Ronaldo, dancefeesten en een kunstmaan. Hoe de genadeloze Saoedische kroonprins de wereld verleidt

Doe je ogen dicht en je denkt een moment dat je in Catalonië bent. „Visca Barça, visca Barça”, schalt van de tribunes. De stadionspeaker kondigt in het Spaans de opstellingen aan. Het hardste applaus klinkt bij de man die met rugnummer 21 speelt: Frenkie de Jong, middenvelder van FC Barcelona.

Open je ogen en je ziet Arabische mannen in het blauw-rood van de Catalaanse club. Een enkeling draagt een keffiyeh, een Arabische hoofddoek. Op de honderden gele stoeltjes in het vak zitten ook enkele vrouwen. En je ziet kinderen, veel kinderen, ook al is het ’s avonds laat.

Dit is het Al-Awwal Stadion in Riyad, de hoofdstad van Saoedi-Arabië. Over een paar minuten begint de halve finale van de Spaanse Supercup tussen FC Barcelona en het Baskische Osasuna. Hesham Al-Melayni (45), een bankier met een hoodie en een Yankeespet, is een van de 25.000 toeschouwers. Naast hem zitten zijn zoon van acht en dochter van tien. „Barça! Barça!” schreeuwen ze naar het veld. Dat een Spaanse topwedstrijd in Saoedi-Arabië wordt gespeeld, vindt Al-Melayni niet vreemd. „Voetbal is niet alleen van Europa of Zuid-Amerika”, zegt hij. „De mensen hier zijn gek van voetbal.”

Saoediërs zijn er inmiddels aan gewend dat ze internationale sportsterren kunnen zien. Cristiano Ronaldo speelt tweewekelijks in dit stadion, thuishaven van zijn club Al Nassr, de Braziliaanse topaanvaller Neymar voetbalt voor stadsrivaal Al Hilal. Lionel Messi kwam onlangs voor een oefenwedstrijd op bezoek met zijn team Inter Miami. Er is ook Formule 1, toptennis en topgolf. En binnenkort vindt in Riyad de strijd om het wereldkampioenschap boksen plaats, tussen zwaargewichten Tyson Fury en Oleksandr Usyk.

De komst van ’s werelds beste sporters is het meest zichtbare onderdeel van een beweging die een kleine tien jaar geleden is begonnen: de profilering van Saoedi-Arabië als moderne, gastvrije Golfstaat. Een ontwikkeling die naar alle waarschijnlijkheid haar voorlopige climax beleeft in juni, als wereldvoetbalbond FIFA het WK 2034 zal toewijzen aan Saoedi-Arabië.

Het land volgt daarmee het spoor van Qatar, de kleine buurstaat waar vorig jaar het grootste sportevenement ter wereld werd gehouden. Net als Qatar is Saoedi-Arabië een omstreden keuze. Deze dictatoriale regimes, die zich op grote schaal schuldig maken aan mensenrechtenschendingen, misbruiken sport als pr-instrument, zeggen critici. ‘Sportswashing’ wordt dat genoemd. Belangrijk verschil met Qatar: Saoedi-Arabië is machtiger, de ambities reiken verder en er staat voor zowel de machthebber als de bevolking veel meer op het spel.

De komst van ’s werelds beste sporters is het meest zichtbare onderdeel van een beweging die een kleine tien jaar geleden is begonnen: de profilering van Saoedi-Arabië als moderne, gastvrije Golfstaat

Voor de ruim 32 miljoen inwoners betekent de aanwezigheid van westers amusement – er zijn ook broadwaymusicals, filmfestivals en dancefeesten – een radicale breuk met een diep conservatief verleden. Alsof een klok die decennia heeft stilgestaan ineens jaren wegtikt als seconden. In zijn jeugd zag hij nauwelijks buitenlanders, vertelt Al-Melayni in het stadion. Verveling was min of meer de norm in het gesloten Saoedi-Arabië. Dat gold zelfs voor mannen, die nog vrij konden bewegen. Vrouwen werden buitenshuis verplicht begeleid door een mannelijk familielid. „Er was hier helemaal niets te doen”, zegt Al-Melayni. „We zaten thuis, soms met vrienden. Of we gingen naar een fastfoodrestaurant.”

