N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/07/web-0107binketikotiprotestmars.jpg)
Rond twaalven vertrekt bij het Amsterdamse stadhuis de Bigi Spikri, de traditionele optocht naar de Keti Koti-herdenking in het Oosterpark. Enkele honderden mensen, veelal in feestelijke kledij. Veel trommels en blazers.
In de staart van de optocht lopen zo’n dertig activisten. Ze houden borden omhoog met teksten als ‘Geen heling zonder herstel’ en ‘Elk jaar 1 juli vrij’. Ze zijn ontevreden over hoe het gaat sinds premier Rutte in december excuses aanbod voor het slavernijverleden. „Die excuses waren belangrijk en historisch”, zegt organisator Mitchell Esajas. „Maar als je deze misdaad tegen de menselijkheid erkent en ook erkent dat er sprake is van doorwerking in het heden, dient er een programma te komen om het leed te herstellen en gelijkwaardigheid te bewerkstelligen.” De 200 miljoen euro die het kabinet onlangs uittrok, vindt Esajas „onvoldoende”. „Het moet echt een structureel programma zijn.” De protestmars, zegt hij, is bedoeld als „stimulans” om de komst van zo’n programma te bespoedigen.
De mars begint. Esajas pakt een megafoon en roept: „Wat willen wij?”
De demonstranten: „Herstelbetalingen!”
Esajas: „Wanneer willen we die?”
„Nu!”
Onder de demonstranten zijn ook veel witte Nederlanders. Zoals Dymfke van der Lanen, die een bord draagt met ‘Excuses en dan?’ Ze loopt mee „omdat we er nog niet zijn”, zegt ze. „De effecten zijn tot op de dag van vandaag voelbaar. Excuses hebben niet veel zin als je verder niets doet.” Wát er precies moet gebeuren, zegt Van der Lanen, „moeten de nazaten bepalen. En de Nederlandse staat moet luisteren en faciliteren.”
Na ruim een uur lopen en zingen eindigt de mars in het Oosterpark, waar de herdenking met de koning op grote schermen te volgen zal zijn. Demonstrant Andrew Leliënwoud heeft een „bitterzoet gevoel” bij vandaag. „Bitter vanwege de herinnering aan de slavernij. Zoet omdat we op weg zijn naar eventuele heling. Maar met alleen excuses krijg je geen ware heling.” Hij vindt dat er van het kabinet „meer dan alleen woorden” moeten komen. „Die 200 miljoen is meer dan alleen woorden, maar stelt natuurlijk niets voor.”
