Opinie | Nemen de noorderburen Mexico over?

‘Gringo go home” staat in gigantische zwarte letters op een gebouw in de populaire wijk Roma Norte in Mexico-Stad gespoten. Het vandalisme weerspiegelt het sentiment dat bij veel Mexicanen leeft: de Amerikanen verpesten ons land.

Volgens officiële cijfers wonen er ongeveer 5,5 miljoenen Amerikanen buiten de Verenigde Staten. Bijna 1,2 miljoen daarvan woont in Mexico. In Tulum en Cancún, twee plaatsen aan de Caribische kust, wonen zo’n 15.000 Amerikanen; in San Miguel de Allende, een oud stadje in de bergen, zijn het er 10.000 en in Baja California, een schiereiland aan de Stille Oceaan, met bijna vier miljoen mensen, wonen maar liefst 130.000 Amerikanen.

Het plaatsje Ajijic steekt erboven uit. Daar zijn de noorderburen – meestal witte, gepensioneerde Amerikanen die weinig tot geen Spaans spreken – even talrijk als de Mexicanen. „Zestig procent van mijn klanten zijn Amerikanen”, aldus makelaar in de regio Noé López hier geciteerd door de BBC. „Er zijn mensen die komen om te kopen en anderen om te huren, maar allemaal leven ze hier alsof ze rijk zijn: ze gaan uit eten, hebben schoonmaakpersoneel.”

Coronaperiode

Precies daar zit voor veel Mexicanen het probleem. Want terwijl de Amerikanen genieten van een comfortabeler leven, geloven veel Mexicanen dat de komst van rijke buitenlanders de prijzen opdrijft, de lokale bevolking verdringt en de sociale structuur van gemeenschappen aantast.

Het probleem zou, met name in Mexico-Stad, zijn ontstaan tijdens de coronapandemie, die een invasie van digitale nomaden uit de VS met zich meebracht. Volgens journalist Juan Pablo Spinetto ontdekten ze dat ze in een grote stad konden wonen tegen veel lagere kosten, op slechts een paar uur vliegen van huis, zonder koude winters en met een van de beste eetculturen ter wereld. Intussen verhuurden ze hun eigen appartementen in de VS om dit avontuur te bekostigen.

Guillermo Osorno, journalist in Mexico-Stad, begrijpt de frustratie. „De meeste Mexicaanse migratie naar de Verenigde Staten is migratie uit overlevingsnood. Het zijn mensen die op zoek zijn naar betere kansen en bereid zijn een uiterst gevaarlijke reis te maken om de VS te bereiken”, aldus Osorno twee jaar geleden in een artikel van CBNC, een Amerikaanse zender.

Als Noord-Amerikanen naar Mexico komen, vooral naar Mexico-Stad, doen ze dat niet uit noodzaak, meent hij. „Ze komen omdat er meer arbeidsflexibiliteit is, het verschil in kosten tussen Mexico en de Verenigde Staten veel groter is en hun dollars meer waard zijn.”

Volgens recente cijfers worden er dagelijks bijna honderd huizen aan buitenlanders verkocht in Mexico. Zestig procent daarvan gaat naar Amerikanen. „Deze groeiende belangstelling is een uitdaging voor iedereen: de overheid, makelaars, de samenleving”, meent specialist op het gebied van integratie Mariana Bermúdez. „We zien dat er veel kansen zijn, maar ook een negatief effect: gentrificatie.”

Toch is de gentrificatie volgens Juan Pablo Spinetto niet zo schadelijk als sommigen beweren. Hij verwacht ook dat de trend van werken op afstand snel zal afvlakken, nu steeds meer bedrijven het ontmoedigen.

Daar komt nog bij dat Mexico een enorm land is, waar in verhouding slechts een handjevol Amerikanen woont. „In werkelijkheid hebben problemen zoals waterschaarste, vervuiling en gebrek aan sociale huisvesting een veel grotere impact op het leven van de Mexicanen.” Misschien is het dus tijd om daar meer aandacht aan te besteden en de extra dollars die de Amerikanen brengen daarin te investeren. Of zoals bekende Mexicaanse rapper Aléman al zei: „Zolang de Amerikanen maar blijven komen met hun dollars, is er geen probleem.”