Qatars privéjet voor Trump stuit op groeiende politieke en militaire bezwaren

Als de Amerikaanse president Donald Trump van Qatar een luxe privé-Boeing 747 aanneemt om tijdelijk te dienen als Air Force One, het officiële presidentiële vliegtuig, is dat een ethisch probleem en een veiligheidsrisico.

Dat zeggen nu ook Republikeinse politici, onder wie trouwe Trump-bondgenoten, na eerdere kritiek door Democraten op de voorgenomen gift ter waarde van 400 miljoen dollar. Zij vrezen dat Qatar de facto invloed koopt en dat Trump mogelijk handelt in strijd met de grondwet. Deze woensdag zou Trump op zijn Midden-Oosten-reis aankomen in Qatar.


Lees ook

Wiens belangen dient Trump tijdens zijn reis naar de Golfstaten?

President Trump staat de pers te woord bij het Witte Huis in Washington, op 4 mei. Foto Annabelle Gordon/Reuters

Met een vliegtuig, voorheen eigendom van het Qatarese koninklijk huis, maken de Verenigde Staten zichzelf bovendien kwetsbaar voor spionage of sabotage, omdat het niet volledig in Amerikaans beheer is omgebouwd teneinde als vliegend commandocentrum ook tijdens een crisis te blijven functioneren,

„Air Force One symboliseert Amerika”, zei de invloedrijke Republikeinse senator Lindsey Graham (South Carolina) volgens The Boston Globe, die een overzicht van reacties maakte. „Als het landt of vliegt, vliegt en landt Amerika. Of dit koosjer is moet de tijd leren.”

Zijn partijgenoot, senator Ted Cruz (Texas) zei tegen CNBC dat het accepteren van het vliegtuig „aanzienlijke spionage- en surveillanceproblemen oplevert”. Qatar is volgens hem bovendien geen onverdachte bron. “[Er is daar] een verontrustend patroon van het financieren van theocratische gekken die ons willen vermoorden, en van Hamas en Hezbollah.”

De Republikeinse fractieleider in de Senaat, John Thune, zei dat er nog „veel onderzoek” gedaan moet worden naar Trumps „hypothetische” voornemen het vliegtuig aan te nemen. Senator Rand Paul noemde dat plan tegenover Fox News „een vergissing”.

Dit is ‘niet America First’

Volgens Ben Shapiro, een populaire conservatieve podcastmaker, is het „niet America First” om „zakken vol hebbedingetjes aan te nemen van mensen die Hamas, de Moslimbroederschap, Al Jazeera en de rest steunen”, zei hij maandag in zijn podcast. „Als het om Hunter Biden of Joe Biden zou gaan, zouden we op rechts nu helemaal gek worden.”

Een reeks Democraten zei eerder dat het aannemen van de gift in feite neerkomt op „corruptie” en op zijn minst „belangenconflicten” schept. „Het presidentschap is kennelijk te koop”, zei de Democratische fractieleider in de Senaat, Chuck Schumer. Hij wil dat de Senaat er deze week over stemt.

Trump zelf blijft het geschenk vooralsnog verdedigen en noemde het „stom” om een „gratis vliegtuig” af te slaan en dat het niet aan hem maar aan het ministerie van Defensie zou worden gedoneerd. Ook zei hij het niet meer te willen gebruiken als hij geen president meer is. Volgens eerdere berichten was dat wel het geval en zou het als geschenk toevallen aan Trumps officiële presidentiële bibliotheek, die zijn nalatenschap moet beheren.

Levering vertraagd

Het idee dat er een tijdelijke Air Force One moet komen heeft al jaren geleden bezit van Trump genomen, toen duidelijk werd dat de officiële vervangers van de huidige twee Boeing 747’s in die rol nog jaren op zich laten wachten, mogelijk tot na 2029, als Trumps tweede termijn afloopt. De president wil naar verluidt niet langer genoegen nemen met een officieel vliegtuig dat 35 jaar oud is en al vijf van zijn voorgangers over de wereld heeft vervoerd.


Lees ook

Trump wil Boeing 747 aannemen van Qatar ter vervanging van Air Force One

De dertien jaar oude Boeing 747-8 die Qatar aan Donald Trump heeft aangeboden stijgt in februari op van  Palm Beach International Airport in Florida. Foto Ben Curtis/AP

De nieuwe Air Force One-vliegtuigen zijn – net als de Boeing uit Qatar – van het type 747-8, maar ooit als lijnvliegtuig gebouwd. Ze worden momenteel ingrijpend verbouwd en voorzien van geavanceerde communicatie- en zelfverdedigingsapparatuur om als een ‘vliegend Witte huis’ te kunnen functioneren. Zo moet het vliegtuig onkwetsbaar zijn voor de elektromagnetische puls van een kernexplosie en bijvoorbeeld in staat zijn vijandelijke raketten te misleiden.

Sneller leveren is risicovol

Die verbouwing kost vele malen meer dan de 400 miljoen dollar die een nieuwe standaard-747 kost. Boeing heeft op het project al een miljardenverlies geleden, omdat het in Trumps eerste termijn een contract tegen een vaste prijs heeft gesloten. Trumps bezuinigsingstsaar Elon Musk probeert Boeing al een tijdje zover te krijgen dat het de leveringsdatum van de nieuwe Air Force One-vliegtuigen vervroegt.

Maar dat komt er op neer dat „we een boel van de militaire dingen eruit laten en de president alleen een nieuw, mooi ogend vliegtuig geven”, zei een anonieme Pentagon-functionaris eerder tegen The New York Times.

Het betekent dat er dan „compromissen worden gesloten” op terreinen die voorheen als “niet-onderhandelbaar” werden beschouwd, schreef The War Zone. Volgens deze defensienieuwssite is het Qatarese vliegtuig „op geen stukken na” klaar om volledig als Air Force One te dienen. Als het op dezelfde wijze zou moeten worden uitgerust, is het nog later klaar dan de andere twee en ook nog eens „verre van gratis”.

Volgens TWZ is het nog het verstandigst om de Boeing uit Qatar te gebruiken als bron van reserve-onderdelen, die steeds zeldzamer worden omdat de productielijn voor de 747-8 in 2023 is gesloten. Behalve de twee nieuwe Air Force One-vliegtuigen zijn er nog vier andere 747-8’s die nu worden omgebouwd voor militaire doeleinden.