Westerse democratieën, waaronder Nederland, hebben de afgelopen jaren steeds strengere maatregelen genomen tegen klimaatactivisten en ondermijnen daarmee fundamentele mensenrechten. Dat staat in een maandag gepubliceerd rapport van de Amerikaanse belangengroep Climate Rights International. Met name landen waar grootschalige protesten tegen de klimaatcrisis plaatsvonden, zoals Australië, Duitsland, Frankrijk, Nederland, Zweden, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, zouden daarmee de vrijheid van meningsuiting en het recht op vreedzaam protest schenden.
Volgens het rapport worden „harde en tegelijk vaag gedefinieerde maatregelen” gebruikt tegen vreedzame klimaatactivisten, zoals lange gevangenisstraffen, preventieve hechtenis en strafrechtelijke vervolging voor relatief kleine overtredingen.
De auteurs van het rapport spreken van een dubbele standaard omdat de repressie in contrast staat met de scherpe kritiek die de landen uiten op soortgelijke methodes bij autoritaire regimes. Volgens de belangengroep schept de reeks repressieve maatregelen een gevaarlijk precedent voor autoritaire regimes elders in de wereld. Andere landen zouden die repressieve methodes immers als rechtvaardiging kunnen zien voor de onderdrukking van hun eigen milieu- en mensenrechtenactivisten.
Sieger Sloot
De auteurs van het rapport halen meerdere voorbeelden aan van activisten die hard werden bestraft voor vreedzaam klimaatprotest. Zo kregen vijf demonstranten in het Verenigd Koninkrijk celstraffen van vier tot vijf jaar voor hun betrokkenheid bij protesten op een snelweg rondom Londen. Nooit eerder kregen activisten in het VK zo’n hoge straf voor geweldloos protest. Ook de kwestie rond de Nederlandse acteur Sieger Sloot krijgt een plek in het rapport. Hij werd vanwege zijn oproep tot vreedzaam protest en de snelwegblokkade in Den Haag preventief aangehouden − nog voordat het protest plaatsvond. Sloot werd uiteindelijk vervolgd voor opruiing. In Duitsland kreeg een demonstrant 22 maanden cel zonder vervroegde vrijlating voor deelname aan een zitstaking, een kleinschalige blokkade.
Volgens Brad Adams, directeur van Climate Rights International, moeten klimaatactivisten juist als bondgenoten worden beschouwd in de strijd tegen de klimaatcrisis „en niet als criminelen”. Overheden hoeven het niet per se eens te zijn met de strategieën van activisten om toch hun demonstratierecht te erkennen en te beschermen, vindt Adams. Climate Rights International roept regeringen daarom op om repressieve maatregelen tegen vreedzaam protest terug te draaien en prioriteit te geven aan de bescherming van fundamentele rechten.
Lees ook
Wordt klimaatactivisme in Europa gecriminaliseerd?