De grimmige kant van MbS

Tussen de uitgelaten supporters in het Al-Awwal Stadion lijkt die tijd ver weg. Een kilometer of tien noordelijker is het contrast met het verleden misschien nog groter, tussen de glimmende etalages, felverlichte fonteinen en bioscopen van Boulevard City, een gloednieuw winkel- en uitgaansgebied. Daar flaneren vrouwen met een zwarte nikab, die het gezicht bijna volledig bedekt, maar er zijn ook vrouwen zonder hoofddoek. Mannen en vrouwen zitten door elkaar op terrassen. Er is een sportschool voor vrouwen en op een podium staat een gezelschap te dansen op hiphopbeats. Ook hier veel mannen in Barcelona-shirts, hun favoriete ploeg heeft zojuist met 2-0 gewonnen van Osasuna.

De man die verantwoordelijk is voor al dit vertier kijkt vanaf een reusachtig scherm tevreden op de mensen neer. De beeltenis van de 38-jarige kroonprins Mohammed bin Salman is alomtegenwoordig in de straten. Op de meest voorkomende foto staat hij schuin achter zijn vader, koning Salman. Toch twijfelt niemand eraan dat MbS, zoals hij wordt genoemd, de absolute baas is in het land. Dat hij de man is bovendien die de deur heeft opengezet voor alle sport, dans, muziek en theater.

Kroonprins Mohammed bin Salman, eind 2023. Niemand twijfelt eraan dat híj de grote baas is in het land.
Foto Reuters

Zo presenteert hij zich graag: als een hervormer, een moderne leider van een rijk en vooruitstrevend land waarin mensen eindelijk plezier maken. Het maakt hem populair bij de Saoedische bevolking, van wie bijna twee derde jonger is dan dertig en velen in het buitenland hebben gestudeerd. Het maakt hem ook geliefd bij de grote namen uit de sport. FIFA-baas Gianni Infantino verkeert graag in zijn gezelschap, Cristiano Ronaldo vond het „een grote eer” hem onlangs te ontmoeten.

Maar MbS heeft ook een andere, grimmige kant, weten Saoediërs inmiddels. Welke prijs betalen zij voor zijn nietsontziende ambitie?

Misschien lichtgevend zand?

Als Dennis Horak in oktober 2015 begint als ambassadeur van Canada in Riyad, kan hij niet vermoeden dat hij drie jaar later om een mensenrechtentweet tot persona non grata zal worden verklaard. Horak kent de gevoeligheden in het Midden-Oosten. Hij heeft jarenlang als diplomaat in de Iraanse hoofdstad Teheran gewerkt en bracht eind jaren negentig al een korte periode door in Saoedi-Arabië. Vrijheid van meningsuiting bestaat nauwelijks, is zijn ervaring. „Maar ik had bij terugkomst in Riyad de indruk dat er iets meer ruimte was ontstaan voor kritiek”, zegt Horak, inmiddels gepensioneerd, vanuit Canada.

Ronaldo vond het „een grote eer” om de kroonprins te ontmoeten

Mohammed bin Salman begint dan net op te vallen bij westerse diplomaten en veiligheidsdiensten. Zijn vader is kort daarvoor, na het overlijden van diens broer, tot koning gekroond en installeert de relatief onbekende MbS op drie sleutelposities. Niet een van zijn vele oudere broers, maar híj krijgt de regie over defensie, de economie en Saudi Aramco, het meest waardevolle bedrijf ter wereld. De staatsoliemaatschappij is cruciaal voor de Saoedische overheid, die driekwart van haar inkomsten uit de verkoop van olie haalt.

MbS is niet van plan te luisteren naar oudere, meer ervaren beleidsmakers. Als hij acht weken op zijn post zit als minister van Defensie begint hij in buurland Jemen een bloedige militaire campagne tegen door Iran gesteunde Houthi-rebellen, het begin van een jarenlange oorlog die honderdduizenden burgerslachtoffers zal maken. Zelfs de Verenigde Staten, de belangrijkste strategische partner van Saoedi-Arabië, worden volgens internationale media pas op het laatste moment ingelicht over de aanval.

Internationaal trekt MbS vooral de aandacht met miljardeninvesteringen in techbedrijven als Uber en Softbank. En met Vision 2030, zijn ambitieuze plan om de Saoedische economie en staatskas minder afhankelijk te maken van olie. Het zal een goudmijn worden voor westerse consultants, bankiers en bedrijven, die zich verdringen om MbS te helpen om zijn megaprojecten te realiseren. Het meest tot de verbeelding spreekt NEOM, een futuristische metropool die moet verrijzen aan de Rode Zee.

