Berber van der Woude werkte jarenlang als diplomaat voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. In 2019 werd ze geplaatst in Ramallah, op de Westelijke Jordaanoever. Daar begon ze steeds meer moeite te krijgen met het Nederlandse beleid ten aanzien van Israël, dat volgens haar wordt bepaald door hardnekkige dogma’s. Na de demonstratie van afgelopen zondag in Den Haag lijkt er langzaam verandering te komen. “De verhouding tot Israël is al lang niet meer in het belang van Nederland.”
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar [email protected].
De gashaard brandt. Er is koffie met appeltaart. En achter een tafel in een café zitten Rob Wessels en Mark Baggerman. De twee mannen willen een lokale afdeling van Nieuw Sociaal Contract (NSC) oprichten in Zoetermeer. Terwijl de terrassen deze zonnige zaterdagochtend vol zitten, houden zij binnen spreekuur. Er is een Tweede Kamerlid, Willem Koops, en een regionaal coördinator, Mireille Louwerens. Zij zegt: „We dachten vooraf: is deze zaal niet te klein? De vorige keer dat we hier zaten, was het een stuk voller.” Er komen vijf belangstellenden opdagen.
De NSC’ers weten dat hun partij in de hoek zit waar de klappen vallen. Hun partijleider Pieter Omtzigt verliet vorige week dinsdag de politiek. Kiezers lopen massaal weg: in peilingen staat NSC nu op één Kamerzetel (ze hebben er nu twintig). Het leiderschap van Nicolien van Vroonhoven, de opvolger van Omtzigt, staat ter discussie. Zaterdag, op het ledencongres van NSC in Arnhem, komt een partij samen die in grote nood verkeert.
Maar Rob Wessels, de beoogde lokale lijsttrekker, zegt dat NSC in Zoetermeer bij de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar „het verschil kan maken”. „We hebben de afgelopen maanden in de Zoetermeerse samenleving onderwerpen opgehaald die leven. We draaien in de lokale politiek ook al een tijdje mee.” Rob Wessels zat bij het CDA voor hij zich aansloot bij Pieter Omtzigt, Mark Baggerman bij de VVD.
Veel NSC-stemmers lopen volgens kiezersonderzoek over naar het CDA, maar Rob Wessels blijft zijn partij trouw. Het verschil tussen NSC en CDA? „Ik vergelijk Nederland wel eens met een huis. Door de jaren heen is er een mooi dakkapelletje opgezet, er is een balkonnetje aangehangen en een schuur tegenaan gezet. Maar het fundament en de heipalen eronder zijn gaan rotten. Pieter Omtzigt zei ook dat eerst het fundament goed moet zijn.”
Zoetermeer is een van de weinige gemeenten waar NSC wil meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen, zegt Mireille Louwerens. „In februari hadden we in Zuid-Holland 119 aanmeldingen van mensen die lijsttrekker of kandidaat-raadslid wilden worden. Toen we een bijeenkomst organiseerden, kwamen leden uit 21 gemeenten opdagen. Een maand later waren het er negen. En nu zijn er vijf over.”
Die afdelingen hebben al een beoordelingsprogramma doorlopen, pas later in het jaar volgt een definitief besluit.
Schoonheidsfoutje
Mireille Louwerens is actief voor de lokale partij BurgerBelangen in de Hoeksche Waard. Zij had Pieter Omtzigt bij zijn afscheid in Den Haag een cd en een kaart gegeven. Ze is, zegt ze, „nog niet eens een miljoenste van wat Pieter is”. Ze wil daarom actief blijven voor NSC. „Hij is mijn grote voorbeeld. Hij is door de gevestigde politiek weggezet, een beetje zoals ik ook in mijn gemeenteraad werd weggezet. Als je een dossiervreter bent, vinden ze je lastig. Ik wilde stoppen in de lokale politiek, maar hij trok me over de streep om door te gaan.”
Lees ook
Luister ook naar Haagse Zaken: Alles wat je moet weten om NSC te begrijpen
Of onder kiezers in Zoetermeer behoefte bestaat aan NSC, weten Rob Wessels en Mark Baggerman niet. Ze hebben geen overzicht van de Zoetermeerse NSC-leden. Door een administratief „schoonheidsfoutje” met de privacywet mag de landelijke partij ledenbestanden niet delen met afdelingen. Wessels: „We zijn nog een start-up, NSC bestaat nog maar anderhalf jaar. Dan kan dat gebeuren.”
