Paus Franciscus mag zondag het ziekenhuis verlaten

Wanneer het Constitutioneel Hof in Seoul bekendmaakt of president Yoon Suk-yeol definitief wordt afgezet, is nog altijd onduidelijk. In de tussentijd behandelde het al wel de afzetting van zijn tijdelijke opvolger, premier Han Duck-soo: maandag oordeelden de rechters dat die mag terugkeren als waarnemend president.

Han kreeg die rol nadat het parlement Yoon half december schorste vanwege diens mislukte couppoging eerder die maand. Maar onder meer omdat Han weigerde de benoeming te bekrachtigen van nieuwe rechters aan het Constitutioneel Hof, waar op dat moment drie zetels vacant waren, stuurde de Nationale Assemblee hem nog geen twee weken later ook naar huis.

De strijd om die benoemingen is belangrijk: zes van de negen rechters van het Constitutioneel Hof moeten instemmen met de afzetting van Yoon. Zolang drie al genomineerde rechters nog niet benoemd waren, moesten de overgebleven zes het dus unaniem eens worden. Volgens de Zuid-Koreaanse progressieve oppositie maakte Han zich door zijn weigering de drie rechters te benoemen medeplichtig aan Yoons coup. Daar ging het Hof maandag niet in mee. Han is door die uitspraak per direct weer in functie als premier en waarnemend president. Hij ging direct na bekendmaking van het vonnis weer aan het werk.

In de tussentijd had Hans opvolger als waarnemend president, Choi Sang-mok, alsnog twee benoemingen bekrachtigd, zodat het Hof nu acht rechters telt. Maar de negende benoeming hield ook hij tegen, zodat de oppositie vrijdag nog een motie aankondigde om ook hem de laan uit te sturen. Of die nog in stemming wordt gebracht nu Han terugkeert, is onduidelijk.

Oplopende spanningen

De barrage aan afzettingsprocedures tekent de bestuurlijke verlamming die zich van Zuid-Korea meester heeft gemaakt sinds de conservatieve Yoon op 3 december de militaire noodtoestand uitriep en militairen naar de door de oppositie gedomineerde Nationale Assemblee stuurde in een vergeefse poging om een spoedvergadering te verhinderen. Yoon trok de maatregel onder druk van een stemming in het parlement en snel aanzwellende straatprotesten na enkele uren in. Anderhalve week later stuurde de volksvertegenwoordiging hem naar huis.

Sindsdien buigt het Constitutioneel Hof zich over Yoons schorsing. Als het die afwijst, dan kan Yoon per direct terugkeren als president tot het einde van zijn termijn in 2027. Houdt het Hof Yoons afzetting in stand, dan is die onherroepelijk en volgen binnen zestig dagen verkiezingen.

Een vonnis werd snel na de laatste zittingsdag op 25 februari verwacht, maar het heeft Hof nog altijd geen datum voor de uitspraak aangekondigd. Dat uitstel zorgt voor steeds verder oplopende spanningen tussen voor- en tegenstanders van Yoon. Sinds de couppoging wordt er dagelijks door beide kampen gedemonstreerd, waarbij het regelmatig tot geweld komt. Toen het voorarrest van Yoon – die ook strafrechtelijk wordt vervolgd – in januari werd verlengd, bestormden radicale medestanders van de president de rechtbank in Seoul. In de voorbije weken zijn zeker twee van zijn aanhangers omgekomen nadat ze zichzelf uit protest in brand hadden gestoken. Ook dit weekend gingen beide kampen – gescheiden door een haag van politiebussen – in Seoul weer massaal de straat op.

No-flyzone

Volgens sommige analisten is die polarisatie de reden dat de uitspraak op zich laat wachten: het Hof zou al een besluit hebben genomen, maar de tijd willen nemen om dat zorgvuldig te onderbouwen. Zo zouden ze hopen een geweldsuitbarsting – waarvoor door velen wordt gevreesd – te voorkomen.

In de omgeving van het Constitutioneel Hof in Seoul zijn strenge veiligheidsmaatregelen aangekondigd voor de dag van het vonnis: tienduizenden politieagenten worden gemobiliseerd, scholen en metrostations worden gesloten, er is een no-flyzone ingesteld, en toegang tot de daken van omliggende gebouwen is verboden.

