Tussen alle kritiek op de maatregelen en de bewindspersonen van de nieuwe regering Trump, gaat het zelden over wat in zijn eerste termijn overheerste: interne chaos en stuitende incompetentie. Maar na krap twee maanden speelt er nu toch een flink schandaal waarin normvervaging, slordigheid, onenigheid én nationale veiligheid samenkomen. Maandag publiceerde Jeffrey Goldberg, de hoofdredacteur van het tijdschrift The Atlantic, hoe hij tot zijn eigen verbijstering terechtkwam in een ministeriële chatgroep over het bombarderen van de Houthi’s in Jemen. Nadat de Trumps nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz Goldberg op Signal had toegevoegd aan de ‘Houthi PC small group’, deed Defensieminister Pete Hegseth daarin uit de doeken hoe, waar en wanneer de rebellengroep zou worden aangevallen.
Goldberg geloofde in eerste instantie niet dat de groep echt was. Zo roekeloos kon Trumps kabinet toch niet zijn? Hij vermoedde een buitenlandse desinformatiecampagne. Of een poging van rechtse activisten om journalisten die hierin zouden trappen belachelijk te kunnen maken.
Toen de bombardementen in Jemen op 15 maart begonnen precies op het moment dat Hegseth per chat had aangekondigd, bleek dat Goldberg werkelijk getuige was geweest van militaire planning in een particuliere app.
Hoewel Signal bekend staat om degelijke versleuteling, is het uit den boze dat over een dergelijke operatie wordt gecommuniceerd buiten de eigen, beveiligde systemen van de federale overheid. Woordvoerders van bewindslieden en het Witte Huis hebben de schending van de veiligheidsprotocollen inmiddels bevestigd. Onduidelijk blijft waarom Waltz juist Goldberg aan de groep toevoegde. En hoe dagenlang geen van de zeventien anderen in de conversatie hem opmerkten.
Vance dissonant
Naast Hegseth zaten ook minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, Scott Bessent van Financiën, inlichtingenchef Tulsi Gabbard, CIA-directeur John Ratcliffe in de groep. Net als onderhandelaar Steve Witkoff, adviseur Stephen Miller en stafchef Susie Wiles. De meest opvallende rol in de conversatie speelde vicepresident JD Vance. Hij spreekt zich publiekelijk nooit uit tegen plannen van Trump, maar toonde zich hier kritisch over de plannen in Jemen.
„Ik denk dat we een fout begaan”, schreef hij. Waarom zou de VS de groep aanvallen die de vrije doorgang door het Suezkanaal belemmerd, vroeg hij zich af. Amerikaanse handel is nauwelijks van die route afhankelijk, in tegenstelling tot Europees vrachtverkeer. „Ik weet niet of de president zich ervan bewust is hoe inconsistent dit is met zijn boodschap over Europa”, aldus Vance, die in de app uitstel bepleitte. „Bovendien bestaat het risico op enige tot stevige stijging van de olieprijzen.”
Defensieminister Hegseth beaamde dat het moeilijk zou zijn om aan Amerikanen uit te leggen waarom de aanpak van de door Iran gesteunde rebellengroep belangrijk is. Met Trumps isolationistische en vredestichtende boodschap heeft het niets te maken. „Daarom moeten we ons richten op de boodschap: 1) Biden heeft gefaald & 2) wordt door Iran betaald.” Waltz voegde toe dat wordt gewerkt aan een plan „om de bijbehorende kosten op de Europeanen te verhalen”. Vance stemde in „als jullie denken dat we het moeten doen, let’s go. Ik haat het gewoon om de Europeanen weer uit de brand te helpen”.
In Amerikaanse media klinkt verbazing over Vance’s dissonante mening over de militaire actie, maar zeker zo opmerkelijk is hoe consequent hij is over zijn afkeer van Europa. Die zette hij al uiteen in zijn recente toespraak in München.
Goldberg, die zichzelf uit de appgroep terugtrok nadat de aanval in Jemen daadwerkelijk had plaatsgevonden, citeert wel uit de politieke afwegingen, maar niet uit de strategische punten en aanvalsplannen, omdat dit kwesties van nationale veiligheid zijn.
Blunder of misdaad?
Meer dan onmin binnen de regering toont de appgroep de haast, slordigheid en lak aan normen en processen die deze regering heeft. De journalist toevoegen aan de appgroep was een blunder, de conversatie zelf een overtreding. Democraten roepen sinds de publicatie in The Atlantic om een onderzoek, aftreden of zelfs arresteren van de verantwoordelijken.
„Iedere regeringsfunctionaris in deze berichtenketen heeft een misdaad begaan – al zij het per ongeluk – die normaal gesproken een gevangenisstraf zou betekenen”, aldus senator Chris Coon, de hoogste Democraat in de senaatscommissie over het defensiebudget. „Deze regering gaat laks om met de meest geheime informatie van ons land en maakt daarmee alle Amerikanen minder veilig,” schreef senator Mark Warner, de hoogste Democraat in de inlichtingencommissie. „Dit zijn de genieën die Oekraïne verraden en onze bondgenootschappen over de hele wereld vernietigen. Geen wonder dat Poetin hen aan de onderhandelingstafel voor schut zet,” aldus senator Ruben Gallego.
Ook enkele Republikeinen tonen zich bezwaard, maar hebben geen oordeel klaar. „Er zijn altijd twee kanten aan een verhaal, maar het is verontrustend”, zei senator Roger Wicker, voorzitter van de Defensiecommissie. „Niets hiervan had via niet-beveiligde systemen verstuurd moeten worden”, aldus afgevaardigde Don Bacon. Afgevaardigde Derrick Van Orden pleit voor enige vorm van „verantwoording”. Gevraagd of dat ontslag tot gevolg zou moeten hebben noemde hij dat „een scenario”.
Politico meldt dat de positie van veiligheidsadviseur Waltz op het spel staat – de man die per abuis de journalist toevoegde. Niet de positie van Defensieminister Hegseth, die staatsgeheime informatie deelde. Hegseth sprak maandag, op Hawaii, kort met de pers. Hij haalde uit naar Goldberg en beweerde dat „niemand oorlogsplannen appte”.
President Trump, die kort voor dit schandaal nog tijd had om zich op te winden over een portret van hem dat in het Capitool van Colorado hangt, deed tijdens een persconferentie alsof hij niets van het schandaal wist. „Dit is het eerste dat ik erover hoor”, beweerde hij na een vraag van een journalist.
