werkgevers deze optie bieden, is niet precies bekend. Volgens een inventarisatie door RTL Nieuws kan het in ieder geval bij de rijksoverheid, KPN, ING, VGZ, ProRail, UWV en Schiphol. Vakbond CNV maakt zich er sterk voor bij de naderende cao-onderhandelingen met de gemeenten.

Bij KPN kunnen werknemers vanaf 2025 elke twee jaar 5.000 euro van hun studieschuld fiscaal gunstig afbetalen. „De studieschuld is dé hoofdbreker voor een groep jongeren die wij nu net extra hard nodig hebben”, zegt Carlo Steenvoorden, hr-manager en nauw betrokken bij de cao van het telecombedrijf. Met de regeling hoopt KPN onder meer gewilde techneuten te trekken, maar ook mensen die er al werken betrokken te houden. „Wij willen op deze manier bijdragen aan hun financiële en mentale welzijn. In peilingen zien we de stress onder onze medewerkers de laatste jaren toenemen. Studieschulden kunnen daar best eens in meespelen.”

Vergrijsd personeel

Ongeveer vijfhonderd KPN-medewerkers hebben in januari al bedragen uit hun keuzebudget opzijgezet voor aflossing. Ook bij de rijksoverheid lijkt de interesse groot. Vorig jaar bleek uit een interne peiling dat 63 procent van de ambtenaren onder de dertig jaar graag wilde dat extra aflossing mogelijk zou worden. Sinds dit jaar mogen zij hiervoor jaarlijks bruto 2.000 euro inzetten.

„Wij willen onze werknemers tevreden houden en jonge medewerkers aantrekken”, aldus cao-coördinator Gerard de Koe. „Ons personeelsbestand is best vergrijsd: 13 procent is onder de dertig, terwijl dat in heel Nederland ruim het dubbele is. Dus is het interessant om deze optie in vacatureteksten te kunnen melden. Zo onderscheiden we ons.”

De Koe verwacht veel animo voor de regeling. „Als je er niet aan meedoet, ben je eigenlijk een dief van je eigen portemonnee.”

Bij deze twee werkgevers staat de fiscaal gunstige aflosoptie open voor alle (nieuwe) medewerkers met een studieschuld bij DUO. De aanpak kan ook anders zijn. Zo biedt ING de mogelijkheid eenmalig 4.000 euro van het brutosalaris in te zetten voor aflossing. Alleen medewerkers die vallen onder de pechgeneratie, mogen daarvan gebruikmaken. Bovendien moeten zij al minstens drie jaar bij de bank werken.

Hoe hoger je salaris, hoe groter het fiscale cadeau

Werkkostenregeling

Zo’n begrenzing is begrijpelijk, vindt Rogier Kerkhof van hr-adviesbureau BexerHamstra. Financieel is het volgens hem vaak niet zo gunstig voor werkgevers zulke fiscaal voordelige opties te bieden. Voor een deel vallen die in de zogeheten werkkostenregeling, en dan is de werkgever er niets extra’s aan kwijt. Maar per medewerker mag dat hooguit om 2.400 euro gaan. De ruimte van die regeling is snel op, omdat bijvoorbeeld ook bedrijfsuitjes, cadeautjes en kerstpakketten eronder vallen. Over het bedrag boven die grens moet de werkgever 80 procent belasting betalen.

Kerkhof: „Zo’n extra aflossing wordt heel positief gebracht, alsof het altijd wel kan. Maar dat is niet zo. Ik merk dat sommige bedrijven het echt te duur vinden, zeker de wat kleinere bedrijven.”

Ook is het oppassen dat je andere medewerkers niet tekortdoet, aldus Kerkhof. „Soms is er een vastgesteld totaalbudget voor zo’n regeling en zullen sommigen achter het net vissen. Dat leidt tot teleurstelling, wat nou net niet is wat je ermee wilt bereiken.”

Daarnaast is het lastig te verkopen als jonge medewerkers zónder schulden het fiscale voordeel missen, vindt Kerkhof. „Misschien hebben zij wel kromgelegen, veel bijbaantjes gehad, zuinig geleefd en heel hard gestudeerd. De student die alles bij elkaar heeft geleend en lekker achteroverleunde, wordt daarvoor beloond. Is dat fair?”

Werkgevers zijn zich hiervan bewust. Zo stelt ING het belastingvrije bedrag van 4.000 euro ook beschikbaar voor medewerkers uit de pechgeneratie die geen studieschuld (meer) hebben. Andere werkgevers, zoals KPN en de rijksoverheid, bieden werknemers zonder studieschuld via het keuzebudget andere fiscale voordelen, bijvoorbeeld bij verduurzaming van de woning, sporten of aanschaf van een fiets.

Het eerlijkst vindt Kerkhof het om alleen de pechgeneratie een fiscaal voordelige uitkering te bieden, en dan hooguit voor het bedrag dat deze groep aan basisbeurs misliep. „Dat leenstelsel was echt een ramp, en deze groep wordt nu afgescheept met een fooi als compensatie. Hun deze fiscale ruimte wél geven is voor een werkgever heel goed uit te leggen.”

Liever meer salaris

Stel dat je als werknemer met een studieschuld deze kans krijgt, moet je die dan sowieso grijpen? Denk er even over na, raadt financieel adviseur Elsa Meulenveld aan. Er zijn volgens haar situaties waarin je als jonge werkende misschien liever kiest voor wat meer salaris, zoals je voorheen je vakantiegeld en vaak ook dertiende maand extra kreeg uitgekeerd.

Als je het geld nodig hebt voor je huur of om een buffer op te bouwen, is versneld aflossen volgens Meulenveld niet per se gunstig. „Stel dat je in een jaar 2.000 euro extra aflost, dan levert dat een direct rentevoordeel op van ruim 50 euro per jaar. Laat je het bedrag als extra salaris uitkeren, dan krijg je er na belasting per maand tussen 84 euro en 100 euro bij, afhankelijk van de belastingschijf waarin je salaris valt. Het fiscale voordeel van een aflossing via de werkgever is leuk, maar je voelt het wel in je portemonnee.”

Ook de mogelijke kwijtschelding van het laatste restje schuld, mis je dan. Dat zit zo: het bedrag dat je als oud-student maandelijks moet aflossen, hangt af van je salaris. Als je inkomen (inclusief het inkomen van een eventuele partner) niet al te hoog is, hoef je na de looptijd een deel van de schuld niet meer te betalen. Uit de rekenhulp van uitvoeringsorganisatie DUO blijkt dat op te gaan tot een opgeteld jaarinkomen van grofweg 48.000 euro.

Wanneer vindt Meulenveld het wél een aanrader om gebruik te maken van het fiscale voordeel? „Als er genoeg geld op je spaarrekening staat, als je binnenkort een huis wilt kopen of als je het gewoon een heel vervelend gevoel vindt om schulden te hebben”, aldus de financieel adviseur. „En hoe hoger je salaris, hoe groter het fiscale cadeau.”

Delen





Mail de redactie