Opinie | Met groenere, wildere tuinen kan de natuur een boost krijgen

Posted on June 10, 2025 by admin

We hadden dit jaar een extreem droog voorjaar, er viel nauwelijks regen. Het was een van de droogste lentes in onze recente geschiedenis. Door klimaatverandering is dit de nieuwe realiteit.

Tegelijk versteent Nederland steeds verder. Er worden elk jaar tienduizenden nieuwe woningen gebouwd. Ondanks allerlei initiatieven zoals MeerBomenNu of het Nederlands Kampioenschap Tegelwippen neemt de oppervlakte natuur- en bosgebieden nog altijd af in Nederland. Dit leidt weer tot extra verhitting en droogte. Mede hierdoor loopt de biodiversiteit in Nederland hard achteruit. De aantallen en soorten wilde bijen, vlinders en andere insecten nemen dramatisch af.

Wat niet bevorderlijk is voor de natuur is dat veel tuinen steeds meer verstenen. De tuin wordt steeds minder gezien als een belangrijk stukje groen. De tuin is meer een verlengstuk van onze woonkamer waar al het groen uit wordt ‘weggepoetst’. Loop maar eens een rondje in je buurt en bekijk de voortuinen. Negen van de tien zijn keurig bestraat, hebben allemaal dezelfde struiken – daar kom ik zo nog op – en zijn zogenaamd onderhoudsvrij. Ik vind dit ontzettend jammer, want juist met onze tuinen kunnen we de natuur een boost geven.

De totale oppervlakte van alle tuinen in Nederland is ongeveer tien keer de oppervlakte van de Veluwe. Dus al zouden we maar 10 procent van onze tuinen vergroenen, dan hebben we er al een Veluwe bij! We kunnen met onze tuinen het tij keren. Elke boom en elke bloem telt.

Waar te beginnen? Zo’n zes jaar geleden stelde een groep enthousiaste studenten biologie van de Universiteit Utrecht mij deze vraag. Ze hadden mij uitgenodigd bij het biologenbosje: een klein, verscholen natuurgebied op het versteende Utrecht Science Park. Zij vertelden mij vol vuur over hun project en hoe ze de natuur daar in ere hielden. En ze vroegen me – ik zat in het college van bestuur van de universiteit – of we niet meer konden doen om het Science Park groener te maken. Samen zijn we aan de slag gegaan. Een zogeheten ‘Tiny Forest’ (klein inheems bosje) werd aangelegd en dit zette een keten van groene veranderingen in gang. De campus is verder vergroend. In samenwerking met het Utrechts Landschap zijn er nieuwe initiatieven gestart om meer natuur in de omgeving toe te voegen.

Paradijs voor vlinders

Door de simpele vraag van de studenten ben ik ook naar mijn eigen tuin gaan kijken. Kon ik mijn ietwat brave tuin ook omtoveren tot een klein paradijs voor vogels, vlinders en andere insecten? In een donkere hoek van de tuin heb ik een eigen Tiny Forest aangelegd. Inmiddels, vijf jaar later, bruist het daar van het leven. Met de juiste inheemse soorten als de zomereik, vlier, meidoorn en kornoelje is het nu een kleine oase. Allerlei kleine vogels doen zich er tegoed aan insecten en bessen. Stap voor stap heb ik meer inheemse bomen en planten toegevoegd.

Of een Tiny Forest veel geld kost, wordt me vaak gevraagd. Dat ligt aan de grootte van de bomen, gratis is het niet – maar stenen voor het terras zijn waarschijnlijk duurder.

De grootste stap was afscheid nemen van mijn hortensia’s. In Nederland zijn we verslaafd aan hortensia’s, maar deze struiken voegen werkelijk niets toe aan de biodiversiteit. Meestal zijn ze gekweekt met veel pesticiden, en insecten en vogels vinden er niks van hun gading. Bovendien slurpen ze water of hangen er slap bij. Hele voortuinen staan er in Nederland vol mee. Ik heb alle hortensia’s vervangen door sleedoorn, wilde roos, bessenstruiken en allerlei kruiden en wilde bloemen. Nu gonst het in de tuin van de bijen, zie je vlinders fladderen en scharrelen er merels op zoek naar insecten. Ik heb geen dag spijt gehad van het uitzwaaien van mijn hortensia’s.

