De SGP in Vlissingen heeft Lilian Janse voorgedragen als kandidaat voor de lijst van de reformatorische partij bij de komende Tweede Kamerverkiezingen. Dat heeft de lokale tak van de partij donderdag bekendgemaakt. De SGP in Vlissingen gaat met de voordracht van Janse in tegen het landelijke partijbeleid.
Vrouwen wordt volgens de partijprincipes van de SGP ontraden om zich verkiesbaar te stellen voor politieke functies. Een voorstel van de afdeling Vlissingen en Janse om dat standpunt te veranderen – het zou niet meer in lijn zijn met de juridische en politieke praktijk – werd afgelopen maand op een congres door SGP-leden afgewezen. Slechts 53 leden stemden voor, 299 tegen.
In 2010 oordeelde de Hoge Raad dat de SGP vrouwen niet langer mocht uitsluiten van de kieslijsten. Drie jaar later werd het reglement zo aangepast dat vrouwen weliswaar politiek actief mochten worden voor de partij, maar in het beginselreglement bleef staan dat deze vrouwen in strijd met hun „roeping” handelen.
Voorkeurstemmen
Janse is sinds 2014 als eerste vrouw actief voor de SGP in Vlissingen. Door de jaren heen ontpopte ze zich tot een populair politica in de Zeeuwse stad. De Vlissingse tak van de partij zegt donderdag ervan dat Janse „ook op landelijk niveau van waarde kan zijn” voor de SGP.
De SGP in Vlissingen zegt te verwachten dat het hoofdbestuur de voordracht „zal respecteren en Lilian Janse-van der Weele zal opnemen op de kandidatenlijst”. Janse hoopt vervolgens met voorkeurstemmen te worden gekozen.
„Ik ben degene die durft te zeggen: zet mij maar op de lijst voor de Tweede Kamer”, zei Janse recent tegen NRC. „Ik weet dat de SGP-fractie in Den Haag het risico, of nee, de kans groot acht dat er bij nieuwe verkiezingen een vrouw in de Kamer wordt gekozen.” Janse stelde dat ze door de Haagse SGP-fractie zou zijn benaderd of ze „daarover wilde nadenken”.
De SGP bemachtigt al decennia lang twee of drie zetels bij de Tweede Kamerverkiezingen.
Lees ook
Lilian Janse: ‘In de beginselen van de SGP staat, plat gezegd: we willen jou niet’
De eerstvolgende Congresverkiezingen in de VS zijn pas najaar 2026, maar in Texas is al een hoogoplopende politieke strijd ontbrand die landelijk grote gevolgen kan hebben. Zondag verlieten tientallen Democratische volksvertegenwoordigers de staat in een ultieme poging hun Republikeinse collega’s dwars te zitten. Door zich te verschansen in andere staten zorgen de politieke ballingen dat er geen quorum is om deze week over een nieuwe, omstreden kiesdistrictenkaart te stemmen.
De nieuwe Texaanse kaart zou de Republikeinen bij de volgende stembusgang vijf extra zetels in het Huis van Afgevaardigden kunnen opleveren. Dit kan van belang zijn voor de machtsbalans in Washington ná november 2026 en daarmee voor het verdere presidentschap van Donald Trump.
Het komt vaak voor dat de partij van een zittende president bij zogeheten midterms (verkiezingen halverwege diens ambtstermijn) wordt afgestraft, waarna hij de resterende twee jaar als aangeschoten wild in het Witte Huis zit. Trump wil dat koste wat kost voorkomen en heeft zijn partij opgeroepen om in de staten waar zij de macht heeft, de kieskaarten in Republikeins voordeel te hertekenen en zo extra zetels te regelen. Ook in Ohio, Florida, Indiana, Missouri en North Carolina willen Republikeinen hun kiesdistricten dit jaar mogelijk nog aanpassen.
Dit zogeheten ‘gerrymandering’ is in de VS wijdverspreid en beide partijen maken zich er schuldig aan – al zijn Republikeinen er gewiekster en schaamtelozer in. Al decennia trekken deelstaatpolitici de districtsgrenzen op zo’n vernuftige manier, dat ze een groter aantal Huis-zetels winnen dan hun bij een evenredige verdeling ten deel zou vallen. Van de 38 zetels die Texas telt in het Huis, worden er 25 bekleed door een Republikein, ofwel 66 procent, terwijl de partij vorig jaar 56 procent van de stemmen kreeg.
‘Deze corruptie moet nu stoppen’
De Democratische fractievoorzitter Gene Wu tijdens een persconferentie in Illinois, met achter hem gouverneur J.B. Pritzker. Foto Kamil Krzaczynski/Reuters
J.B. Pritzker, de Democratische, volkse gouverneur van Illinois, stelde zijn staat open voor een twintigtal Texaanse partijgenoten. Zondagavond gaf hij een strijdbare persconferentie waarin hij stelde: „Laten we duidelijk zijn. Dit gaat niet alleen om het bedonderen van het systeem in Texas. Het gaat om het bedonderen van de rechten van alle Amerikanen, voor nog vele jaren.”
