Patty Brard loopt naar de duikplank. Het publiek juicht en klapt uitzinnig. Ze draagt een zwart badpak dat glinstert van de pailletten, met een bijpassende badmuts en brace om haar knie. Veel make-up, diep decolleté. Tina Turners The Best klinkt. Het is 2012.
Menig Nederlander weet wat er nu gaat gebeuren – ook wie niet geïnteresseerd is in de showbizz en wie niet kijkt naar SBS6. Brard, op dat moment 57 jaar, maakt als deelneemster van het televisieprogramma Sterren Springen op Zaterdag niet één maar anderhalve salto vanaf een duikplank op 7,5 meter hoogte. Met een harde klap landt ze plat op het water.
Het werd de openingsscène van een vijfdelige serie voor Videoland over het leven van Patty Brard. Actrice Holly Mae Brood speelt de jonge Patty en Eva van de Wijdeven staat op de duikplank als de oudere Patty.
Nu, een week voor de première, tuit ze haar lippen en wijst naar het tandvlees onder haar bovenlip. Het lipbandje, de aanhechting tussen tandvlees en lip, is bij die sprong gescheurd en nooit meer geheeld. En ze is, zegt ze, voor de rest van haar leven „veroordeeld tot de fysiotherapeut” vanwege nekpijn. We zitten in een restaurant vlak bij haar huis in Almere, met uitzicht over het IJmeer en kunstmatig aangelegde duinen. Hard lachend: „Niet alles wat opgespoten is, is lelijk.”
Patty Brard vond haar sprong zo gênant dat ze liet vastleggen dat het fragment niet meer zonder haar toestemming op televisie mag worden vertoond. Maar in de serie werd het, zónder haar toestemming, de rode draad. Het staat voor springen, diep zinken en weer bovenkomen. Voor overal ja op zeggen, met als gevolg zo’n turbulent leven dat regisseur Will Koopman moest kiezen welke van de vele drama’s ze zou verfilmen.
Brard (1955) emigreerde met haar ouders, zus en twee broers als elfjarig meisje van Nieuw-Guinea naar Rijswijk. Ze werd in binnen- en buitenland beroemd met de meidengroep Luv’, trouwde vier keer, ging persoonlijk failliet na een mislukt bladenproject en moest een schuld van 2,7 miljoen euro aflossen. Ze maakte (en maakt) diepe familiecrises door, zag haar dochter gedurende elf jaar niet.
„Ik dacht echt dat ik dood was”, zegt ze nu. „Ik zwom, maar ik kwam maar niet boven.”
Heb je er spijt van dat je aan dat programma meedeed?
„Ik heb nooit zo erg spijt. Het grappige is dat ik nu pas zie hoe verschrikkelijk ik er uitzag. In die tijd dacht ik: het is toch stóér dat ik dit durf? Maar nu denk ik, als ik Eva van de Wijdeven op die duikplank zie staan: „Patty Brard, met die glitters en alles, what the hell dácht je? Het is moeilijk om naar te kijken.”
Wat vind je zo moeilijk om te zien?
„Het is nooit leuk om jezelf op je bek te zien gaan.”
Wat haar zo trof toen ze de serie zag, in een bioscoopzaal van RTL, was de grote gelijkenis. „Holly en Eva spelen zó goed, ze hebben een studie gemaakt van me. Het was alsof ik naar mezelf keek. Die kwetsbaarheid, dat nuffige. En die onzekerheid, en hoe dat overgaat in arrogantie.”
Will Koopman vertelde dat je haar na afloop appte dat je erg ontdaan was. Waardoor kwam dat?
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/02/13165313/web-1702ZATlev_patty-patty.jpg)
„Kijk, wat goed gaat in het leven, gaat goed. Daar let je niet zo op. Maar geconfronteerd worden met die hele domme dingen die ik deed… Hoe ik aan de grond zat en het echt niet meer wist. En hoe ik de hele tijd aan het roken ben. Ik kon het niet áánzien. Zo stom, zo goor. En hoe dat steeds erger wordt, met drank en met drugs. Uuuurrrrrgh.” Ze trekt een walgend gezicht.
Het ergste vond ze de aflevering over haar faillissement. „Dat is niet eens meer confronterend, dan kijk ik gewoon liever weg. Ik wil alleen maar heel hard huilen als ik dat zie.” Wat ze voelde toen ze het zag: „Wanhoop, totále wanhoop.”
De kijker ziet ook een jonge vrouw die onbevreesd tekeergaat tegen een man die haar Luv’-collega betast.
„Ja, als je zoiets doet, dan breek ik je benen.”
En een vrouw die razend wordt als een clubeigenaar niet wil betalen voor een optreden.
