Is Donald Trump werkelijk zo onaantastbaar als Republikeinse kandidaat? Ik geloof er niets van. Zijn traject richting nominatie is veel minder vanzelfsprekend dan het wel lijkt. De kans op een nieuwe termijn voor de staatsgreeppleger is kleiner dan ons wordt verteld (zoals vorige week woensdag op de opiniepagina’s van NRC).
Eerst maar zijn positie in de opiniepeilingen. Trump zou kunnen beschikken over pakweg de helft van de Republikeinse kiezers. Goed beschouwd is dat een behoorlijk laag percentage. We hebben het hier over een oud-president die ogenschijnlijk zijn partij met huid en haar heeft kunnen opslokken en toch slechts de steun krijgt van de helft van deze partij. Iemand die wegloopt met de nominatie zou op meer moeten kunnen rekenen.
Kijk ook naar de peilingen in Iowa en New Hampshire, de twee eerste staten waar op respectievelijk 15 en 23 januari voorverkiezingen worden gehouden (in Iowa caucuses, maar dat komt bij de Republikeinen op hetzelfde neer). In Iowa heeft Trump weliswaar een grote voorsprong op gouverneur Ron DeSantis van Florida, maar die heeft wat hij aan kruit had al lang verschoten. Oud-gouverneur van South Carolina Nikki Haley zit DeSantis op de hielen. In New Hampshire bezet Haley intussen een stevige tweede plaats, achter Trump. Haley heeft het momentum. Ze deed het stukken beter in de debatten dan de houterige, rechts-radicale DeSantis. Ze snoept nog niet veel van Trump af, maar rolt wel de andere kandidaten op. Kiezers in New Hampshire houden van verrassingen. Reken daar maar op.
Ongedierte
Ook andere ontwikkelingen duiden erop dat Trump helemaal zo sterk niet is. De voorbije maanden is hij in toenemende mate unhinged geraakt, Amerikaans voor de manier waarop hij wild om zich heen slaat en maar doorratelt in monologen waarin hij steeds meer onzin verkondigt en zijn tegenstanders wegzet als „vermin”, ‘ongedierte’, een term die past bij nazi-Duitsland. De man toont zijn leeftijd (77), een verschijnsel dat vanwege Bidens hoge bejaardheid (81) vaak wordt genegeerd.
Dan zijn er de vier processen waarin Trump is aangeklaagd. Trump denkt dat hij er baat bij heeft om die zoveel mogelijk uit te melken. Maar zijn optredens in de processen, direct of via zijn juristen, zijn eerder tenenkrommend. Het is waar dat dit niet veel van zijn kiezers zal storen, maar het betekent wel dat zijn juridische positie nog zwakker wordt dan hij al was. Het zou me niet verbazen als de nu loskomende getuigenissen en een steeds grotere kans op veroordeling hem toch steun zullen kosten.
Lees ook
Tussentijdse verkiezingen gingen dinsdag goed voor Biden, maar de peilingen vallen tegen
een artikel in The New York Times, dat meldt dat de grote geldschieters van de Republikeinse Partij zich massaal richting Nikki Haley bewegen. Dat is een significante ontwikkeling. Het laat zien dat het deel van de Republikeinse Partij dat niet oprecht en onwrikbaar Trump-aanhanger is, of lafhartig achter de populist aanhobbelt, het gevaar onder ogen ziet. Zij realiseren zich dat Trumps kandidatuur de kans op een tweede termijn voor Joe Biden aanzienlijk vergroot.
Geslepen messen
Belangrijker nog: ze beginnen door te krijgen dat iedere andere Republikein Joe Biden kan verslaan. In dat geval zouden de Republikeinen het Witte Huis, het Congres en het Hooggerechtshof beheersen. Een gouden gelegenheid om Amerika flink te veranderen, die deze Republikeinen niet graag zouden laten lopen. Zodra Trumps percentages in de peilingen gaan dalen (misschien al voor Iowa en New Hampshire), zullen zij de reeds geslepen messen in zijn rug steken.
Trumps schijnbaar onaantastbare status is een optische illusie. Hij is een keizer zonder kleren, een kleingeestige narcist die geen loyaliteit schenkt en geen loyaliteit krijgt. Het kan zijn dat Nikki Haley de ballon lek prikt en iedereen zich achter haar schaart. Het kan zijn dat de op macht gerichte Republikeinen een andere dark horse vinden, maar ik blijf het onwaarschijnlijk vinden dat Donald Trump de Republikeinse kandidaat wordt.
Dat is een vooruitzicht dat iedereen die de democratie een warm hart toedraagt moet plezieren, maar voor Democraten met een hoofdletter zal het een ramp zijn. Ieder ander dan Trump zal Biden verslaan. De onwil of het gebrek aan durf om president Biden opzij te zetten, met dank voor verleende diensten, zal kostbaar blijken.
