Elke dag zijn er nieuwe beleidsvoorstellen. Elke dag zijn er persmomentjes, gesprekken met kiezers, potjes voetbal, rondjes door industrieel gebied met bouwhelmen en felgekleurde zichtbaarheidsvesten. Elke dag is er ophef. Over de selectie van kandidaten, over het gebruik van privévliegtuigen en over een rugzak ter waarde van 750 pond (ongeveer 880 euro) met de initialen van de premier erop gedrukt.
In het Verenigd Koninkrijk is de campagne voor de Lagerhuisverkiezingen op 4 juli in volle gang. Na maanden van speculatie in de media over de timing van de verkiezingen weten de partijen dat ze nu maar een paar weken de tijd hebben om Britten te bereiken en te overtuigen.
Dinsdagavond is het eerste van twee grote televisiedebatten tussen huidig premier Sunak (Conservatieve Partij) en oppositieleider Keir Starmer (Labour). Het wordt de eerste rechtstreekse confrontatie tussen de leiders van twee partijen die allebei een defensieve campagne voeren: de Conservatieven om hun verlies zoveel mogelijk te beperken en Labour om hun voorsprong in de opiniepeilingen niet weg te geven.
Rishi Sunak had een lastig begin. Na zijn verregende aankondiging van de verkiezingen liet hij zich interviewen in het Titanic Quarter, een wijk in het Noord-Ierse Belfast, waardoor vragen over een zinkend schip bijna te zeer voor de hand lagen. In Wales vroeg hij in de pub aan kiezers of ze uitkeken naar het Europees kampioenschap voetbal – waar Wales niet aan meedoet omdat hun elftal niet door de voorrondes kwam. Er waren ongelukkige foto’s: Sunak onder een exit-bordje en Sunak met een achtergrond waardoor het leek of hij Mickey Mouse-oren ophad.
Defensieve campagne
Sunaks keuze voor campagnelocaties is ook defensief. Labour-leider Keir Starmer ging tot nu toe vooral naar kiesdistricten die Labour kan winnen, maar premier Sunak bezocht bijna alleen districten die de Conservatieven nu al vertegenwoordigen en die ze willen behouden. „De campagne draait erom de verliezen te beperken”, zei een voormalig partijstrateeg van de Conservatieven tegen nieuwssite i.
Maandag kregen de Conservatieven een nieuwe tegenvaller: professioneel stokebrand Nigel Farage stelt zich tóch kandidaat voor de radicaal-rechtse partij Reform en wordt ook weer partijleider. De afgelopen weken zei Farage steeds dat de campagne te snel kwam voor hem. Nu zei hij „dat hij van gedachten is veranderd” en stelt hij zich kandidaat in kustplaats Clacton, een district in Essex dat in Conservatieve handen is.
Farage probeerde al zeven keer eerder, onder andere voor de anti-Europese partij UKIP, om in het Lagerhuis te komen en telkens mislukte dat. Maar choqueren en aandacht opeisen kan hij als geen ander. Hij zei maandag dat deze verkiezingen al zijn bepaald en dat Labour zal winnen, maar dat hij vanuit het Lagerhuis de komende jaren wil bouwen aan Reform als machtsfactor.
Reform zou veel stemmen kunnen afnemen van de Conservatieven: de partij zou volgens de meeste peilingen tussen de 10 en 12 procent van de stemmen krijgen. En ze zullen steeds wijzen op een thema dat Labour liever niet opbrengt, omdat er geen eenvoudige oplossing voor bestaat: de hoge migratiecijfers. De uitzettingen van asielzoekers naar Rwanda die de Conservatieven twee jaar lang hebben geprobeerd voor elkaar te krijgen, zijn uitgesteld tot na de verkiezingen. Rishi Sunak heeft dus weinig successen om naar te verwijzen als het gaat om het beperken van de aantallen migranten. Labour heeft overigens gezegd helemaal van die Rwanda-deal af te willen.
Lastige kwestie voor Labour
Voor Labour pakt de deelname van Farage waarschijnlijk juist voordelig uit. Het rechtse deel van de kiezers zal verdeeld raken in kiesdistricten waar zowel Reform als de Conservatieven meedoen. Dan is het percentage Labour-stemmers relatief gezien hoger en hebben ze dus meer kans om te winnen. Volgens het first past the post-systeem in het VK krijgt in elk kiesdistrict de partij met de meeste stemmen de Lagerhuiszetel en gaan de stemmen voor andere partijen verloren.
Toch verliep de campagne voor Labour de afgelopen week problematisch. Dagenlang stond Lagerhuislid Diane Abbott in de belangstelling, met vooral de vraag of Keir Starmer haar zou verhinderen zich opnieuw te kandideren voor haar district in het noorden van Londen. Abbott had een goede band met voormalig Labourleider Jeremy Corbyn en daarom zou Starmer van haar af gewild hebben. Dat nieuws lekte uit naar dagblad The Times, waarna Abbott bekendmaakte dat ze zich wel degelijk opnieuw verkiesbaar wilde stellen.
Dit onderwerp pakte zo pijnlijk uit voor Starmer omdat hij steeds benadrukt dat hij Labour heeft veranderd sinds het leiderschap van de radicaal-linkse Corbyn die nu vooral nog wordt verweten dat hij antisemitisme in de partij toeliet. Abbott is net als Corbyn van de linkerflank van de partij, maar zij was in 1987 ook het eerste Lagerhuislid van kleur en heeft daardoor een grote en sterke achterban. Die kwam vorige week in opstand tegen het nieuws dat Labour overwoog haar aan de kant te zetten.
Na dagen van aanhoudende publiciteit zei plaatsvervangend leider Angela Rayner publiekelijk dat wat haar betreft Abbott opnieuw verkozen zou kunnen worden. Snel daarna zag Starmer in dat de rel afleidde van de rest van zijn campagne en gaf hij toe dat ze kon blijven. Tot zover Starmers leiderschap, zullen de Tories maar al te graag benadrukken. In spotprenten werd Starmer getekend alsof hij eigenlijk vooral naar Rayner luistert.
Lees ook
Dure plannen van Sunak voor dienstplicht stuiten op verzet