„Ik heb tegen die man gezegd: zie je die oranje bus? Als je niet betaalt, rij ik zó door je pui heen. Ik heb een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Speak up for yourself. Op zulke momenten ben ik een halve kerel.”
Of in elk geval geëmancipeerd.
„Niks zo lekker als het geluid van mijn eigen creditcard. Alleen: ik ben nooit zo geïnteresseerd in wat ik goed heb gedaan. Ik zie alleen maar het stomme.”
Je voelt geen trots als je ziet hoe je door Holly Mae Brood wordt neergezet als een strijdlustige twintiger?
„Nee, ik zie dat Holly over haar collega’s zegt…” Ze maakt een nuffig gebaar met haar hand en trekt een minachtend gezicht, „…Oh, zijn dat mijn achtergrondzangeressen? Als ik dat zie, denk ik: was ik echt zó arrogant?”
Was je dat?
„Dat weet ik niet, het zal wel. Ik was een meisje dat maar binnen hoefde te komen en het was al goed. Ik hoefde nooit auditie te doen. Allemaal gebaseerd op mijn uiterlijk.”
Regisseur Will Koopman (Oogappels, Gooische Vrouwen) wilde een serie over Patty Brard maken omdat ze haar, zegt ze van tevoren aan de telefoon, een „heel krachtige vrouw” vindt. „Ze is verschillende keren behoorlijk gevallen, genegeerd, onderuitgehaald en steeds weer teruggekomen. Ze heeft altijd voor zichzelf gezorgd. Ook met hele gekke programma’s, maar zo is ze er wel gekomen.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/02/13143145/data111558008-21daea.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/02/13143144/data111558019-45466f.jpg)
Ze zijn generatiegenoten, opgegroeid in een tijd waarin je „moest vechten om in de kunst te gaan werken”. Will Koopmans vader wilde dat ze stewardess werd, maar ze ging naar de kunstacademie. En de vader van Patty Brard wilde dat ze rechten ging studeren na de secretaresseopleiding Schoevers, maar ze sloot zich aan bij Luv’ toen muziekproducent Hans van Hemert haar dat vroeg. Koopman: „De eerste vrouwengroep in Nederland. Dat is ook geschiedenis, hè.”
Will Koopman zei: misschien is Patty’s grootste talent wel dat ze nergens bang voor is.
„Ik zou niet gaan parachutespringen of bungeejumpen, dat vind ik totáál onzinnige dingen. Ik ga ook niet in een achtbaan op de kermis, uit angst dat net in mijn bakje een schroef loszit. Maar ik spring wel van een duikplank. Want dat kun je leren controleren. Als je het fout doet, heb je het zelf gedaan. Ik houd graag de controle.”
Wilde je daarom aanvankelijk die serie niet?
„Jaaaaaa. En ook tussendoor waren er wel strubbelingen, zoals de keuze om die duikplankscène zo groot te maken. Ik moest het uit handen geven, Will duldt geen tegenspraak. Nu wil ik het liefst die première afzeggen. Ik ben bang voor wat mensen ervan vinden.”
Daar ben je dus wél bang voor?
„Ja, dat snap ik ook niet. Ik wil toch dat het leuk gevonden wordt. Net zoals ik wilde dat mijn vader toch trots op me was. En ik weet van tevoren: de helft van mijn 325.000 volgers op Instagram kijkt naar me omdat ze me leuk vinden, en de andere helft kijkt omdat ze me niet leuk vinden. Niemand vindt het leuk om afgefikt te worden.”
Als je zo bang bent dat mensen je niet leuk vinden, waarom koos je dan voor een heel leven in de spotlights?
„Leg jij het mij maar uit. Misschien is het ook wel een kleine verslaving. Televisie is sowieso verslavend. Het is heel leuk werk, ik kan me niet voorstellen dat ik ermee stop.”
Na het eerste televisieoptreden van Luv’ zegt het personage Patty in de serie: „Als ik toen had geweten dat een dag later iedereen op straat ons zou herkennen, dat iedereen wist wie Patty was, dat elke scheet die ik liet nieuws werd […], dan was ik die dag terug m’n bed in gegaan.”
„Ja. Of niet, hè. Ik vond het toch wel heel leuk. Maar als je eenmaal beroemd bent, kun je niet meer terug. Want wat ga je dan daarna doen? Bij de Albert Heijn werken? Het leven overkomt je ook. Jij kunt nu naar buiten lopen en recht in de armen van een rijke, Italiaanse erfgenaam stappen [zoals haar tweede echtgenoot Carlo Nasi]. Dan bel je mij morgen: ik schrijf dit stuk niet af.” Ze lacht hard. „Zo is het wel. Het kan jou óók gebeuren.”
