Een Indiase luchtvaartmaatschappij die handgeschreven instapkaarten uitdeelt, een Britse tv-crew die niet aan het werk kan, een ziekenhuis in Emmen dat operaties moet afzeggen: over de hele wereld beïnvloedt een grote computerstoring vrijdagochtend het openbare leven. Drie vragen over wat er aan de hand is.
1 Hoe werd de storing veroorzaakt?
Microsoft liet om kwart voor twee vannacht (Nederlandse tijd) aan de buitenwereld weten dat het onderzoek deed naar een „probleem dat van invloed is op de toegang van gebruikers tot verschillende Microsoft 365-apps en -services”. De softwaregigant liet in de uren daarna weten dat hij hard werkte aan een oplossing voor dit probleem, maar dat bleek lastiger dan verwacht.
De oorzaak van het probleem ligt bij een mislukte update door het Amerikaanse cybersecuritybedrijf CrowdStrike. Een update in de beveiligingstool Falcon Sensor, die computers beveiligt tegen aanvallen van buitenaf, heeft ertoe geleid dat veel computers die met de besturingssystemen Windows 10 of Windows 11 werken, vrijdagochtend niet meer opstartten.
Wereldwijd kregen miljoenen Windows-gebruikers in plaats van het gebruikelijke opstartscherm ineens een blauw scherm te zien – op internet werd al snel gesproken van een blue screen of death. Een serieus probleem: bijna driekwart van de computers wereldwijd draait op een besturingssysteem van Windows.
2 Hoe groot is de impact?
In Australië bleek vanochtend als eerste hoe enorm de impact van de computerstoring is. In de media verschenen berichten over luchtvaartmaatschappijen, telecombedrijven, banken en mediabedrijven die ontwricht raakten doordat zij de toegang tot computersystemen verloren, schreef persbureau AP. Ook in Nieuw-Zeeland meldden banken dat ze door de Windows-storing offline waren.
Inmiddels blijkt dat de problemen wereldwijd spelen. Onder meer in Berlijn, Madrid, Edinburgh, Sydney, Tokio en Mumbai hebben luchthavens last van de storing. Hoeveel vluchten er vandaag wel of niet kunnen doorgaan, is nog niet duidelijk. Veel ziekenhuizen kampen met problemen en ook banken blijken wereldwijd tegen problemen in hun computersystemen aan te lopen. In Londen heeft de beurs vrijdagochtend last van de storing. In sommige landen rijden treinen niet.
Ook de impact in Nederland is groot. Ziekenhuizen van Treant in Emmen, Hoogeveen en Stadskanaal kunnen vrijdagochtend geen patiënten ontvangen. Een woordvoerder zei tegen persbureau ANP dat patiënten voor spoedeisende hulp naar andere ziekenhuizen in de regio worden gebracht, die geen last hebben van de storing. Ook het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem heeft de zorg tijdelijk moeten afschalen. Academische centra als LUMC, UMC Utrecht en ErasmusMC zeggen nog geen last te hebben van de storing.
De luchthavens Schiphol en Eindhoven Airport hebben vanwege de storing vluchten moeten staken. Luchtvaartmaatschappijen KLM en Transavia kampen ook met computerproblemen. Een woordvoerder van KLM noemt de situatie „zeker gezien de zomervakantie buitengewoon vervelend voor onze klanten”.
Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt getroffen te zijn door de storing. De digitale bank KNAB meldt dat gebruikers tijdelijk niet in de app konden. De site van het UWV lag er vrijdagochtend enige tijd uit, maar kwam later weer online.
3 Wanneer is dit opgelost?
Het cybersecuritybedrijf dat de storing heeft veroorzaakt, CrowdStrike, zei vrijdagochtend rond 11.00 uur (Nederlandse tijd) de oplossing voor het probleem te hebben gevonden. Het bedrijf zegt de technische fout in de update te hebben geïdentificeerd, en denkt deze te kunnen terugdraaien.
Gebruikers van Windows-computers zouden na enige tijd hun computer weer moeten kunnen opstarten, zonder dat er vervolgens een blauw scherm verschijnt. Blijft de computer toch crashen, dan moeten gebruikers de update handmatig verwijderen, aldus CrowdStrike.