Eigenlijk is er geen excuus om het niet te doen. Het laten verwilderen van je tuin kost nog minder dan het aanleggen van een Tiny Forest. Simpele planten als de brandnetel en paardenbloem hebben enorme natuurwaarde. De paardenbloem is de belangrijkste nectarplant in het vroege voorjaar en sommige vlinders zijn afhankelijk van brandnetels. De brandnetel is de waardplant (een plant waar dieren van leven) voor bijvoorbeeld de kleine vos, de gehakkelde aurelia, de dagpauwoog, de distelvlinder en de atalanta. Zonder dit soort waardplanten zullen deze insecten zich niet meer kunnen voortplanten of niet het juiste voedsel vinden. Als je deze mooie vlinders in je tuin wilt, is het dus zaak voor dit ‘onkruid’ ruimte in je tuin te creëren.

Gazons strak en onkruid weg

We zullen onze kijk op tuin en planten moeten veranderen. We hebben geleerd dat gazons strak moeten zijn, dat onkruid moet worden gewied. Dat de tuin straks na de herfst ‘winterklaar’ moet worden gemaakt. Niets van dit alles. Maak rommelhoekjes in je tuin waar dieren kunnen scharrelen, laat bladeren in de herfst liggen en maai je gras veel minder. Wilde bloemen zullen opkomen en insecten zullen je dankbaar zijn. Bij mij bezoekt een lijster regelmatig het hoge gras en doet zich tegoed aan allerlei regenwormen, slakken of kevers die daar te vinden zijn.

Een klimaattuin of biodiverse tuin heeft minder water nodig dan een tuin vol exotische planten. Dus geen dure sproei-installaties, die het gazon groen houden. In Nederland zullen huishoudens de komende jaren 20 procent kraanwater moeten gaan besparen om een drinkwatertekort af te wenden. Er zijn allerlei slimme oplossingen te bedenken om het gebruik van kostbaar water in je tuin te verminderen. Plaats regentonnen, leg een natuurlijke vijver aan of graaf een wadi: een kuil of gleuf waarin het regenwater wordt opgevangen met daarin planten die van water houden. Water brengt leven naar je tuin: kikkers, padden, salamanders en libellen. Een kikker in je tuin is hét teken dat de biodiversiteit in je tuin is toegenomen.

Elke vierkante meter telt. Het biodivers maken van je tuin is echt niet voorbehouden aan mensen die buiten de steden wonen. Juist ook in de stad kun je met geveltuintjes en groene balkons het verschil maken. Sla met je buren de handen ineen en maak van je straat een groene oase. Of je het nu guerilla gardening noemt of in alle rust wat tegels wipt, het gat vult met (biologische) tuinaarde en wat planten neerzet, alle beetjes helpen. Zorgen voor meer natuur geeft niet alleen veel plezier, maar ook verkoeling in de stad.

Nog vaak denk ik terug aan die studenten biologie die met hun enthousiasme anderen wisten te mobiliseren. Door samen op te trekken, kunnen we het verschil maken en de natuur een boost geven. Elke boom die je plant, schept hoop op een betere toekomst. Deze studenten hebben mij geleerd dit elke dag te blijven doen.

Tel Aviv blikt terug op nacht vol harde knallen. ‘Israël is verdeeld, maar over Iran is er consensus’

admin
June 14, 2025
0

Op een stepje zoeft een vrouw door de vrijwel verlaten straten in het centrum van Tel Aviv. Auto’s staan geparkeerd langs de huizen. In het schaduwrijke Dubnov-parkje, te midden van een woonwijk, is het relatief druk: er slingeren kinderen op een schommel terwijl ouders toekijken. Een kiosk verkoopt koffie, broodjes en zoetigheden.