Het is al druk in de lokale politiek van Zoetermeer. In de gemeenteraad (39 zetels) zitten negen landelijke en vier lokale partijen, waaronder de Lijst Hilbrand Nawijn van de voormalige LPF-minister. Rob Wessels: „Maar ik denk dat er zeker behoefte is aan een nieuwe partij. We willen ook niet opeens, boem, alles anders doen.”
Willem Koops vindt „de ouwe” (Wessels) en „het jonkie” (Baggerman) moedig, omdat ze hun plan doorzetten. Hij zegt: „No guts, no glory. Natuurlijk is het moment moeilijk. Pieter is weg. Hij was in zijn eentje verantwoordelijk voor bijna alle twintig Kamerzetels. Maar we moeten ook positief blijven.”
Realistisch
NSC wil de komende verkiezingen „in een beperkt aantal gemeenten meedoen”, zegt landelijk bestuurslid Naomi Yogi-van Loon. „We moeten realistisch blijven als we zien hoe het nu op landelijk niveau gaat. We moeten niet te veel te snel willen.” NSC heeft een concept van een ‘inspirerend raamwerk’ voor lokale afdelingen klaarliggen, waarin standpunten en ideeën van NSC staan die ze kunnen overnemen in hun verkiezingsprogramma. Zo is NSC voor referenda, voor het principe van „eigen inwoners eerst” bij het toewijzen van woningen, en voor begrijpelijke taal in brieven van de gemeente.
In sommige gemeenten zijn, toen NSC nog populair was, lokale initiatieven genomen, die later weer zijn doodgebloed. In maart stopte bijvoorbeeld de Maastrichtse NSC-oprichter Ed Philipsen. „Er is tegenwerking vanuit het partijbestuur”, zei hij tegen lokale media, omdat ook hij geen ledenlijst kreeg. Naomi Yogi-van Loon: „Ed ging wel heel snel. En voor we het wisten, was hij alweer afgehaakt.”
Het gesprek in het Zoetermeerse café met de vijf belangstellenden komt op de peilingen. Mireille Louwerens begint over het CDA. Dat stond bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen heel laag, maar deed het verrassend goed, zegt ze. Dat kan NSC ook overkomen.
Maar waarom zijn de peilingen zo laag? Willem Koops: „We zijn de meest gematigde partij in de coalitie. Dat is niet sexy. De ene helft is teleurgesteld omdat we niet méér op de PVV lijken, de andere helft is boos omdat we met de PVV samenwerken.”
Mireille Louwerens: „NSC houdt de PVV juist in toom.”
Willem Koops: „Het ligt ook aan de communicatie. Daar zijn we niet goed in, en dan zeg ik het beleefd. Ik ben ook niet van de verkoop.”
Mireille Louwerens: „Mensen vragen weleens: die partij van jou, wat heeft die nou bereikt? Wat we goed doen, dat horen mensen niet.”
Lees ook
NSC moet verder zonder Pieter Omtzigt, maar kan dat wel?
Jaap van Zweden belde. Of ik een goede advocaat wist. Hij zat in de problemen. Ik vroeg of hij misschien met een kokendheet dirigeerstokje muzikanten had gebrandmerkt omdat ze te snel of te langzaam speelden. Maar dit soort nazipraktijken laat hij graag aan de gezellige Groningse corpsballen van Vindicat over. Nee, hij werd beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag. Hij had musici te hard en te streng toegesproken en was daarom op zoek naar een stevige advocaat.
Ik dacht eerst aan Gerard Spong, die schaamteloos zou gaan uitleggen dat de mentaal gekneusde orkestleden er zelf om gevraagd hebben om zich door Jaap te laten uitkafferen. Domweg door niet weerbaar genoeg te zijn. Bij verkrachte vrouwen had dit motief van Gerard ook erg goed gewerkt.
