‘Jongens, jongens, ho nou even. Ik sta aan jullie kant. Iedereen weet dat ik een Princeton-rockstar ben die nu moet doen alsof ik me bekommer om de Nederlandse taal. Maar al die onzin over strengere maatregelen? Een meesterlijke truc, al zeg ik het zelf. Mijn wetsvoorstel is 64 pagina’s lang en droger dan Alkibiades zonder leestekens, daarom heeft niemand de moeite genomen om het ook echt te lezen, maar that was the point. Nu kan ik bloedserieus aan de media vertellen dat we héle strenge maatregelen nemen tegen de wildgroei aan Engelstalige opleidingen (foei foei hoor!), terwijl er eigenlijk alleen administratieve rompslomp bij komt en verder helemaal niks verandert.
Nu zie ik jullie denken: maar Robbert, Robbie, the Robster, had je niet al verkondigd dat het uitgangspunt ‘Nederlands, tenzij’ blijft? Tuurlijk, maar we weten allemaal hoe de huidige wet heeft uitgepakt: leuk, gaan we niks mee doen. En trouwens, het ‘tenzij’ in mijn wetsvoorstel is veel breder. Ik stel namelijk voor dat we het volledige aanbod van masteropleidingen in Nederland officieel uitsluiten van dat irritante ‘Nederlands, tenzij’-principe. En de University College-opleidingen. En opleidingen die in samenwerking met buitenlandse instellingen worden gegeven. Hoera voor uitzonderingen!
Dus dat ‘Nederlands, tenzij’ geldt straks alleen voor bacheloropleidingen. Maar natuurlijk niet voor alle bacheloropleidingen. Want hoe zit het dan met die 30 procent van de bacheloropleidingen die nu in het Engels wordt gegeven, vraag je je af? Of nieuwe opleidingen? Moeten die allemaal óók in het Nederlands?
Nee joh, ben je gek! Hier wordt het pas echt leuk. Volgens de huidige wet mogen opleidingen in een andere taal (lees: Engels) worden gegeven als dat noodzakelijk is vanwege „de specifieke aard, de inrichting of de kwaliteit van het onderwijs dan wel de herkomst van de studenten”. Een heleboel critici hebben al geklaagd dat dit een open deur is. Wat moet je daarmee als onderwijsminister? Nou, herformuleren! Dit is wat ik voorstel: opleidingen mogen in een andere taal worden gegeven (en dan bedoel ik niet het Duits, hè) „gelet op de specifieke regionale of economische omstandigheden, de beschikbaarheid van onderwijzend personeel, de internationale positionering van een specifieke opleiding of traject en het geheel aan voorzieningen op het gebied van het hoger onderwijs”.
Internationale aantrekkingskracht
Goed hè? Dat is precies even vaag! Voel je dus vrij om dit principe op vrijwel elke opleiding toe te passen. Voor het gemak staan er alvast wat voorbeelden in het wetsvoorstel zelf. Bevindt jouw universiteit zich in een krimp- of grensregio? Dan kun je je beroepen op internationale aantrekkingskracht – kijk maar op pagina 28! Wil je opleidingen in tekortsectoren aanbieden? Go right ahead, technische opleidingen kunnen gewoon in het Engels! En omdat ik klaar ben met het gezeur dat zorgmedewerkers Nederlands zouden moeten kunnen, heb ik het maar even zwart op wit gezet: niet als ze in een lab werken, lekker puh!
Lees ook
Engelse dominantie aan Nederlandse universiteiten is cultureel imperialisme
Nog een kleine tip. Als je personeelsbestand vol zit met internationaal personeel, lekker zo houden. Dan kun je zeggen: oeps, maar we hébben helemaal geen docenten die Nederlands spreken. Wat? Lijkt het alsof ik het jullie te makkelijk maak? Nee joh, maak je niet druk. Ik heb er een paar drempeltjes in gegooid, gewoon voor de lol. Zo staat er dat je in het Engels mag blijven lesgeven totdat je je buitenlandse medewerkers een cursus Nederlands hebt aangeboden. Ha! Alsof ze na een paar lesjes NT2 ineens college kunnen geven in het Nederlands! Dat moet toch de goedkeuring kunnen wegdragen van diezelfde sukkels die maar blijven mekkeren over het steenkolenengels van onze Nederlandse docenten, ondanks een leven lang Engelse series kijken en studeren in het buitenland. Maar goed, ik dwaal af. Voor degenen die bang zijn dat dit te veel criteria zijn: geen zorgen. Je hoeft niet aan alle te voldoen. Eentje is genoeg hoor, vrienden! Een halve!
Tijdrekken
Tot slot, mijn meesterzet: de opleidingen die ook echt in het Nederlands worden gegeven. Want wees gerust: als deze wet wordt aangenomen, bestaat er niet meer zoiets als een opleiding die volledig in het Nederlands moet worden gegeven. Neem het maar van mij aan als bèta-nerd – 100 procent kan ook zeg maar ongeveer twee derde zijn. Attentie, naïeve jonge vaderlanders die zich inschrijven voor een Nederlandstalige opleiding: een derde daarvan mag nu in een andere taal worden gegeven (raad eens welke?).
Rest mij alleen nog te zeggen dat als je deze „veel strengere” (haha!) regels niet weet te omzeilen, ik het ook niet meer weet. Het enige wat ik nog kan doen is tijdrekken. Uitvoeren was ik sowieso pas van plan in 2025, of waarschijnlijk gewoon nooit; mijn kabinet is immers demissionair. Dus laten we afspreken: ik vertel het grote publiek „véél meer Nederlands, echt waar”. En jullie begrijpen: keep calm and carry on met dat Engels.”