Niemand weet precies wat dat wordt, behalve dat er een duizelingwekkend budget van ruim 450 miljard euro voor is gereserveerd. De Amerikaanse onderzoeksjournalisten Justin Scheck en Bradley Hope beschrijven in Blood and Oil, hun biografie van MbS, hoe hij op zijn superjacht Serene adviseurs ontvangt van McKinsey, BCG en Oliver Wyman en ze uitdaagt om na te denken over hoe NEOM eruit zou kunnen zien. Het gaat over vliegende auto’s, een big-datasysteem om welzijn en geluk te meten en lichtgevend zand. En is het haalbaar een kunstmaan te creëren die iedere avond aan de hemel verschijnt?

De consultants hebben overal een oplossing voor.

In dit promo-filmpje van megaproject NEOM is te zien hoe de futuristische ‘stad’ The Line die MbS voor ogen heeft, eruit zou moeten zien.

https://www.youtube.com/watch?v=0kz5vEqdaSc

Op de conferentie waar MbS NEOM aankondigt, najaar 2017, doet hij nog een mededeling die veel indruk maakt, in eigen land én internationaal. Hij belooft een einde te maken aan de macht van de conservatieve geestelijkheid in Saoedi-Arabië. „We gaan terug naar wat we [ooit] waren, een land van gematigde islam, open voor alle religies”, zegt hij. MbS is dan net officieel kroonprins, omdat zijn neef onverwacht – en, zoals later wordt beschreven door biografen Scheck en Hope, gedwongen door MbS – afstand heeft gedaan van die positie.

Is het haalbaar een kunstmaan te creëren die iedere avond aan de hemel verschijnt?

De eerste belangrijke stappen die MbS zet om zijn belofte waar te maken: vrouwen worden aangemoedigd om te werken en te sporten, de beruchte zedenpolitie verdwijnt van straat en hij kondigt aan dat de regel die vrouwen verbiedt om auto te rijden binnenkort wordt geschrapt. In deze periode ontstaat de hoop dat MbS ook coulanter zal omgaan met tegenspraak uit de samenleving, zegt oud-ambassadeur Dennis Horak. Maar een golf aan arrestaties maakt al snel een einde aan dat idee.

Shut up and go to the movies

Een opmerkelijke operatie waarbij de kroonprins honderden familieleden en prominente zakenmannen wekenlang opsluit in het Ritz-Carltonhotel in Riyad, kan nog doorgaan voor een anticorruptie-operatie of afrekening binnen de Saoedische elite. Dat geldt niet voor de campagne tegen intellectuelen, bloggers, religieuze leiders en journalisten. Zelfs milde kritiek, waar voorheen nog ruimte voor was, komt hen op jarenlange detentie te staan, volgens mensenrechtenorganisaties vaak op onduidelijke gronden als „het ondermijnen van de sociale structuur van de natie” of „contacten met buitenlandse diplomaten”.

Een prominente econoom krijgt vijftien jaar gevangenisstraf opgelegd nadat hij op sociale media vraagtekens zet bij het plan van MbS om Saudi Aramco naar de beurs te brengen. Vrouwen die hebben gedemonstreerd voor het recht om auto te rijden, worden gearresteerd – vlak voordat dit autorijverbod wordt opgeheven. Mensenrechtenorganisaties stellen dat de vrouwen vervolgens zijn gemarteld in de gevangenis – wat de autoriteiten ontkennen. „De boodschap was duidelijk”, zegt Horak. „MbS duldt geen tegenspraak. Shut up and go to the movies.”

Dat geldt óók voor diplomaten, merkt de Canadese ambassadeur. Als hij op vakantie is, stuurt zijn ministerie van Buitenlandse Zaken een tweet waarin het Saoedi-Arabië oproept de vrouwenrechtenactivisten onmiddellijk vrij te laten. De reactie is furieus. Horak komt het land niet meer in, er gaat een streep door een uitwisselingsprogramma met Canadese universiteiten. Pas ruim vijf jaar later wordt de diplomatieke relatie hersteld. „Ik was niet zo blij met die tweet, maar dit was een absurde overreactie”, zegt Horak. „We werden als voorbeeld gesteld.”

Een platgewalste vlakte in Djedda, waar nieuwe gebouwen moeten verrijzen.
Boulevard City belichaamt het Saoedi-Arabië dat MbS voor ogen heeft: rijk en modern.

