Wat op het eerste gezicht een warme, veilige geloofsgemeenschap leek, is volgens getuigenissen van ex-leden allesbehalve dat. Oud-leden van evangeliegemeente De Deur zijn in verzet gekomen tegen de kerk en verenigen zich in de stichting ‘De Deur Uit’. Dat vertellen zij aan De Stentor, die langdurig onderzoek deed naar de evangeliegemeenschap. De kerk ontnam hen langzaam maar zeker hun vrijheid en leverde hen vele trauma’s op, vertellen zij de krant in meerdere interviews.
De Deur is een evangelische kerk die onderdeel uitmaakt van de wereldwijde Christian Fellowship Ministries (CFM). Het CFM vloeide voort uit de hippiebeweging in de Verenigde Staten die zich in de jaren zeventig tot een geloof bekeerden. Het CFM breidde zich wereldwijd uit en in 1979 landde de Evangeliegemeente De Deur in het Nederlandse Zwolle. Inmiddels telt de geloofsgemeenschap ruim zestig kerken in Nederland, verspreid over veertig gemeenten.
Alternatief voor de GGZ
Eddy uit Ede had veel opgegeven voor de De Deur, vertelt hij aan De Stentor. Uitjes naar theater en bioscoop waren verboden. Ook was het verplicht om bij alle kerkdiensten aanwezig te zijn, wat het onmogelijk maakte om een vakantie te boeken. Hij had het ervoor over, want de kerk had hem geholpen tijdens een moeilijke periode. Terwijl hij wachtte op therapeutische hulp, bood De Deur hem een alternatief voor de GGZ.
Een eis die de kerk stelt aan alle leden is een bijdrage van een tiende van het inkomen aan De Deur, vertelt het ex-lid aan De Stentor. Volgens Eddy stopte de bijdrage daar niet bij: er werd verlangd dat je geld zou inleggen voor verschillende activiteiten en conferenties. In totaal zou hij in de achttien jaar dat hij lid was van de kerk wel 100.000 euro hebben gedoneerd.
Met de jaren groeide de „subtiele dwang”, vertelt Eddy. De beperkingen knaagden steeds meer aan hem, en hadden ook invloed op zijn relatie met zijn vrouw, die ook lid was van de kerk. Toen ze eenmaal de keuze maakten uit De Deur te stappen, werden ze door de gemeenschap doodgezwegen.
Een nieuw leven
Dit is volgens sekte-onderzoekers Mirjam van Schaik en Janine Janssen een van de vele obstakels waar sekteleden tegenaan lopen, wat het moeilijk maakt de groep te verlaten. „In het begin is alles positief,” legt Van Schaik uit. „Maar langzaam verlies je het contact met de buitenwereld. De leider krijgt steeds meer controle.”
Sinds 27 juni kunnen slachtoffers van sektes in Nederland terecht bij het nieuwe hulppunt Onder Controle, van expertisecentrum Fier. Volgens van Schaik en Janssen hebben reguliere hulpinstanties niet de middelen om passende hulp te bieden aan uittreders. „Als je uitstapt, heb je soms letterlijk niets meer,” zegt Van Schaik hierover op Radio 1.
„Een dak boven je hoofd, een nieuw sociaal netwerk, dat is allemaal essentieel voor herstel.” Eddy deed precies dat, vertelt hij aan De Stentor. Door te verhuizen naar de Achterhoek creëerde hij afstand tot de gemeenschap, en bouwde hij een nieuw leven op met zijn vrouw.
Lees ook
‘Juist van een kerk verwacht je dat de liefde op één staat’
