Huurmoordenaars zoals we die kennen in de popcultuur bestaan niet. Daar wijst regisseur Richard Linklater (Before Sunrise, Boyhood) enkele journalisten op na de première van zijn huurmoordenaarfilm Hit Man, afgelopen september. Linklater lijkt het niet te hebben over huurmoordenaars die werken in opdracht van criminelen, maar over moordenaars die zich laten inhuren door doodgewone mensen om hun irritante schoonmoeder, buurman of ex om te leggen. Volgens de 63-jarige regisseur zouden die simpelweg „zo gemakkelijk zijn om te vangen”. De politie hoeft slechts iemand te laten doen alsof-ie een moordenaar zoekt en te wachten tot een verdachte een opdracht en geld aanneemt.
In Linklaters nieuwe film worden juist de mensen die een huurmoordenaar willen inschakelen bedot en gearresteerd. Zijn amusante komedie viel in enorm vruchtbare aarde op het filmfestival van Venetië tussen alle complexe drama en arthouse. Hij baseerde Hit Man losjes op een artikel van journalist Skip Hollandsworth over een echte lok-huurmoordenaar, Gary Johnson. Deze Vietnam-veteraan werkte voor de politie van New Orleans en ging taart eten met mensen die iemand wilden laten vermoorden. Net als in de film paste Johnson zijn uiterlijk en gedrag bij elke ontmoeting lichtjes aan om te voldoen aan wat zijn ‘opdrachtgevers’ verwachtten bij iemand die doodt voor geld. Linklater: „Maar niet zo extreem als wat wij laten zien.” De regisseur begint spontaan te grinniken als hij denkt aan de over the top outfits van acteur Glen Powell, die Gary speelt en meeschreef aan het verhaal. Zo speelt Gary bij een opdrachtgever een moordenaar die wat weg heeft van Javier Bardems akelige moordenaar in No Country for Old Man, maar dan met oranje haar en Brits accent.
Lees ook
Hilarische waargebeurde misdaadkomedie over undercoverhuurmoordenaar
Elk jaar komen er films over huurmoordenaars uit, Hit Man was niet eens de enige op het filmfestival van Venetië. Als huurmoordenaars niet bestaan, wáárom willen mensen dan zo graag geloven dat ze bestaan? Linklater: „Ergens leven we allemaal in een fantasiewereld. Iedereen denkt wel eens: ‘Als ik de loterij win, dan koop ik een Lamborghini.’ Of: ‘Als ik dit doe, dan is dat mooie huis binnen handbereik.’ Ik denk dat we dus ook willen geloven dat als je het écht zou willen, iemand elimineren tot het buffet van het leven behoort in onze consumptiemaatschappij. Al is dat natuurlijk een duistere gedachte; het is dus maar heel goed dat het in realiteit geen mogelijkheid is.”
Heeft echt iedereen volgens de regisseur de duistere behoefte iemand te vermoorden? „Ik denk het wel, maar de meeste mensen doen het gelukkig niet, want ze zijn geen psychopaten. De meeste mensen die iemand dood wensen, willen die persoon gewoon niet meer zien. En wie echt iemand wil vermoorden, omdat-ie woedend is op een ex, doet dat volgens mij zelf. Want dat is het doel van moord.” Maar de wanhopige opdrachtgevers die hij opvoert in zijn film zijn niet zo duister, stelt Linklater. Ze doden uiteindelijk niet. „Ze denken over moord na, en stuntelen vervolgens die richting uit, wat ik grappig vind. Daarom durfde ik er wel een komedie over te maken.”
Moord, betaald met videogames
De echte Johnson overleed afgelopen jaar onverwacht, kort voor de opnames startten. Linklater die al jaren met het idee van de film rondliep, had hem voordien wel uitgebreid gesproken. „Hij was een enorm relaxte persoon, had een soort boeddhistische levenshouding. Hij was er ook totaal niet van onder de indruk dat er een film over hem werd gemaakt.”
Linklater houdt ervan dat zijn verhalen „met één voet in de realiteit staan”, stelt hij. Zo was ook zijn film Bernie (2011), een zwarte komedie over de moordenaar van een 81-jarige miljonair, gebaseerd op een artikel van Skip Hollandsworth. „Ik houd ervan om het echte verhaal te kennen en dat iets ergens in de wereld daadwerkelijk is gebeurd. Zo kan ik vervolgens met een uitgestreken gezicht tonen hoe een kind probeert een moord op zijn moeder te betalen met videogames. Dat is echt gebeurd. Maar de research geeft me ook het zelfvertrouwen om te fantaseren of om geloofwaardig genres te mixen, ik denk dat dat niet gelukt was zonder te vertrekken van die feitelijke basis.”
Hit Man zit wel degelijk vol fictie. Zodra Gary een affaire begint met de bloedmooie Madison (Adria Arjona) die hem eerder probeerde in te huren, neemt het verhaal steeds absurdere en dodelijkere wendingen. Zij denkt ook dat ze met een stoere huurmoordenaar date, in plaats van met een wat nerderige politiemedewerker. Hierdoor gaat de film ook over de meer filosofische vraag of je je karakter kunt veranderen. En of het mogelijk is om – als je maar lang genoeg een ander personage speelt – echt die persoon te worden. Een onderwerp dat de laatste jaren ook steeds actueler wordt. Linklater: „De hedendaagse wereld biedt veel mogelijkheden om je anders voor te doen dan je bent. Vroeger wisten de mensen binnen je gemeenschap wie je was. En wat mensen van je dachten binnen die gemeenschap was alles wat je had. Nu doet dat er helemaal niet meer toe en gaat het over wat mensen die je nooit hebt ontmoet van jou en van zichzelf denken.”
Superhelden
Komedies zoals Hit Man lijken steeds minder populair in Hollywood. Linklaters nieuwe film is bijvoorbeeld volledig buiten het studiosysteem gemaakt, omdat de grote bedrijven de film niet wilden financieren. „Komedies voor volwassenen zijn verdwenen bij de studio’s. Misschien omdat ze uiteindelijk vrij duur zijn – je moest acteurs als Jack Nicholson betalen – en ze onvoldoende opbrachten? Ik denk dat kijkers er altijd zin in hebben.”
Lees ook
Deze man doet vreselijke dingen, maar hij deugt heus wel – we houden van filmische huurmoordenaars
Volgens Linklater zijn studio’s ook huiverachtig geworden voor films die afhankelijk zijn van de kwaliteit van de uitvoering. „Ze vertrouwen niet dat wat je gaat maken goed zal zijn en stoppen hun geld dus liever in films waarvan ze weten dat ze kaartjes verkopen, zelfs als de uitvoering beroerd is. Zoals superheldenfilms.”
Sowieso heeft de regisseur weinig met dat laatste genre. Superheldenfilms zorgen er volgens hem bijvoorbeeld ook voor dat acteurs nog zelden echte filmsterren kunnen worden. „Dat is geen originele observatie van mij, maar gewoon een feit. Er zijn niet veel sterren meer onder de 35. Bij filmsterren stond de persoonlijkheid op de eerste plaats en de rol op de tweede. Je volgde als kijker carrières. Maar bij de superheldenfilms van studio’s als Marvel gaan mensen kijken naar personages, niet naar acteurs.”
Als het systeem zou werken, zouden zijn hoofdrolspelers Powell en Arjona nu al wel grote sterren zijn, stelt Linklater. Lachend: „Misschien is het allemaal wel een complot om acteurs minder te hoeven betalen.”