Foto’s Joris Kooijman

De grimmige kant van Mohammed bin Salman en zijn regime dringt in het Westen pas echt door in oktober 2018, als bekend wordt dat de kritische Saoedische journalist Jamal Khashoggi, columnist van The Washington Post, in het Saoedische consulaat in Istanbul in stukken is gesneden. Amerikaanse inlichtingendiensten concluderen later dat MbS de moord heeft goedgekeurd – hij ontkent dat hij de opdracht heeft gegeven. Prominente zakenlieden zoals de Britse Virgin-miljardair Richard Branson en westerse regeringsleiders trekken publiekelijk hun handen van hem af.

Maar John Burbank, een Amerikaanse investeerder met belangen in Saoedi-Arabië, voorspelt dat het zo’n vaart niet zal lopen. „Die hele Khashoggi-zaak betekent niets”, zegt hij in de dagen na de moord in The Wall Street Journal. „Het is veel minder belangrijk dan de enorme liberalisering in het land. Het leven van een persoon doet er niet toe, tenzij het dat van MbS is.”

Topsport wordt een belangrijk instrument voor MbS om zijn reputatie te herstellen.

Happen uit de stad

In witte zetels met zachte kussens kijken een paar Saoedische mannen in januari van dit jaar naar 22 jonge voetballers die in keurige rijen het veld betreden. Voor de spelers en begeleiders van Juventus is dit jeugdtoernooi in Djedda – betaald door de Saoedische gastheer – een aangenaam winteruitje. De tegenstander, de Mahd Sports Academy, heeft vandaag iets te bewijzen.

Sportinstituut Mahd, ‘wieg’ in het Arabisch, is vier jaar geleden met veel geld opgericht om Saoedisch sporttalent te ontwikkelen. Toptrainer José Mourinho, voormalig coach van Real Madrid en Manchester United, is betrokken bij de voetbaltak. Belangrijkste opdracht: een jonge generatie voetballers klaarstomen voor het WK in 2034, hoogstwaarschijnlijk in eigen land. „Nu gaan we zien waar we staan”, zegt Marek Kujach, een Nederlands-Poolse keeperstrainer van Mahd, als de 15-jarige spelers zich opstellen voor het duel met de leeftijdgenoten van Juventus.

Investeerder John Burbank heeft gelijk gekregen: westerse consultants zijn sinds de moord op Khashoggi nooit uit Saoedi-Arabië vertrokken. Ook voor Europese en Amerikaanse politici bleek de grootste olie-exporteur ter wereld én belangrijke afnemer van westerse wapens te machtig en commercieel interessant om langdurig als paria te behandelen. Zeker sinds de Russische invasie in Oekraïne en de oorlog in Gaza. MbS heeft de kans gekregen zich op te werpen als onmisbare energieleverancier én regionale bemiddelaar.

Frenkie de Jong van FC Barcelona tijdens de wedstrijd tegen Osasuna, in Riyad, begin dit jaar.
Foto Reuters

Meest opvallend zijn de internationale sportsterren, coaches, sportbestuurders en sportmarketeers die de laatste jaren in Saoedi-Arabië zijn neergestreken. Ten minste 6 miljard euro investeerde het land sinds 2021 in sportevenementen, contracten voor internationale sterren, sponsoring en deals zoals de overname van voetbalclub Newcastle United.

De voorbereiding van die Saoedische opmars in de mondiale topsport begon al eerder. In 2018, het jaar waarin Khashogghi werd vermoord, reisde prinses Reema Bandar Al-Saoed naar de VS voor „zeer discrete” ontmoetingen met Amerikaanse sportprominenten, onder wie de later verongelukte basketballegende Kobe Bryant. De campagne werd georganiseerd door het bekende lobbykantoor Churchill Ripley Group uit Los Angeles en moest zowel investeringskansen in kaart brengen als de „positie van het koninkrijk versterken”, bleek uit documenten.

In zekere zin is MbS aan een enorme inhaalslag bezig. Buurlanden Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten ontdekten al jaren eerder hoe een land via sport, vooral voetbal, internationaal status, vrienden en politiek-economische invloed kan winnen.

MbS ligt niet wakker van kritiek dat hij zich schuldig maakt aan sportswashing, zei hij vorig jaar tegen Fox News. Als het de Saoedische economie een boost geeft, gaat hij ermee door. Want dat is het ultieme doel. Sport is een cruciaal onderdeel geworden van zijn Vision 2030. Zo cruciaal dat het door MbS geleide Public Investment Fund, de investeringsmotor achter de economische hervormingsagenda, de regie voert.

