Geen witte Kerst in Canadese steden als Montreal en Toronto. Half kale skiheuvels in het westelijke ski-oord Whistler. Nog nauwelijks ijs op het Rideau Canal in de Canadese hoofdstad Ottawa, dat ’s winters normaal wordt aangeprezen als „de langste schaatsbaan ter wereld”. En zelfs de prairiestad Winnipeg, bijgenaamd ‘Winterpeg’ om zijn doorgaans ijzige winterweer met temperaturen ver onder nul, had met lichte vorst één van de mildste decembermaanden ooit.
Canadezen vragen zich af waar de strenge winter blijft die ze gewend zijn. De milde temperaturen tot nu toe worden deels toegeschreven aan het weerfenomeen El Niño. Maar ze houden voor velen ook zorgen over klimaatverandering bovenaan de agenda. „Natuurlijk is klimaatverandering van invloed, ik denk niet dat je dat kunt betwisten”, zei Hilary Allen, een wandelaar in Ottawa, tegen dagblad The Globe and Mail.
Actievoerders eisen al langer een voortvarender klimaatbeleid van de Canadese overheid. Een groep van vijftien jonge klimaatactivisten heeft een proces aangespannen tegen de regering van premier Justin Trudeau, omdat ze vinden dat die niet genoeg doet om klimaatverandering te helpen bestrijden. Vorige maand kregen zij groen licht voor dat proces van een hof van beroep, nadat een lagere rechtbank het in 2020 had verworpen.
Beloftes op papier
De jongeren willen dat de regering verantwoordelijk wordt gehouden voor het niet halen van klimaatdoelen, omdat dat hun grondrechten zou schenden. „Neem bijvoorbeeld het klimaatakkoord van Parijs”, zei de 19-jarige Lauren Wright, één van de eisers, tegen de Canadese omroep CBC. „De beloftes zien er op papier heel goed uit. Onze regering heeft getekend, ze hebben toezeggingen gedaan. Maar er is een wezenlijk gebrek aan verantwoording.”
Canada, een producent van fossiele brandstoffen, is een relatief grote uitstoter van broeikasgassen: het land stond in 2022 volgens Reuters op de elfde plaats van uitstoters. En opeenvolgende Canadese kabinetten missen doorgaans klimaatdoelen.
Toen Trudeau in 2015 aan de macht kwam, onderschreef hij het voornemen van zijn voorganger om de uitstoot van broeikasgassen per 2030 met 30 procent te verlagen ten opzichte van het niveau uit 2005. Recent scherpte Trudeau dat doel aan, tot minstens 40 procent. Zijn regering streeft naar een netto-uitstoot van nul per 2050. Canada ligt echter al niet op koers om het doel van 2030 te halen.
Gemengde gevoelens
Toch heeft de regering-Trudeau volgens medestanders wel degelijk substantieel beleid doorgevoerd op het gebied van klimaatverandering. Het kabinet heeft een landelijk stelsel van koolstofprijzen ingevoerd om vervuilers te laten betalen voor uitstoot – door tegenstanders gehekeld als de ‘carbon tax’. Per 2035 moeten alle nieuwe voertuigen emissievrij zijn. En vorige maand kondigde Canada een langverwacht emissieplafond aan voor de olie- en gassector: de uitstoot van die industrie moet fors omlaag.
Trudeau ligt dan ook niet alleen onder vuur van klimaatactivisten. De Conservatieve oppositie vindt juist dat zijn regering veel teveel doet – en daarmee de economie belemmert en de bevolking financiële lasten oplegt. Oppositieleider Pierre Poilievre, die al maanden een ruime voorsprong heeft op Trudeau in opiniepeilingen, belooft kiezers dat hij de ‘carbon tax’ zal afschaffen. Ook energieproducerende provincies als Alberta zijn fel tegen zijn klimaatbeleid.
Volgens activist Wright zijn de gedane beloften echter „bij lange na niet ambitieus genoeg” om een „leefbare toekomst” te garanderen. En voor nu maken ook anderen zich zorgen over het vooralsnog uitblijven van een barre winter. Al mist niet iedereen het ruimen van anderhalve meter sneeuw, vertelt wandelaar Paul Allen in Ottawa. „Het zijn gemengde gevoelens.”