Een groepje bevriende buurtbewoners staat met elkaar te praten rond een stenen bank langs het park. Ze komen elkaar wel vaker tegen hier, maar zijn nu blijven hangen om de gebeurtenissen van de afgelopen nacht met elkaar door te nemen. En er is verder toch niet veel te doen in de stad, waar vrijwel alles dicht is.

In de nacht van vrijdag op zaterdag zette Iran een tegenaanval in op Israël, volgend op Israëls aanvallen op Iran sinds donderdagnacht, die nog steeds voortduren. In Israël werden de meeste raketten onderschept door de luchtafweer, en beschikken veel gebouwen over schuilkelders, maar kwamen er drie mensen om en raakten er tientallen gewond door inslagen. „Het was heel beangstigend. We hebben geen veilige kamer in ons huis en moesten met onze kinderen twee minuten lopen naar een publieke schuilkelder”, zegt de 53-jarige Ori, die met vrouw Michal (54), zoon Amitai (18) en hondje op de bank zit.

„De knallen waren heel hard en we voelden de muren trillen”, zegt een andere vrouw met lang zwart haar, volledig in het zwart gekleed. Michal vertelt dat er al sinds vrijdagochtend wordt gehamsterd in supermarkten.

Een man wordt behandeld aan een tijdens de aanval opgelopen wond.

Foto JOHN WESSELS

Voor de aanvallen die Israël donderdagnacht begon op Iran, waarbij militaire leiders en burgers, onder wie wetenschappers, werden gedood, is onder de buurtbewoners veel steun. „Israël is verdeeld, maar er is consensus over de noodzaak van een aanval op Iran”, zegt een 55-jarige man met kort bruingrijs haar, in korte broek en sportschoenen, die net als veel andere buurtbewoners niet met zijn naam in de krant wil.

Gekke dictatuur

Dat Israël reeds over kernwapens beschikt, zoals algemeen wordt aangenomen, is volgens hem niet relevant. „Wij zijn veel rationeler. Iran is een gekke dictatuur bestuurd door religieuze leiders.” En de extreemrechtse religieuze ministers in Israël, Bezalel Smotrich en Itamar Ben-Gvir? „Wij beschikken over checks and balances, met het hoofd van het leger en de geheime diensten.”

Ook volgens Michal is er in Israël consensus over de aanval op Iran. „Ik twijfel alleen of de timing goed was. Als de geheime diensten de juiste informatie hadden, dan wel, maar ik vraag me bij [premier] Netanyahu af of hij op basis daarvan een besluit heeft genomen. En ik maak me er zorgen over dat er geen strategie is voor hoe dit ook weer kan eindigen.”

Dat Israël zijn aanvallen op Iran moet voortzetten, is volgens de buren evident. „Als er een duidelijk plan is voor de verwoesting van het nucleaire programma in Iran, dan kan de bevolking hier daarmee leven,” zegt Michals man Ori. „We hebben geen probleem met de bevolking in Iran”, vult Michal aan.

Een familie neemt teneergeslagen de schade op.

Foto John Wessels

De knallen waren in deze buurt de afgelopen nacht extra hard, vertelt het groepje. Op enkele honderden meters van het parkje ligt, in het hart van Tel Aviv en tussen woonwijken, de ‘Kirya’, een grote en zwaarbeveiligde stedelijke militaire basis. Het is een voor de hand liggend militair doelwit tijdens de Iraanse tegenaanval van die nacht ervoor.

Michal toont op haar telefoon een filmpje van de vorige nacht, waarop volgens haar te zien is hoe het luchtafweersysteem op de Kirya-basis in werking is, maar er even later alsnog een raket inslaat. In Israelische media valt er niets over dergelijke inslagen lezen, vanwege de militaire censuur.

Naast de Kirya, op de Begin-weg, zijn normaliter op zaterdagvond demonstraties, voor de gijzelaars in Gaza en tegen de regering. Nu is er daar een raketinslag geweest, vertellen de buurtbewoners, die zelf ook iedere zaterdag de straat op gaan. Door familieleden van gijzelaars is aangekondigd dat er niet gedemonstreerd zal worden.