Buurlanden Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten ontdekten al jaren eerder hoe een land via sport, vooral voetbal, internationaal status, vrienden en politiek-economische invloed kan winnen

Het staatsinvesteringsfonds is eigenaar van Newcastle United en de financier van LIV Golf, een Saoedisch golfinitiatief dat met veel geld topgolfers wegkaapte bij de Amerikaanse PGA Tour. Nog veelzeggender: het fonds nam vorige zomer per decreet de vier belangrijkste Saoedische voetbalclubs onder zijn hoede. Uiteindelijk bepaalt het fonds, en dus MbS, of Cristiano Ronaldo en Neymar naar Saoedi-Arabië komen – en waar ze gaan spelen.

Weg van olie en gas

Er staat voor de kroonprins nóg meer op het spel dan voor de leiders in Qatar en de Emiraten. Allemaal hopen ze door investeringen in sport minder afhankelijk te worden van olie en gas. Voor een schatrijke dwergstaat als Qatar gaat het daarbij in de eerste plaats om financieel rendement. Saoedi-Arabië, met ruim dertig miljoen veelal jonge inwoners en een lager gemiddeld inkomen, heeft banen nodig. Sport kan die genereren, is het idee. Direct, bij de organisatie van het WK voetbal bijvoorbeeld. Maar vooral indirect, als pr-instrument om investeerders en toeristen naar het land te trekken.

„Sport is een enorme motor voor toerisme”, zegt Abdullah Mashad, een 32-jarige bestuurder van Al-Ittihad in Djedda. Al-Ittihad is een van de vier Saoedische topclubs. Hier is afgelopen zomer voormalig Real Madrid-spits Karim Benzema neergestreken. „Saoedi-Arabië was een slapende reus in toeristisch opzicht”, zegt Mashad. „Om aan mensen duidelijk te maken dat ons land een unieke toeristische ervaring biedt, hebben we mondiale exposure en dus evenementen nodig. Dat kan de Spaanse Supercup zijn, het Formule 1-circuit en straks het WK. Je moet een merk bouwen.”

In Djedda, met zo’n 4,5 miljoen inwoners de tweede stad van Saoedi-Arabië, is te zien dat het land zich voorbereidt op een nieuw type bezoeker. Gewend aan ruim twee miljoen pelgrims die jaarlijks via het vliegveld van Djedda naar Mekka reizen, moet de havenstad nu ook zélf een bestemming worden. Het eeuwenoude historische centrum heeft op sommige plekken nog het meest weg van een decor. Achter kleurige gevels met karakteristieke houten balkons staan bouwvakkers in het stof om vervallen koopmanswoningen in oorspronkelijke staat te herstellen.

Verder naar het zuiden van de stad, waar minder gefortuneerde Saoediërs leven naast arme arbeidsmigranten uit zuidelijk Azië en Oost-Afrika, gaan woonwijken abrupt over in reusachtige zandvlaktes. Nu doen die dienst als parkeerplaats of cricketveld, straks verrijzen hier luxe appartemententorens, hotels en uitgaanscentra. Bijna 20 miljard euro heeft MbS gereserveerd voor de transformatie van Djedda.

Waterfontein bij de Boulevardcity in Riyad.
Foto Fayez Nureldine / AFP

Zoals gebruikelijk is het project per decreet over de bevolking uitgestort. Meer dan zestig oude buurten zijn geheel of gedeeltelijk tegen de vlakte gegaan, schat Amnesty International. Bewoners zouden vaak pas op het laatste moment zijn geïnformeerd, terwijl compensatie tekortschiet en alternatieve woonruimte voor velen moeilijk te vinden is. Volgens de Saoedische autoriteiten ging het om gevaarlijke sloppenwijken en was sloop noodzakelijk om Djedda leefbaarder en aantrekkelijker te maken.

Toeristen zijn in en rond het centrum van Djedda nauwelijks te bekennen. Verderop in de stad hebben ook de voetbalcoaches van de Mahd Academy nog veel werk te verrichten voordat de Saoedische talenten zich kunnen meten met de top. De tieners hebben het moeilijk tegen hun leeftijdgenoten van Juventus. Na een halfuur staat het 5-0 voor de Italianen. Mahd-coach Silvio Diliberto, een Nederlandse oud-profvoetballer, verbijt zich langs de lijn. „Waar wacht je op? Waar wacht je op?”, schreeuwt hij als zijn spits te veel tijd nodig heeft en de bal verspeelt.