Maar er wordt ook wel gespeculeerd dat het Hof zelf verdeeld is. Als slechts vijf van de acht huidige rechters Yoons afzetting steunen, zouden zij kunnen proberen het vonnis op te houden tot de laatste vacature is vervuld, waarvoor een progressieve rechter is genomineerd van wie wordt verwacht dat hij afzetting van Yoon zal steunen. Dat zou dan niet te lang meer moeten duren: in de tweede helft van april gaan twee andere rechters verplicht met pensioen en is het Hof opnieuw incompleet.

Slecht moment

Het uitstel leidt tot nervositeit bij de progressieve Democratische Partij. Hoewel nog altijd een meerderheid van de Zuid-Koreanen voor afzetting is, slinkt hun kamp wel. En terwijl de oppositie na de couppoging van Yoon een straatlengte voorsprong had in de meeste peilingen, gaan de DP en Yoons conservatieve PPP inmiddels nek-aan-nek.

Bovendien is DP-leider Lee Jae-myung, bij tussentijdse presidentsverkiezingen veruit favoriet, zelf verwikkeld in een strafzaak rond overtreding van de kieswet. Hij werd daarvoor veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf, maar ging in beroep. Als het vonnis in stand blijft, mag Lee niet meedoen aan de verkiezingen die op Yoons afzetting zouden volgen. Een uitspraak in de zaak wordt woensdag verwacht.

De politieke verlamming kon bijna niet op een slechter moment komen. In het Witte Huis keerde enkele weken na Yoons schorsing Donald Trump terug als president. Die zinspeelde er tijdens zijn campagne op dat hij Zuid-Korea fors meer wilde laten betalen voor de ruim 28.000 Amerikaanse militairen die in het land gelegerd zijn om het te beschermen tegen Noord-Korea. Ook dreigt hij Zuid-Korea met forse importheffingen, en wil hij mogelijk net als in zijn eerste termijn buiten de regering in Seoul om onderhandelen met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un.

Voor Zuid-Korea, economisch sterk afhankelijk van de export, zijn Trumps heffingen op staal en aluminium een grote bedreiging, en dat geldt des te sterker voor invoerheffingen op auto’s, die Washington naar verwachting in april zal aankondigen. Auto’s zijn het belangrijkste exportproduct van Zuid-Korea naar de VS.

Maar sinds Trumps aantreden heeft nog niemand in de Zuid-Koreaanse regering direct contact met de Amerikaanse president gehad.

Delen

Mail de redactie

In een intimiderend luidruchtig Estadio Mestalla bleek die ene goede wedstrijd geen toeval. Na een uiterst moeizame eerste helft toonde het Nederlands elftal zondagavond in de tweede ontmoeting tegen Spanje tot driemaal toe veerkracht. Drie keer kwam Oranje op achterstand, drie keer maakte het gelijk. Pas door strafschoppen viel de beslissing, in het voordeel van de thuisploeg.

Door de late nederlaag blijft Nederland in de vierde editie van de Nations League steken in de kwartfinale, na een plek in de halve finale twee jaar geleden. Een teleurstelling misschien, gezien de handvol mogelijkheden om de wedstrijd alsnog te beslissen. Maar meer nog dan dat een mooie opsteker, voor een ploeg die al meer dan een jaar vaak heel moeizaam voetbalt.

Na de eerste ontmoeting in Rotterdam (2-2) werd bondscoach Ronald Koeman gevraagd of één goede wedstrijd tegen Spanje volgens hem iets waard was, als de tweede zou tegenvallen. Koeman moest lang nadenken. Niet echt, antwoordde hij uiteindelijk. Na donderdag zouden critici nog kunnen spreken van geluk, beweren dat Spanje maar op halve kracht speelde. Nu, in eigen huis, zouden ze „getergd” zijn, met nieuwe plannen komen.

In dat plan, blijkt zondag, kiest de Spaanse bondscoach Luis de la Fuente voor vier nieuwe spelers. Eén is onvermijdelijk, door de blessure van centrumverdediger Pau Cubarsí, maar de rest tactisch. Met Dani Olmo stelt hij een aanvallend middenvelder op die nóg dieper speelt dan Pedri, met Mikel Oyarzabal een spits die meer inzakt en uit positie loopt dan Álvaro Morata.

