Rechter in Montana geeft jongeren in de VS voor het eerst gelijk in klimaatzaak

Een rechtbank in Montana heeft maandag in een klimaatproces voor het eerst in het voordeel geoordeeld van een groep Amerikaanse jongeren. Zij beschuldigen de staat ervan hun rechten op een schoon milieu te schenden.

Volgens de rechter schendt Montana de rechten van de jongeren met beleid dat geen rekening houdt met het klimaat. „Eisers hebben een fundamenteel grondwettelijk recht op een schone en gezonde omgeving”, aldus de meer dan honderd pagina’s tellende uitspraak.

De zestien jongeren klaagden de staat aan in 2020 omdat de toestemming van Montana voor de productie van steenkool en aardgas volgens hen de klimaatcrisis verergerde. Volgens de jongeren hebben zij schade geleden door de „gevaarlijke gevolgen van fossiele brandstoffen en de klimaatcrisis”, waarvoor kinderen „voornamelijk kwetsbaar” voor zijn.

Sinds 1972 staat in de grondwet van Montana dat de staat verplicht is het milieu te beschermen. „De staat zal een schoon en gezond milieu in Montana behouden en verbeteren voor huidige en toekomstige generaties”, aldus de wet.

De uitspraak van de rechter kan het ontginnen of verbranden van fossiele brandstoffen in de westelijke Amerikaanse staat niet voorkomen. Wel maakt het een recent aangenomen staatswet ongedaan die overheidsinstanties verbiedt om bij het toestaan van projecten voor fossiele brandstoffen rekening te houden met vervuiling door de opwarming van de planeet.

Lees ook: Een rechterlijk bevel tot emissiereductie moet wel effectief zijn

Meerder rechtszaken

De zaak, genaamd Held versus Montana, was aangespannen door jongeren van 5 tot 22 jaar en werd op de voet gevolgd omdat er vergelijkbare rechtszaken in de hele Verenigde Staten zijn aangespannen. De uitspraak van de rechter kan een belangrijk precedent scheppen voor de andere zaken.

Volgens Julia Olson, een advocaat van Our Children’s Trust, dat de groep jongeren vertegenwoordigt, is de uitspraak in Montana een „game-changer die een keerpunt markeert in de inspanningen van deze generatie om de planeet te redden”. Volgens haar zullen er zeker meer van dit soort uitspraken komen. „Dit is een enorme overwinning voor Montana, voor de jeugd, voor de democratie en voor ons klimaat.”

De Amerikaanse staat is van plan om in beroep te gaan tegen de uitspraak. Montana zei eerder dat het klimaatbeleid niet door rechtbanken bepaald mag worden. Volgens de staat kan niet bewezen worden dat de klimaatcrisis veroorzaakt wordt door de uitstoot van Montana.