In dit promo-filmpje van sportacademie Mahd krijgen jonge Saoedische kijkers de boodschap: kom bij ons en word een champion.

https://twitter.com/Mahdacademy_EN/status/1446792565462814724

Na afloop – de wedstrijd eindigt in 1-6 – praat Diliberto kort na met de Saoedische directeur van Mahd. „Hij begreep het wel”, zegt Diliberto later. „Het gáát gewoon niet sneller. De wedstrijden tegen lokale tegenstanders winnen we met 8-0. Maar dit is andere koek.”

De vloek van Jamal

In een vrijwel leeg restaurant in het noorden van Djedda praat een Saoedische sportbestuurder over de miljarden die de staat sinds een paar jaar in zijn sector investeert. Of eigenlijk praat hij er niet over. De man, die anoniem wil blijven uit angst voor represailles, zegt „sceptisch” te zijn over de effectiviteit, maar meer laat hij niet los. „Ik zou openhartig en eerlijk willen zijn”, zegt hij. „Maar dat kan niet. Dat is de vloek van Jamal [Kashogghi].” Even later zegt hij: „Je hoort hier alleen de mensen die optimistisch zijn. De anderen durven niet te praten.”

Die angst is goed voorstelbaar. Het is misschien wel de belangrijkste reden om te twijfelen of de profilering van Saoedi-Arabië als modern en gastvrij land beklijft. Terwijl internationaal de nadruk langzaam maar zeker weer meer kwam te liggen op de snelle modernisering in Saoedi-Arabië, is de repressie in het land zelf alleen maar heftiger geworden. Tientallen Saoediërs zitten lange celstraffen uit voor kritiek op de autoriteiten, schrijft Human Rights Watch in een recent rapport, en de staat houdt nauwlettend in de gaten hoe burgers zich uiten op sociale media. Afgelopen zomer werd een 54-jarige docent ter dood veroordeeld voor hoogverraad omdat hij zich op X negatief zou hebben uitgelaten over de koning en de kroonprins. Zo’n 13 miljoen arbeidsmigranten in Saoedi-Arabië werken onder een systeem (kafala) dat hen nauwelijks rechten geeft en kwetsbaar maakt voor uitbuiting.

Volgens de Saoedische autoriteiten is de mensenrechtensituatie juist sterk verbeterd en streeft het land „de hoogste mondiale standaarden na”. Op vragen van NRC heeft de Saoedische regering niet gereageerd.

„Er is een façade die wordt gepresenteerd als het nieuwe Saoedi-Arabië”, zegt Lina al-Hathloul vanuit Brussel. Ze is mensenrechtenactivist en de zus van Loujain Al-Hathloul, een Saoedische vrouw die jaren vastzat omdat ze campagne voerde om te mogen autorijden en nu een reisverbod heeft. „Achter die façade gaat een politiestaat schuil waarin mensen bang zijn dat de veiligheidsdienst ’s nachts hun huizen binnenvalt. Zo erg is het nog nooit geweest.”

Het is precies die tegenstelling die zo verwarrend is in Saoedi-Arabië. Het ene moment is de angst voor het regime voelbaar, even later hoor je Saoediërs over vrijheid en vooruitgang. Zoals Walaa Daghriri, een 31-jarige vrouw die werkt voor een internationaal logistiek bedrijf. Dankzij MbS heeft ze goeie carrièrekansen, vertelt ze van achter een laptop op het terras van een hippe koffietent in het noorden van Djedda. Dankzij MbS kan ze uitgaan en hier in het openbaar werken zonder hoofddoek.

Achter die façade gaat een politiestaat schuil waarin mensen bang zijn dat de veiligheidsdienst ’s nachts hun huizen binnenvaltLina al-Hathloul mensenrechtenactivist

De kroonprins wil van Saoedi-Arabië een moderne superstaat maken. Sport is een belangrijk instrument om dat doel te bereiken. Alles wijst erop dat de sportambities alleen maar groter zullen worden. Saoedische profclubs mogen komend seizoen weer meer buitenlandse spelers opstellen, een maatregel die de instroom van internationale sterren verder zal aanwakkeren. Ook is het land bezig zich in te kopen in sporten die het vooralsnog grotendeels links liet liggen, zoals cricket, rugby en tennis.

MbS is 38 en kan nog decennia regeren. Voor Walaa Daghriri is dat een veelbelovend vooruitzicht, zegt ze. En politieke vrijheid? Niet nodig, vindt Daghriri. „MbS is de beste kroonprins ooit. Ik geloof dat Saoedi-Arabië de toekomst heeft. Everything is happening now.


Lees ook
Het Saoedi-Arabië van de rolschaatsdisco

Het Saoedi-Arabië van de rolschaatsdisco