Gene Wu, de Democratische fractievoorzitter in het deelstaathuis van Texas, stelde naast hem dat „deze corruptie nu moet stoppen”. Volgens hem staat de toekomst van het land op het spel. „Als Donald Trump wordt toegestaan dit te doen, als hij weer mag sjoemelen en er mee wegkomt, houdt dit nooit op.”
Volgens Wu restte zijn fractie geen andere optie dan de staat te ontvluchten en het quorum op te breken.
Gouverneur dreigt met vervolging
Greg Abbott, de Republikeinse gouverneur van de staat, gaat hun verzet fel tegen. Hij dreigde zondag de Democratische ballingen desnoods hun zetel af te pakken en daar „gezwind” door hem benoemde vervangers op te zetten. Het is de vraag of Abbott dat dreigement kan waarmaken, omdat hier een tweederdemeerderheid voor nodig is.
Abbot schermt met een niet-bindende juridische opinie van de Texaanse minister van Justitie Ken Paxton– ook een Republikein – die uiteenzet dat de zetel van een volksvertegenwoordiger ook via een rechtszaak kan worden afgepakt.
Abbott en de minister – tevens de hoogste aanklager van de staat – zinspelen al op juridische vervolging van de gevluchte Democraten. Zo zouden ze in overtreding zijn als ze campagnegelden werven om de boete (van 500 dollar) te betalen, voor het missen van elke zittingsdag. Ook steun in natura als voedsel en onderdak zou niet mogen, aldus Abbott, die dreigde hen als criminelen te behandelen. „Ik zal dan mijn volle uitleveringsmacht aanwenden om hun terugkeer naar Texas te eisen.”
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) voorziet de komende maanden achthonderd nieuwe noodopvangplekken. Dat is aanzienlijk minder dan de 2.600 plekken waar de opvangorganisatie vorige maand nog om had gevraagd bij acht verschillende provincies.
Gelderland, Limburg, Noord-Brabant, Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland werden in juli door het COA aangeschreven, omdat zij niet voldeden aan het aantal plekken dat zij volgens de via de spreidingswet geregelde verdeling zouden moeten bieden.
Vanwege de „gebruikelijke zomerpiek in de opvang” vroeg het COA de acht provincies met spoed om 325 extra noodopvangplekken per provincie te realiseren. Op 1.800 van die 2.600 plekken is dus nog geen zicht.
„De bezetting op onze reguliere en noodopvanglocaties is maximaal, de aantallen in Ter Apel mogen de 2000 niet overschrijden en het uitstromen van statushouders naar woningen gaat nog altijd maar mondjesmaat als gevolg van de krapte op de huizenmarkt”, laat een woordvoerder van het COA schriftelijk weten aan NRC. „Op dit moment kunnen we iedereen nog een bed bieden. De structureel hoge bezetting van onze (noodopvang)locaties leidt wel tot spanningen en onrust.”
Het COA noemt „stabiele financiering” en de spreidingswet, die het demissionaire kabinet juist wil afschaffen, „cruciaal om op een duurzame manier meer opvangplekken te creëren en zo druk op het systeem te verminderen”.
Lees ook
Adviesraden: asielopvang kan beter én 1 miljard goedkoper
Nog geen week na de lancering van een commercial van kledingmerk American Eagle is het filmpje weer offline gehaald. Het bedrijf bedacht een reclamecampagne voor een nieuwe spijkerbroek, met in de hoofdrol Hollywood-actrice Sydney Sweeney (27), een blonde vrouw met blauwe ogen die „great jeans” heeft. Of „great genes”, goede genen, het is maar net hoe je het wilt horen. De campagne houdt de gemoederen op internet inmiddels al een week bezig: progressief Amerika beticht American Eagle van een nauwelijks verhulde viering van witte superioriteit. Hun Trumpgezinde landgenoten zien in die beschuldigingen vooral het zoveelste voorbeeld van een doorgeslagen cancelcultuur op links.
In het verwijderde spotje trekt actrice Sweeney de gulp van haar spijkerbroek dicht terwijl ze sensueel over de grond kronkelt. „Mijn lichaamsbouw is bepaald door mijn genen. Genen worden doorgegeven van ouders aan hun kinderen en bepalen vaak eigenschappen als persoonlijkheid, oogkleur en haarkleur”, klinkt haar zwoele voice-over. De camera glijdt van Sweeneys navel via haar spijkerblouse en blonde haren naar haar helderblauwe ogen. „Mijn genes zijn blauw.”
Een ander filmpje, nog wel online: Sweeney plakt een poster van zichzelf op een muur. „Sydney Sweeney heeft goede genes”, staat er. In een later shot is genes doorgestreept en veranderd in jeans.
De slogan „gaat en ging altijd over de jeans”, staat sinds zondag in een geschreven verklaring op de Instagrampagina van AE, waar het verder opvallend stil geworden is. Maar daar zijn veel Amerikanen het nou net niet mee eens. In de relatie tussen Sweeneys blonde haren en blauwe ogen en haar goede genen lezen zij een racistisch bedoelde bejubeling van blond haar en blauwe ogen als schoonheidsideaal. Kijkers noemen de reclame een „eugenetisch hondenfluitje” en „fascistische nazi-propaganda”.
