In een analyse over de veiligheidsconferentie in München schreef NRC-redacteur Michel Kerres: „Na de eerste frontale kennismaking met Team Trump verkeerde Europa in shock. Bezorgdheid over Oekraïne gaat gepaard met onzekerheid over een fundamentele kwestie: is Europa nog wel afdoende beschermd?”
Ook gewone burgers lijken ook onrustig te worden. Veel gesprekken – in de kroeg, in de trein – gaan over de dreigingen, en afgelopen weekend schreef Maaike Engels hoe dichtbij de oorlog komt, nu haar zoon de brief over militaire dienstplicht kreeg.
Komt het dichtbij? De opinieredactie wil het graag van u weten. Schrijf ons een kort antwoord op de vraag: wat voor invloed denkt u dat de geopolitieke situatie op uw eigen leven zal hebben?
De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar is maandag aangekomen in Brussel voor een vergadering van de Associatieraad EU-Israël. Het is de eerste vergadering, na lang aandringen van sommige EU-leiders, van de raad sinds de laatste sessie in 2022. De Associatieraad geldt als het hoogste diplomatieke niveau waarop de Europese Unie en Israël met elkaar spreken. De raad gaat onder meer over economische en politieke afspraken en is onderdeel van een associatieverdrag dat de EU in 2000 met Israël heeft gesloten.
Tijdens de top hoopt de Israëlische buitenlandminister de relaties met andere EU-ministers te herstellen tijdens de top, schrijft persbureau Reuters. „Ik zoek een constructieve, open en eerlijke dialoog”, zei Saar voorafgaand aan het overleg tegen aanwezige verslaggevers. „We weten hoe we kritiek moeten aanpakken,” zei hij, eraan toevoegend dat kritiek volgens hem niet moet omslaan in „delegitimering, demonisering of dubbele standaarden”. Minister Saar zei dat er binnen de EU „zeer vriendelijke landen zijn” maar ook „minder vriendelijke landen”.
Het overleg is niet onomstreden. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) roept de EU op Israël duidelijk te maken dat er „consequenties zullen zijn voor misstanden uit het verleden en het heden”. Ook vindt de organisatie dat de voorzitters van de raad een einde moeten maken aan de terughoudendheid om oorlogsmisdaden van Israël aan te pakken. In een brief aan EU-leiders roepen 125 maatschappelijke organisaties, waaronder HRW, op om Israël te straffen met een mogelijke opschorting van het verdrag.
Veldkamp: ‘moeilijke problemen’
De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) zei bij aankomst in Brussel tegen persbureau ANP dat het gesprek niet „een soort tribunaal” moet worden „waarin we Israël alleen maar bekritiseren en geen oog hebben voor de veiligheidszorgen die Israël ook heeft”. Maar er zullen tijdens de raad ook „moeilijke politieke problemen” besproken worden, zei Veldkamp.
De gesprekken zullen zich richten op de humanitaire situatie in Gaza en de veranderende dynamiek tussen Israël en de Palestijnse gebieden. Ook de ontwikkelingen in Syrië, Libanon en Iran zullen aan de orde komen. Saar zal samen met EU-buitenlandchef Kaja Kallas de vergadering in Brussel voorzitten.
Liveblog crisis in het midden-oosten
Israël zet voor het eerst sinds 2002 tanks in op Westelijke Jordaanoever, vluchtelingenkampen ontruimd
Enige verwondering resoneert in de tram na afloop van Yefim Bronfmans recital in de Grote Zaal van het Concertgebouw. Was dit echt de ‘beer onder de pianisten’ die vanavond achter de toetsen zat? Was dit de musicus die, bekend om zijn spierballenvertoon, doorgaat voor Mr. Fortissimo en aan schrijver Philip Roth de typering ‘de muzikale brontosaurus’ ontlokte? Zondagavond leek de 66-jarige meesterpianist zijn berenklauwen in de hotelkamer te hebben gelaten.
Tsjaikovski speelt hij na de pauze: de weinig uitgevoerde Grande Sonate. Een meesterwerk volgens de één, een draak van een stuk volgens de ander, vanwege het labyrintische verloop en de a-pianistieke, op orkestrale leest geschoeide texturen. Het is een stuk van extreme uitersten, met vierdubbele pianissimo’s en driedubbele fortes. Bronfman gaat vanavond echter verrassend zachtmoedig te werk: hij speelt vloeiend en stabiel, met subtiele accenten en zonder grote volumecontrasten. Tsjaikovki’s aanwijzingen voor een dolce klank laat hij zich geen twee keer zeggen, zó liefkoost hij met zachte hand de tedere passages. Crescendo’s en fortissimo-momenten slaat hij daarentegen meer dan eens over.