Airbnb huren

Vanwege de nabijheid van de Kirya in hun wijk, overweegt Michal een Airbnb te huren voor de komende dagen elders in Israël. Ze is vooral bezorgd om haar achttienjarige zoon Amitai, een lange jongen met bruin haar die naast haar op de bank ligt. „Een vriend van mijn zoon verbleef vannacht op een plek waar een raket is ingeslagen.”

Verderop in het park blijkt de overeenstemming in Israël over de noodzaak van de aanval op Iran minder absoluut. Studenten Daniel (23) en Maya (23), een koppel dat een wandelingetje maakt, kijken elkaar twijfelend aan. Daniel, die computerwetenschappen studeert, maakt zich weliswaar ook zorgen over het Iraanse nucleaire programma, maar zegt te twijfelen over de aanval die is gedaan. „Het openen van nog een front in de oorlog is niet de juiste benadering”, zegt zijn vriendin Maya – korte broek met sandalen, tatoeage op haar been – die een studie film afrondt. „Ik vertrouw ook de motieven van onze politici niet. Het is meer een politieke stap, dan een verdediging van het Israëlische volk. Netanyahu wil op zijn zetel blijven zitten.”

Man schiet Democratische politici neer, afgevaardigde Minnesota en haar man komen om het leven

admin
June 14, 2025
0

In de Amerikaanse staat Minnesota heeft een man twee Democratische politici en hun partners in hun woningen beschoten. Dat laat de lokale gouverneur Tim Walz tijdens een persconferentie op zaterdag weten. De politie spreekt van een aanval met een politiek motief.

De Amerikaanse politicus Melissa Hortman en haar partner zijn om het leven gekomen bij de aanval. De Democratische senator van Minnesota John Hoffman en zijn vrouw, die ook in hun woning werden aangevallen, hebben de schoten overleefd. Beiden liggen na operaties in het ziekenhuis te herstellen. Volgens Walz gaat het om dezelfde schutter.

Het lokale politiekorps is in samenwerking met de FBI een zoektocht begonnen naar de dader. De bewoners van de staat Minnesota worden gewaarschuwd dat de man zich mogelijk voordoet als een agent.

„Als er iemand aanbelt en zich voordoet als een politieagent, doe dan een paar dingen: Ten eerste, bel het noodnummer en bevestig dat de agent daar hoort te zijn. Als het daadwerkelijk een politieagent is, kan de meldkamer dat bevestigen”, aldus Mark Bruley, politiechef van Brooklyn Park, in een toespraak tot de gemeenschap.

Manifest

Om twee uur in de nacht werd de politie van Minnesota opgeroepen naar het huis van senator Hoffman, wegens meldingen van schoten in de woning. Daar werd het echtpaar aangetroffen en direct naar het ziekenhuis gebracht, vertelde Drew Evans, hoofd van het Bureau of Criminal Apprehension van Minnesota, aan CNN.

Rond half vier ‘s nachts reed er een team van agenten naar het huis van afgevaardigde Melissa Hortman om te controleren of zij veilig was. Bij aankomst stond daar een politieauto op de oprit met zwaailichten aan en wat leek op een politieagent voor de deur. Die persoon opende onmiddellijk het vuur, aldus Evans, waarna er een vuurgevecht plaatsvond, waarbij de verdachte wist te ontsnappen.

In een aangetroffen voertuig buiten de woning van Hortman is een manifest aangetroffen dat „veel wetgevers en andere ambtenaren” identificeert als doelwit, aldus Bruley. „We hebben onmiddellijk waarschuwingen naar de staat gestuurd, die daarop actie heeft ondernomen om hen te waarschuwen en waar nodig beveiliging te bieden,” zei de chef.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft inmiddels op de aanval gereageerd: „Dergelijk vreselijk geweld zal niet worden getolereerd in de Verenigde Staten. God zegene de geweldige mensen van Minnesota, een werkelijk geweldige plek!”

