De pager met een robuust ogend rubberen omhulsel „zag er wel clunky uit”, zegt Bart Verhagen, specialist in communicatietechnologie. Bij P2000shop Alarmeringssystemen in Bergeijk hebben ze model AR 924 weleens op de site zien staan van de Taiwanese producent Gold Apollo. „Leuk om te zien, maar wel een behoorlijk apparaat.” Je zou haast zeggen: ruimte om van alles mee uit te spoken? Verhagen haalt zijn schouders op.
P2000shop-directeur Anton Kroot en zijn technische man Verhagen kennen Gold Apollo goed. Dit Taiwanese bedrijf, dat zijn merknaam verbonden heeft aan de ontplofte pagers die dood en verderf hebben gezaaid bij Hezbollah, is ook leverancier van piepers die P2000shop ontwerpt en installeert voor hulpdiensten in Nederland. Ze willen wel uitleggen hoe zulke pagers werken, maar niet speculeren over de aanvalsgolf in Libanon.
Met de ontploffing van duizenden portofoons een dag later is de complexiteit van de micro-aanvallen nog groter geworden. Inmiddels meldt Libanon 37 doden en bijna drieduizend gewonden als gevolg van de twee reeksen van explosies. „Je vraagt je af wat er morgen de lucht in vliegt”, zegt portofoon- en pagerimporteur John van Dormolen van het Baarnse bedrijf VeDoSign.
Films en series
Pagers zijn nog amper in gebruik op de consumentenmarkt. Ze zijn bekend uit films en series: de drugsdealers in de succesvolle HBO-misdaadserie The Wire communiceerden ermee. Maar pagertechnologie zit ook in de schijfjes die afgaan als je bestelling klaar is in de horeca. Hezbollah lijkt gekozen te hebben voor pagers en landlijnen om de Israëlische geheime dienst niet via mobiele telefonie te laten infiltreren.
Gold Apollo is een wereldspeler in een nichemarkt van piepers, zoals de apparaatjes in Nederland doorgaans worden genoemd. P2000shop is in Nederland marktleider bij de ondersteuning en ontwikkeling van piepertechnologie voor hulpdiensten, waaronder brandweer en ambulances, maar ook de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) en het Rode Kruis.
In principe kunnen piepers alleen ontvangen. Met de techniek van Gold Apollo ontwierp het bedrijf van Kroot de ‘PreCom-pager’ met een eigen sim-kaart, waarmee ‘tweewegcommunicatie’ mogelijk is. „Als je als lid van de vrijwillige brandweer meteen kan laten weten ‘ik kom eraan’, weten ze op de kazerne of ze genoeg mensen hebben op de tankautospuit. Of dat ze bij een andere korps moeten zijn.” En dat maakt uit, zegt Kroot, als elke seconde telt.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/09/19173559/web-1909BIN_pager.jpg)
Hongarije
De vragen rond de partij ontploffende pagers in Libanon leven natuurlijk ook in de kleine branche in Nederland. Ze zijn volgens Gold Apollo ontworpen en geproduceerd bij een gelicentieerd Hongaars bedrijf, BAC Consulting. Zowel in Baarn als Bergeijk hebben ze nog nooit gehoord van een Europese fabrikant die in naam van Gold Apollo produceert. Zij doen allebei altijd direct zaken met Taiwan.
Volgens de directeur van Gold Apollo had het bedrijf in Boedapest al drie jaar een licentie om onder merknaam te produceren en verkopen. „Om een pager helemaal te bedenken, het wiel opnieuw uit te vinden, is ook wel raar als je een licentie hebt uit Taiwan”, vindt Van Dormolen. „Ik kan me wel voorstellen dat Gold Apollo zegt: ‘ga het maar in je eigen garage bouwen’. Maar dan zou ik wel iemand laten toezien dat de kwaliteit gewaarborgd is.”
Het Hongaarse bedrijf heeft geen verklaring gegeven, al zei de veronderstelde directeur op vragen van Amerikaanse nieuwszender NBC: „Ik denk dat je het verkeerd hebt”.
Dat Hezbollah de pagers kennelijk nooit, of niet tijdig, heeft opengeschroefd blijkt een fatale misrekening. Dat zou in Bergeijk nooit gebeuren. „Wij werken hier volgens ISO 9001”, legt Kroot uit. Steekproefgewijs schroeven ze de pagers uit Taiwan open. Zeker in de pilotfase van een nieuw product. „Hier gaan er duizenden door onze handen”, zegt Kroot. Als een component van „een halve rijstkorrel” al een ander kleurtje heeft, vragen ze we meteen specificaties.”
Werkt altijd
Net als radio en mobiele telefonie werken pagers via radiofrequente velden (radiogolven). Omdat een pager niet kan zenden, kan de locatie ook niet uitgepeild worden, wat handig kan zijn voor een clandestiene organisatie. En de techniek werkt volgens kenners altijd. Kroot legt uit dat er twee protocollen zijn, ofwel manieren waarop gezonden wordt naar piepers. Het flex-protocol, waarbij piepers gesynchroniseerd zijn met specifieke masten – zoals het P2000-netwerk in Nederland waar de hulpdiensten over communiceren. En er is het POCSAG-protocol, wat als het ware ‘open’ is. Daar kun je tussenkomen met een zender als je weet welke ‘capcode’ je moet hebben, zeg maar het nummer waarop een pieper is afgesteld .
Je kunt een stadion vol pagers hebben en nog zal er geen opstopping zijn
Voordeel van pagers is ook dat het signaal altijd doorkomt, geen vertraging kent en een hoge attentiewaarde heeft, zeggen experts. „Je kunt een stadion vol pagers hebben en nog zal er geen opstopping zijn”, zegt Verhagen. „Als iemand roept: Bart, dan luistert iedereen die Bart heet. Bij GSM is het: Is Bart 1 hier? Bart 2? Bart 3? Bart 4? Bart 5? En die sturen allemaal terug: ja hier ben ik, hoelang is het bericht? Wat voor soort bericht? Dat loopt sneller vast.”
Duidelijk is inmiddels via Amerikaanse media dat er springstof in de piepers en portofoons tot ontploffing is gebracht, zogeheten PETN. „Het leek wel een handgranaat”, zegt Verhagen, die beelden heeft bekeken. „Als dit een ontplofte accu is geweest, dan is de accu in mijn auto een kernbom.” De (AA-)batterijen stellen ook weinig voor. „Een ontstekingsmechaniekje lijkt me eerder de truc”, zegt Van Dormolen in Baarn. „Er wordt een puls naar binnen gestuurd, daarmee activeer je iets. Dat kan een bericht zijn, of het oplichten van het lcd-scherm.” En dus bij een gemanipuleerd apparaat ook springstof.
Lees ook
Al te veel springstof zou de piepers van Hezbollah verdacht zwaar hebben gemaakt