En ik dacht natuurlijk aan het curieuze echtpaar Knoops, maar realiseerde mij dat dit gerenommeerde advocatenduo op dit moment te druk is met het vrijpleiten van het in opspraak geraakte echtpaar Knoops. Want die twee hebben nogal wat uit te leggen. De klachten aan hun adres zijn niet mals. Gesjeesde mariniers op het balkon van hun kantoor waar ze jarenlang een Noord-Koreaans schrikbewind voerden. De immer wulps geklede mevrouw Knoops jammerde daar niet alleen over de hoerige outfit van de vrouwelijke werknemers, maar luisterde ook schaamteloos alle telefoons af. Nee, het was hartstikke gezellig in dit Buitenveldertse Kremlin.
Een deel van hun personeel wordt op dit moment met chronische PTSS-symptomen verpleegd in de voor dit soort gevallen gespecialiseerde Matthijs van Nieuwkerk-kliniek in Hilversum, waar het gestichtsorkest elke zondagochtend huisconcertjes geeft. Dit alleen nog Josti-klanken uitstotende gezelschap bestaat uit muzikanten van door Van Zweden geterroriseerde internationale ensembles. Verder doolt er een snikkende voetbaltrainer rond. Hij heeft vlak voor de finish op kinderlijke wijze het landskampioenschap uit handen gegeven. Deze Italiaan wordt dagelijks bezocht door huilende spelers en radeloze supporters die maar niet snappen waarom de blinde Ajax-directie hun verlosser zo gemakkelijk laat gaan. De Amsterdamse clubleiding verzint nu allerlei slappe smoesjes dat de eisen van de sympathieke Toscaanse filosoof te hoog waren. Wie dit soort directiedrek van die ooit onaantastbare Amsterdamse voetbalclub lekt? Geen idee. Hoe alle roddelrommel in hun vaste clubblaadje De Telegraaf terechtkomt? Via die enge Vera Bergkamp? Haar integere woordvoerder Sonja K.? Dat kan natuurlijk ook. Hoewel die liever met deze krant dealt. Of komt alles gewoon van Gordon, die afgelopen jaar de huisbaas van Farioli was? Om de aanstaande leegloop bij Ajax wordt in Rotterdam en Eindhoven nu alvast vrolijk gegrinnikt.
Het zijn ontluisterende dagen. Zo dacht ik jarenlang dat de Zwarte Cross in de Achterhoek een lokaal feestje was van een aantal vrolijke lokale boerenmafklappers, die opereren vanuit een zootje tweedehands caravans en wat rammelende pipowagens. Maar nu begrijp ik dat dit ooit als alternatief begonnen feestje inmiddels eigendom is van een of ander gewiekst private-equitybedrijf dat vuistdiep in de rechtsdraaiende kont van de democratisch gekozen dictator Donald Trump zit. Deze schimmige organisatie investeert in wapens, fossiele energieprojecten en helpt ook nog eens om kansloze Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever uit hun huizen te treiteren.
Toen de Zwarte Cross-jongens mij onlangs belden of ze mij tijdens hun festival mochten interviewen, zei ik onmiddellijk ja. Dat leek me nou leuk. Daarna polsten ze of ik de volgende dag ook nog wilde preken tijdens een alternatieve kerkdienst voor ongelovigen. Ook daar had ik zin in. Maar toen dacht ik nog dat ik te maken had met een stelletje vrolijke familieleden van Bennie Jolink. Ik wist niet dat er een discutabele roedel Amerikaanse geldwolven achter zat.
Ik weet dat de organisatoren van het festival zich ook kapot schamen voor hun eigenaar die ze gekscherend hun ‘boze stiefmoeder’ noemen, maar toch heb ik vrijdagochtend afgebeld omdat ik er gewoon slecht van sliep.
En nu? Nu ga ik gewoon slecht slapen terwijl ik over het uithongeren van Gaza denk. We staan erbij en we kijken ernaar. En ooit zeggen we met droge ogen: wir haben es nicht gewusst.
Eigenlijk zoek ik als medeschuldige zelf ook een advocaat.
Padvindertrucjes. Je kent ze wel. Op een zonnige dag aan dochterlief uitgelegd dat je met het vergrootglas waarmee oma de krant leest, ook gaatjes in het papier kunt branden. Neefje wilde natuurlijk ook, en ging binnen even zijn eigen vergrootglas halen. Die op zijn iPhone…
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