Weifelend begin

Met die gewijzigde aanpak heeft het Nederlands elftal lang veel moeite. Ook omdat Oranje uiterst weifelend aan de wedstrijd begint. Al in de eerste minuut dribbelt Frenkie de Jong zichtbaar zoekend voor zijn eigen doel langs. Bij gebrek aan aanspeelmogelijkheden kiest hij vervolgens voor doelman Verbruggen, een terugspeelbal zo onnauwkeurig dat hij bijna het eigen doel in gaat.

Spanje straft die onzekerheid snel af en opent, net als in Rotterdam, na acht minuten de score. Dat gebeurt via een strafschop, veroorzaakt door centrale verdediger Jan Paul van Hecke die in botsing komt met Oyarzabal. Het is zwaar gestraft, maar scheidsrechter Clément Turpin twijfelt niet. Na meerdere minuten van Nederlands protest schiet Oyarzabal zelf raak.

Vanaf dat moment kiest de thuisploeg voor een on-Spaanse aanpak. De regerend Europees kampioen staat bekend om zijn onstilbare aanvalsdrang, de wil om altijd maar de bal te hebben, of op te eisen door felle druk. Maar na die openingstreffer wacht Spanje af, in een compact blok voor het eigen doel, om vervolgens bij elk Nederlands foutje genadeloos terug te slaan.

Dat het bij rust nog steeds 1-0 staat, is vrijwel volledig te danken aan doelman Bart Verbruggen, die meermaals met spectaculaire reddingen een tweede Spaans doelpunt voorkomt. Maar na de rust krijgt Nederland voor het eerst kansjes, eerst via Justin Kluivert en dan na een voorzet van Jeremie Frimpong. Zijn bal gaat richting spits Memphis Depay die naar de grond wordt getrokken. Ook Nederland krijgt een strafschop, ook ditmaal schiet de benadeelde zelf: 1-1.

Spektakel

Vanaf dan begint een wedstrijd zo vol spektakel dat hij gerust vier uur had mogen duren. Spanje begint zelf weer te voetballen, maar ook bij Nederland is het zelfvertrouwen terug. Om en om krijgen beide ploegen kansen, totdat opnieuw Oyarzabal Spanje aan een voorsprong helpt. Zijn wippertje komt nog tegen het hoofd van Verbruggen, in de herkansing kopt de Bask alsnog raak.

Voor Koeman is dat het moment om te wisselen. Hij brengt onder meer Noa Lang en Xavi Simons in de ploeg, die samen aan de basis staan van het tweede Nederlandse doelpunt. Dat begint met een actie van Lang, die zijn eigen afgeketste voorsprong weer opraapt en inspeelt op Simons. Die ziet linksback Ian Maatsen de diepte in sprinten. Maatsen jaagt de bal vervolgens hard bovenin het doel.

In de verlenging gaat het zo verder. Van hoog niveau is het voetbal dan niet meer, maar spanning en kansen zijn er in overvloed. En opnieuw geeft Nederland een doelpunt weg, als Maatsen zich in een hoge bal vergist en Yamal uit zijn rug laat lopen. Vijf minuten later schiet Simons vanuit een strafschop de 3-3 binnen, gegeven nadat hij door de Spaanse doelman Unai Simón tegen de grond is gewerkt.

Zelfs in de strafschoppenreeks gaat het lang gelijk op. Nadat Lang zijn inzet hard op de lat schiet, mist vervolgens ook Yamal zijn poging: het schot is te zwak en wordt door Verbruggen gestopt. Maar als in de zesde poging ook Malen mist, beslist Spanje de wedstrijd alsnog. Verbruggen kiest de goede hoek, maar het schot van Pedri is te hard.

Na afloop overheerste naast teleurstelling dan ook vooral trots, zei Koeman. Nederland verloor, „maar je wint ook heel veel”. Hij zag bij zijn spelers veerkracht en mentaliteit. „We hebben Spanje echt aangepakt”, vond hij. „We hebben nu aangetoond wat we van elkaar kunnen en moeten verwachten.”

Delen

Mail de redactie