En dan is er nog de manier waarop de actrice in de clip word neergezet als sekssymbool. Het filmpje is overduidelijk geïnspireerd op een omstreden Calvin Klein reclame uit 1980, waarin de toen 15-jarige actrice Brooke Shields ook op sensuele wijze haar broek losknoopte. „Weet je wat er tussen mij en mijn Calvins komt? Niets.” Jaren later zei Shields spijt te hebben van het spotje, omdat ze als tiener niet begreep wat ze eigenlijk had gezegd en hoe ze zichzelf daarmee onbewust als lustobject had neergezet.
‘Doodmoe van deze bullshit’
Maar dat is precies wat conservatieve Amerikanen wíllen zien, blijkt uit hun favoriete tv-shows. „Links heeft gewoon een hekel aan opwindende mensen”, zei een commentator op zender NewsMax. „Ze is geen model met overgewicht op de cover van Sports Illustrated. Ze is geen mannelijke prom queen”, zei de populaire Fox-presentator Greg Gutfeld.
Zo smult conservatief Amerika al een week lang van de verontwaardiging van hun progressieve landgenoten. Voor hen is de kritiek op het spotje het summum van doorgeslagen politieke correctheid op links, een argument waar het Trump-kamp al jaren de harten van grote groepen Amerikanen mee weet te veroveren. „Gestoord links zit achter knappe vrouwen aan. Dat zal het vast goed doen in de peilingen”, aldus de Republikeinse senator Ted Cruz op X. „Cancelcultuur op hol geslagen”, schreef Steven Cheung, de persvoorlichter van het Witte Huis, op X. Volgens Cheung zijn „deze verwrongen, idiote en bekrompen liberale denkbeelden” de reden dat de Amerikanen vorig jaar massaal voor Trump kozen. „Ze zijn doodmoe van deze bullshit.”
Opvallend genoeg was American Eagle niet het enige merk dat deze week genetische aanleg inzette in reclamespotjes. „Deze tan? Genetica”, zegt acteur Gavin Casalegno terwijl hij aan de rand van het zwembad aan een zomerdrankje van Dunkin’ nipt. Het ontgaat de kijkers allerminst. Op links: „Wat is er in godsnaam aan de hand in de eugenetica?” En op rechts: „Witte mannenzomer. Lekker huilen, lefties”.
Ontploffende granaat
De reclamestunt van American Eagle leent zich bij uitstek voor een cultuuroorlog, zegt Gijs van Oenen, universitair hoofddocent filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij schreef een boek over cultuuroorlogen, Culturele veldslagen. „In eerste instantie is de boodschap van het filmpje indirect, maar zodra je langer kijkt, word je een bepaalde kant op geslingerd en ontkom je er niet aan om een standpunt in te nemen over wat je ziet”, zegt hij. „Als naïeve kijker kun je het spotje interpreteren als een erg geseksualiseerde manier van spijkerbroeken verkopen. What else is new in de reclamewereld? Dat nieuwe is de politieke context waarin de reclame gepresenteerd wordt, die context kun je niet negeren.”
De combinatie van de witte vrouw Sweeney, ook nog eens geseksualiseerd, met genetica, is volgens Oenen in dit tijdsgewricht „een granaat waarvan je zeker weet dat die gaat ontploffen”. Typisch aan relletjes zoals deze is volgens de filosoof dat het mensen in twee kampen verdeelt die niet meer nader tot elkaar komen, omdat ieder argument het andere kamp nóg bozer en verontwaardigder maakt. „Dat middel is hier door de reclamemakers vakkundig ingezet, een cynische zet om aandacht op te kunnen wekken. Dit kan niet anders dan met opzet bedacht zijn. Als ophef het doel was, is dat goed gelukt.”
Lees ook
Trumpisten voeren een cultuuroorlog over jeugdboeken. In Idaho vinden andere Republikeinen dat ze te ver gaan
De door aanhoudende vragen over zijn relatie met meisjesverkrachter Jeffrey Epstein geplaagde president Trump greep de kans om zich met de rel te bemoeien met beide handen aan. Nadat uitlekte dat Sweeney in de staat Florida geregistreerd staat als Republikein, noemde hij haar advertentie „geweldig!”.
De link tussen het reclamespotje en eerdere uitspraken van Trump is snel gelegd. Hij was het immers die in 2022 tijdens een verkiezingsrally een bijna geheel wit publiek toesprak met de woorden „jullie hebben goede genen hier in Minnesota, dat weten jullie, he?” Om zijn toehoorders ervan te overtuigen dat Joe Biden hun stad zou willen „overspoelen met vluchtelingen” onderstreepte Trump meermaals dat veel migranten „slechte genen” hebben en dat „het allemaal om de genen draait”.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data135737048-0e3a57.jpg|https://images.nrc.nl/lVhxshMLnQlkHYeIoYAnTi8-LeI=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data135737048-0e3a57.jpg|https://images.nrc.nl/TZ0WIqq8k8t3AwAeXs7kWUYmylM=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data135737048-0e3a57.jpg)
