De Bond van Post Personeel (BVPP) staat normaliter tegenover PostNL, als het gaat om cao-onderhandelingen. Maar deze weken niet. De grootste vakbond in de postsector schaart zich achter de pogingen van het post- en pakketbezorgbedrijf om op korte termijn bij de rechter alsnog compensatie af te dwingen voor de verlieslatende Universele Postdienst die PostNL uitvoert omdat de wet het bedrijf daartoe verplicht.
„De overheid moet over de brug komen”, vertelt bondsbestuurder Gerard van Rijn over de telefoon. Volgens hem staat anders de toekomst van 22.000 banen van postpersoneel op het spel. „Er moet gewoon adequaat op gereageerd worden. Je kunt niet weer een commissie zich erover laten buigen, er gaan nog verkiezingen overheen. Dan ben je zo een jaar verder. Die tijd heeft PostNL niet.”
PostNL vroeg begin dit jaar om 68 miljoen euro subsidie voor het in stand houden van de postbezorging voor particuliere klanten voor dit en volgend jaar, in afwachting van een wijziging van de postwet. Dat verzoek werd begin juli niet ingewilligd door demissionair minister van Economische Zaken Vincent Karremans (VVD). Hij wil de postwet wel wijzigen, en PostNL daarmee meer tijd geven om post te bezorgen: binnen 48 uur in plaats van 24 uur, met op termijn een verlenging tot 72 uur. Die wetswijziging is volgens PostNL echter onvoldoende om de acute verliezen die het nu maakt op te vangen en om bezorging op langere termijn weer quitte te laten draaien.
Europees recht
PostNL maakte maandag bij de tweedekwartaalcijfers bekend daarom naar het College van Beroep van het bedrijfsleven (CBb) te stappen, om de subsidieafwijzing ongedaan te maken. Volgens het postbedrijf heeft het recht op zo’n compensatie, omdat onder Europees recht een bedrijf niet gedwongen zou kunnen worden verlies te maken op een dienst die het uitvoert op last van de overheid. Omdat zo’n procedure lang duurt, is daarnaast om een spoedprocedure verzocht bij de bestuursrechter in Den Haag, om al eerder compensatie te krijgen.
BVPP schaart zich achter PostNL omdat de verliezen op de postbezorging de arbeidsvoorwaarden en de werkgelegenheid nu al raken, aldus Van Rijn. „Je ziet dat bij de cao-onderhandelingen. Het wordt steeds moeizamer om afspraken te maken met PostNL. Dus het personeel heeft er nu al last van.”
De verliezen op de postbezorging raken volgens vakbond BVPP nu al de arbeidsvoorwaarden en werkgelegenheid bij PostNL
Het bedrijf heeft bovendien moeite personeel vast te houden en nieuw personeel aan te trekken. „Je zit natuurlijk al aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Als je kijkt naar de cao voor postbezorgers: die zit tegen het minimumloon aan. Dus in tijden van arbeidskrapte kun je dan niet veel bieden. Om de dienstverlening wel een beetje op peil te houden, zie je dat PostNL dan weer derde bedrijven inhuurt. Dat zijn hele dure krachten. Kortom: het is gewoon heel knellend voor PostNL om wat de overheid hen oplegt, waar te maken.”
Van Rijn vreest dat als er geen actie volgt vanuit Den Haag, de kwaliteit van de postbezorging nog verder achteruit holt. Hij wijst erop dat een bedrijf als Spotta, tot nu vooral bekend van folderbezorging, wel brood ziet in bepaalde delen van de postbezorging. „Maar die zetten daar 13- en 14-jarigen voor in. Daar kun je als PostNL met volwassen personeel niet tegenop concurreren. Dan wordt de kwaliteit ook weer minder.”
De suggestie die hoogleraar Maarten Pieter Schinkel deed tegenover NRC om postsortering en postbezorging van elkaar los te knippen wijst Van Rijn ook van de hand. „Je gaat dan alleen maar versnipperen. Kijk: de markt krimpt dus er is steeds minder winst te behalen uit het postnetwerk. De enige manier om dit het hoofd te bieden, is juist door de bezorging collectief uit te voeren. Anders ga je krijgen dat in dichtbevolkte gebieden zoals Amsterdam of Den Haag er meerdere aanbieders komen die nog wel geld verdienen met post. Terwijl je in dunner bevolkte gebieden, zoals Friesland of Limburg, dan geen post meer bezorgd krijgt. Juist dáárom is het ook een universele postdienst, om overal de postbezorging te waarborgen.”
Lees ook
Lees ook: Iedereen is ontevreden over wat het kabinet wil met de postbezorging
Van Rijn vreest dat het netwerk van PostNL momenteel echt op het hakblok ligt. „Je hebt echt niet zomaar weer een nieuw netwerk opgebouwd. Ik zie geen ander groot bedrijf dat dit wil oppikken. Als PostNL die taak uiteindelijk niet meer wil uitvoeren, kan dit de overheid wel eens veel meer geld gaan kosten dan de 30 miljoen euro per jaar die het bedrijf nu vraagt.”