„Spelen met alle kracht die je in je hebt”, schrijft Tsjaikovski er ook af en toe bij, maar nergens verkoopt Bronfman de vleugel eens een flinke dreun, of lanceert hij octaven die als vuurpijlen net voor het balkon uit elkaar spatten. Krachtige momenten zijn er zeker wel, maar immer helder, gedoseerd, afgerond. Toch krijgt hij het voor elkaar dat je ademloos zit te luisteren. Geen enkele noot gaat verloren in wapperende klankwolken. Het resolute mars-achtige thema ankert hij in een sonoor fundament van basnoten, loopjes rollen met verbluffende lichtheid uit zijn vingers en iedere midden- en onderstem stem zet hij geraffineerd in het licht. Tsjaikovki’s halfuur is in een oogwenk voorbij.
Soepel
Zo vergaat het ook de opener van de avond: Mozarts Sonate in F, KV 332. Die begint ogenschijnlijk eenvoudig, maar zet je al snel steeds op het verkeerde been. Patroontjes die je in je hoofd alvast afmaakt, vliegen pardoes een andere kant op. Bronfman veegt Mozarts noten als pluisjes van de toetsen. Komma’s en punten plant hij met een fraaie luchtboog in het klavier, als een badmintonner die de shuttle soepel achter het net dropt. In Schumanns Arabeske in C gaat het van zacht, zachter, zachtst: telkens als het als filigraan gesmeed motiefje terugkomt, spits je nog meer de oren.
Een bijna bezwerende rust trekt over de muziek: zelden houdt de Grote Zaal zich zo stil, de hele avond lang overigens. In de sfeerschilderingen van Debussy’s tweede serie Images stippelt Bronfman de ‘kerkklokken uit de verte’ met soepel penseel in het tonengebladerte. De raadselachtige akkoorden die een Aziatische tempel in het maanlicht beogen te verklanken, laat hij perfect in balans door de stilte heen prikken.
Balans is zonder twijfel het toverwoord van dit recital. Het is indrukwekkend met hoeveel precisie Bronfman de noten tot akkoorden opstapelt en met hoeveel aandacht hij reliëf aanbrengt in de verschillende klanklagen, óók die van de linkerhand. Pianisten vergeten het nog weleens, maar pianospelen doe je echt met twee handen. Vanavond werd dat niet vergeten.
Met de ruk naar rechts tijdens de Duitse parlementsverkiezingen verandert niet alleen de politieke kleur van de Bondstag. Uit eerste analyses over de in totaal 630 parlementariërs die binnenkort geïnstalleerd worden, blijkt dat ook de genderbalans, de populairste beroepen en de gemiddelde leeftijd per partij veranderen.
Slechts 32,5 procent van de aanstaande parlementsleden is vrouw, zo schrijft de Duitse krant Die Zeit. Met uitzondering van 2017 is dat het laagste percentage vrouwen sinds 2005. Die verschuiving komt door de groei van de radicaal-rechtse AfD en CDU/CSU. Zij vaardigen respectievelijk 12 en 23 procent vrouwelijke parlementariërs af. Partijen die doorgaans meer vrouwen op de lijst hebben, hebben juist zetels verloren. Het gaat dan om de SPD en De Groenen, die allebei een quotum hanteren.
Meer juristen en ouder
De parlementsleden van AfD en CSU zijn met een gemiddelde leeftijd van 51 en 48 jaar ook relatief ouder dan de volksvertegenwoordigers die namens de andere partijen zijn gekozen. Toch blijft de gemiddelde leeftijd van het parlement 47 jaar. Dat komt onder meer door de 25 nieuwe zetels van Die Linke, een relatief jonge partij met parlementsleden van gemiddeld 42 jaar oud.
Slechts 46 parlementsleden (7,5 procent) zijn onder de 30 jaar, tegenover 13 procent van de totale bevolking.
Dan zijn er nog de beroepskeuzes van de nieuwe Bondsdagleden. Het aantal juristen blijft stijgen, inmiddels is één op de vijf parlementariërs afkomstig uit deze sector, gevolgd door 17 procent uit de zakenwereld. Het aantal docenten en hoogleraren is gedaald naar 4 procent. Halverwege de jaren negentig had 15 procent van het parlement nog een achtergrond in het onderwijs.
Slechte vertegenwoordiging
De AfD heeft wat beroepskeuze betreft de meest diverse lijst. Toch komen ook de afgevaardigden uit deze partij nauwelijks uit de arbeidersklasse, net zoals in de gehele Bondstag. Het aandeel parlementariërs uit de arbeidersklasse is slechts 3 procent. In totaal zullen 230 nieuwe parlementariërs toetreden tot de Bondstag, die door een recente hervorming in de kieswet nog maar 630 zetels kent.
Politicologen en sociologen waarschuwen voor de risico’s van een gebrekkige ‘descriptieve’ vertegenwoordiging, ook buiten Duitsland. Hoewel mensen met dezelfde karaktereigenschappen niet per definitie dezelfde meningen of belangen hebben, blijkt uit onderzoek dat de belangen en meningen van groepen die minder aanwezig zijn in het parlement, doorgaans minder goed vertegenwoordigd worden.
Liveblog Duitse verkiezingen
BSW wil voor partij nadelige verkiezingsuitslag juridisch laten toetsen en eventueel aanvechten in rechtbank
