In 1978 maakte Johan Cruijff reclame voor de Roxy Dual-filtersigaret met de slogan „Rook verstandig”. Pure misleiding, dat zien we nu allemaal. Later werd Cruijff ziek en voerde hij fanatiek campagne tegen roken.
In 2024 zegt Ronald Koeman in een EK-reclame voor KNVB-hoofdsponsor ING: „Want bedenk één ding. Een Oranjeshirt heb je te leen. En de enige taak die je hebt, is het beter doorgeven dan hoe je het gekregen hebt.”
Die zin uit de ING-reclame – iets beter doorgeven dan hoe je het kreeg – gaat natuurlijk meestal niet over een Oranjeshirt, maar over de aarde. De enige planeet waarop we kunnen voetballen, vrienden maken en verliefd worden. Deze reclame is minstens net zo bizar als de slogan „rook verstandig”. Want ING financiert nog altijd die andere dodelijke industrie, de fossiele industrie, vorig jaar met 12 miljard euro. Wat nou, beter doorgeven?
Terug in de tijd. Toen ik 11 was, speelde Nederland het EK in eigen land. Ik was ervan overtuigd dat we kampioen gingen worden. Als je 11 bent, denk je dat de wereld altijd blijft zoals hij is. Oranje kan elk toernooi kampioen worden en in de zomers kun je tussen de buitjes door altijd blijven voetballen. De zomer van 2000 was, volgens het KNMI toen, een ‘normale’ zomer. Het was gemiddeld 16,3 graden, het langjarig gemiddelde was toen 16,2 graden. In de zomer van 2023 was het gemiddeld 18,4 graden, en 17,5 graden was het nieuwe ‘normaal’.
Wedstrijd afgelast
Onze zomers worden steeds warmer. Het is steeds vaker te heet om midden op de dag buiten te voetballen. De zomers zijn gemiddeld steeds droger, en het water voor het voetbalveld moet concurreren met het water voor de boer. De rest van het jaar regent het meer en vaker hard – u weet het intussen.
Zaterdag blijft de mooiste dag van de week, maar de kans dat de wedstrijd wordt afgelast – vanwege storm, regen, hagelbui, droogte of hitte – wordt alsmaar groter. En dan hebben we het alleen nog maar over Nederland. In andere landen die deze zomer meedoen om de titel, zoals Spanje, Frankrijk en Italië, zijn de zomers dusdanig heet dat je soms beter een ventilator dan een voetbal kunt kopen. De oorzaak is simpel: de mens verbrandt fossiele brandstoffen en verwoest de natuur, die anders zoveel CO2 zou kunnen opnemen.
Amerika bereidt zich voor op extreme hitte tijdens de Copa América
We moeten zo snel mogelijk van fossiele brandstoffen af en over op duurzame energie. En het mooie is, dat kan. Het is misschien wel de grootste kans voor open doel die de mensheid ooit heeft gehad. Die mogen we niet missen. Daarvoor moeten we samenwerken, denken in het teambelang en geen cadeautjes weggeven aan de tegenstander.
Dan is het pijnlijk om te zien dat ons Oranje wordt gebruikt om reclame te maken voor Team Fossiel. Want ING stak vorig jaar niet alleen 12 miljard euro aan directe financiering in de fossiele sector, de bank helpt via obligaties de fossiele sector aan nog veel meer miljarden. Met dat geld legt de fossiele sector onnodige nieuwe pijpleidingen aan en gaat de industrie op nieuwe plekken boren naar olie en gas. Zoals voor de kust van Ghana, waar de aandeelhouders van het Ierse Tullow Oil profiteren, maar de lokale bevolking niet. Velen leven nog altijd in grote armoede.
De fossiele industrie maakt woekerwinsten, ING profiteert mee en mensen wereldwijd lijden onder de gevolgen. Het is geen leven in de dodelijke hitte in India, Amerika bereidt zich voor op extreme hitte tijdens de Copa América en in Brazilië liep het stadion van Grémio onder tijdens de recente overstromingen. Ga dan nog maar eens voetballen.
1 procent
Hoewel duurzame energie bijna overal goedkoper is dan fossiel, moet er de komende jaren wel serieus geïnvesteerd worden. Dus hebben we banken nodig. En wat doet ING: dat steekt, zo valt uit het jaarverslag op te maken, nog altijd meer geld in fossiele dan in hernieuwbare energie . Negen jaar na het klimaatakkoord van Parijs.
En die olie- en gasbedrijven dan, die zich zo groen voordoen in reclames? Zij blijven vol inzetten op olie en gas. Van alle investeringen in schone energie komt maar 1 procent van fossiele bedrijven, zo onderzocht het Internationaal Energie Agentschap.
Zolang ING voor Team Fossiel speelt, verdienen ze het niet om Virgil, Matthijs, Tijjani, Joey en Nathan in hun team te hebben. En de KNVB: kan die echt van deze jonge mannen, van wie sommigen het jaar 2100 gaan halen (en veel van hun kinderen sowieso), verwachten dat zij hun populariteit verkopen aan deze vervuilende bank? Informeren zij Brian Brobbey, Jeremie Frimpong en Memphis Depay eigenlijk over de schade die fossiele bedrijven met hulp van ING aanrichten in het land waar een deel van hun familie vandaan komt?
„Want bedenk één ding. De aarde heb je te leen. En de enige taak die je hebt, is haar beter doorgeven dan hoe je haar gekregen hebt.” KNVB, laat de leeuw niet in de olie staan.
Lees ook
Overvolle voetbalkalender is schadelijk voor voetballers en klimaat