Even was het Binnenhof open voor bezoek

admin
June 14, 2025
0

Stoffige bende. Het lijkt op het eerste gezicht heel even een veehal, zanderige vloer, fel licht, het vee misschien net weg. Of een concerthal voor aanvang: linten klaar, dranghekken in positie. De plenaire zaal van de Tweede Kamer in het parlementsgebouw op het Binnenhof is gestript. Het vale, mintgroenige tapijt is weg. De blauwe zetels overgebracht naar de Bezuidenhoutseweg even verderop in Den Haag, waar het parlement huist tot de renovatie van het Binnenhof voorbij is.

De zaal is leeg, al sinds 2021. Er zijn wel mensen die de zaal in de tussentijd hebben gezien: de bouwlieden, projectleiders, Splinter Chabot (voor de NPO-serie Ondertussen aan de Hofvijver). Maar voor de meeste mensen is de zaal tot nader orde verdwenen.

Zaterdag ging de Binnenhofbouwplaats even open. Het was de Dag van de Bouw. Die is voor de rest van bouwend Nederland op 21 juni, maar Den Haag loopt voor vanwege de aankomende NAVO-top. Bezoekers liepen onder begeleiding door gebouwen van de Eerste Kamer, de Tweede Kamer en het ministerie van Algemene Zaken.

Bezoekers in zomerse kleding tijdens openstelling van het Binnenhof.

Als je in de Trêveszaal naar boven kijkt, zie je de plafondschildering uit 1698 van Theodoor van der Schuer, een Haagse schilder die vooral werkte met plafonds en schoorstenen.

Foto Bart Maat

Bezoekers in de Trêveszaal tijdens openstelling van het Binnenhof voor de Dag van de Bouw.

De Trêveszaal uit 1697 was de vaste vergaderruimte van de ministerraad. Het is, in tegenstelling tot de vergaderzaal van de Tweede Kamer, een ruimte waar bezoek zeldzaam is. Zo ongeveer waar de mensen zaterdag stonden, stond een lange tafel. Als de tafel er nu nog zou staan, zou ‘ie tot buiten het frame van de foto reiken. Aan het midden van de lange zijde van de tafel zat de premier, met zijn gezicht naar de ramen. Om hem heen: de ministers. En daar weer omheen: geschilderde portretten van stadhouders.

Die portretten zijn de zaal uit. Dat is eerder gebeurd, rond 1880, toen het Binnenhof ook een grote renovatie onderging, zo ontdekte het Rijksvastgoedbedrijf. Nu staan de schilderijen in depots, tot ze terug kunnen

Bezoekers in de oude zaal van de Tweede Kamer, de parlementszaal werd tot 1992 gebruikt.

Op de pilasters in de oude zaal van de Tweede Kamer (of spreken we inmiddels van ‘vorige oude zaal’?) is wat informatie geplakt. De zaal was in gebruik tot 1992, er hadden groene bankjes gestaan die nog tegenover elkaar waren opgesteld, als in het Britse Lagerhuis, in plaats van in een halve cirkel.

De bezoekers zien een foto van hoe het was kort voor de huidige verbouwing. Groot tapijt, met dertig gekleurde blokken. Grote lichtarmaturen die de ruimte de Moderne Tijd in hielpen.

Bezoekers in de wandelgangen rondom de plenaire zaal, in de nieuwbouw aan het Binnenhof uit 1992.

Foto’s Bart Maat

De bedoeling van architect Pi de Bruijn, de man die het parlementsgebouw ontwierp dat in 1992 in gebruik werd genomen aan het Binnenhof, was dat het een beetje transparant moest zijn. Vanaf buiten, had hij bedacht, moesten mensen naar binnen kunnen kijken, zo de wandelgangen in turen, zien wie wat besprak, met wie.

De komende jaren zullen de gesprekken in de wandelgangen nog gaan over bedrading, isolatie, installeringen, ventilatie. Maar ook deze verbouwing zal eindig zijn.