Het zijn vooral de woorden Sweating like a mafioso van rapper Tommy Cash uit Estland die bij sommigen in Italië in een verkeerd keelgat zijn geschoten.
Cash, de artiestennaam van Tomas Tammemets, is een beroemdheid in eigen land en staat ook bekend als een provocateur die zichzelf graag de ‘Kanye East’ van Estland noemt. Sinds hij met ‘Espresso macchiato’ in februari de liedjeswedstrijd Eesti Laul in eigen land heeft gewonnen, en hij zijn land deze week dus op het Eurovisiesongfestival in Zwitserland mag vertegenwoordigen, woedt in Italië al een polemiek rond het lied.
‘Espresso macchiato’ is een popsong met elektronische beats, gezongen in een mengeling van gebroken Engels en iets wat voor Italiaans moet doorgaan. ‘Ciao bella I’m Tommaso, addicted to tobacco, me like me coffè very importante’, zingt Tommy Cash onder meer, waarop Italianen al meteen ironisch opmerkten dat hij in de videoclip niet met een Italiaanse espresso, maar wel met een kop Amerikaanse Starbucks poseert. Het lied bevat nog diepe levenswijsheden zoals ‘Life is like spaghetti – It’s hard until you make it’, en uiteraard gemeenplaatsen over Italiaanse criminelen: ‘Mi money numeroso – I work around the clocko – that’s why I’m sweating like a mafioso.’
Geen ode
Het Estse lied is geen echte parodie op Italië en de Italiaanse cultuur, maar met al deze clichés ook bepaald geen ode. Dat was in februari prompt de aanleiding voor felle uitspraken, onder meer van senator Gian Marco Centinaio van de rechtse Lega-partij. Hij vond meteen dat het lied van het Eurovisiesongfestival moest worden uitgesloten. „De zanger zou naar Italië moeten komen en zien hoe fatsoenlijke mensen werken voordat hij stomme liedjes vol stereotypes schrijft”, schreef hij op Instagram.
En de Italiaanse consumentenorganisatie Codacons klopte aan bij de European Broadcasting Union, dat het Eurovisiesongfestival uitzendt. De organisatie vroeg zich af „of het gepast is om een lied dat een land en een hele gemeenschap beledigt” toe te laten tot de wedstrijd. Het liedje bulkt van de „gebruikelijke clichés over koffie en spaghetti, maar vooral ook over de maffia en de opzichtigheid van luxe, wat een boodschap overbrengt van een bevolking die gebonden is aan de georganiseerde misdaad”. Maar het protest leidde nergens toe. Tommy Cash reageerde haastig dat hij nooit de bedoeling had om de Italianen en hun cultuur te beledigen, en dat het nummer spontaan was gegroeid.
Twaalf punten
Overigens voelen lang niet alle Italianen zich door een popliedje met weinig diepgang in hun vaderlandse eer gekrenkt. De meesten reageren eerder schouderophalend en zien veel ernstiger problemen in de wereld, al zijn sommigen ook gewoon fan. Een greep uit de reacties op YouTube: „Ik ben een Italiaan en ik vind Tommy Cash een artistiek genie”, of ook nog: „Als Italiaan hou ik van Tommy. Hij is erg grappig. Kom snel naar Italië.”
Je moet het ijzer smeden als het heet is, moet Tommy Cash hebben gedacht, die beseft dat zoiets als slechte reclame eigenlijk niet bestaat. Wie weet levert al de aandacht in Italië zelfs behoorlijk wat Italiaanse punten tijdens het Eurosongfestival op. Afwachten of de campagne in Italië, waar posters met „Stem op Tommy Cash” op de muren zijn geplakt, de Italianen net dat extra duwtje geeft om Estland in de finale wie weet zelfs met twaalf punten te belonen.
