Al jaren ontwaart de even repressieve als paranoïde president Daniel Ortega in elke hoek van de Nicaraguaanse samenleving tegenstanders van zijn regime. De sinds 2006 (weer) regerende ex-guerrillero joeg al duizenden kritische schrijvers, journalisten, advocaten, studentenleiders en activisten het land uit of de gevangenis in. Zelfs het neutrale Rode Kruis of de bemiddelende bisschoppenconferentie nam de sandinistenleider op de korrel. Maar het jongste doelwit van Ortega’s achterdocht verrast toch nog: Miss Universe.
Kort voor het slotgala van de schoonheidswedstrijd, dat vorige maand gehouden werd in El Salvador, doken oude foto’s op van Sheynnis Palacios, die als Miss Nicaragua deelnam. Palacios bleek in 2018 te hebben deelgenomen aan een antiregeringsdemonstratie. Deze wekenlange protesten werden destijds door het regime met grof geweld (ruim driehonderd doden) neergeslagen.
Dat Palacios als studente ook had gedemonstreerd, was voor Nicaraguaanse regeringsmedia reden om haar voor de finale al aan te vallen. Ze maakten haar eenvoudige komaf belachelijk en dichten haar weinig kansen toe. „Geniet er maar van, want je hebt straks alleen de foto’s nog.”
Tijdens het verkiezingsgala kwam Palacios vervolgens echter verrassend als winnaar uit de bus – de eerste keer dat een Nicaraguaanse de titel binnensleepte. Het vervulde veel van haar landgenoten met trots en direct na haar kroning brak een volksfeest uit alsof het kleine land (zes miljoen inwoners) wereldkampioen voetbal was geworden.
Nationale vlag in de ban
Sinds ze in 2018 de protesten tegen hun regime neersloegen, hebben Ortega en zijn vrouw en ‘medepresident’ Rosario Murillo het land veranderd in een repressieve politiestaat. Spontane samenscholingen zijn verboden en dat de feestende Miss-fans zwaaiden met de nationale blauw-wit-blauwe vlag, kon ook gezien worden als daad van verzet. Als het aan Ortega ligt, wappert in zijn land alleen het rood-zwart van de sandinistische regeringspartij FSLN.
Lees ook
Afgedreven van hun eigen linkse revolutie in Nicaragua
Vanuit hun ballingsoorden feliciteerden prominente oppositiefiguren Palacios met haar winst en hesen haar op het schild als symbool van verzet. Zo lazen ze in een van Palacios’ uitdossingen (een witte jurk met blauwe mantel met daarop afbeeldingen van Nicaragua’s patroonheilige) verkapte kritiek op Ortega’s harde aanpak van de katholieke kerk. Nicaragua’s bekendste schrijver, de door het regime naar Spanje verjaagde Gioconda Belli, jubelde dat „dankzij Sheynnis het clandestiene blauw-wit weer te zien is”.
Daags na haar uitverkiezing werd Palacios nog wel zuinigjes gefeliciteerd door het regime, maar vicepresident Murillo reageerde later als vanouds rancuneus. Ze beschuldigde oppositiefiguren ervan „met kwaadaardige en terroristische boodschappen een prachtig moment van trots en welverdiend feest te hebben willen veranderen in een destructieve staatsgreep”.
Palacios zelf is nog op tournee en het is de vraag of ze (veilig) terug kan naar Nicaragua. Tegen de drie Nicaraguaanse franchise-houders van de Miss Universe-verkiezing is al actie ondernomen: de autoriteiten beschuldigen dit echtpaar en hun zoon van „samenzwering tegen het vaderland”. Als heimelijke „buitenlandse agenten” zouden ze de schoonheidswedstrijden al jaren misbruiken voor politieke doeleinden, maakte de politie dit weekeinde bekend.
