‘We worden belaagd door journalisten. Ga alsjeblieft weg…” De smeekbede van Fiorina D’Avino, dochter van een tot voor kort onbekende pizzeria-uitbaatster in Noord-Italië, is de trieste epiloog van een tragisch afgelopen mediarel. In de nasleep ervan bevragen veel Italianen zichzelf én elkaar over de rol en eventuele schuld van doorgeschoten (sociale) media.
Wat is er gebeurd? D’Avino is de dochter van Giovanna Pedretti, een 59-jarige uitbaatster van een pizzeria in Sant’Angelo Lodigiano, in Lombardije. Op 11 januari postte Pedretti op Facebook een afbeelding van een negatieve recensie over haar restaurant die een klant op Google had achtergelaten. De eter liet zich laatdunkend uit over homo’s en een rolstoelgebruiker in het restaurant. Ondanks de lekkere maaltijd had de eter zich vanwege hun aanwezigheid onprettig gevoeld.
Pedretti had ook haar repliek op die recensie op sociale media gepost: ze had de klant verzocht met zo’n mentaliteit liever niet terug te keren naar haar restaurant.
De restaurantuitbaatster werd daarop bedolven onder de likes en de steunbetuigingen. Zowat elke Italiaanse krant pikte het verhaal op, en ook Alessandra Locatelli, minister voor mensen met een handicap, stak haar een hart onder de riem.
Maar de restaurantsaga kreeg een compleet andere wending, toen een bekende Italiaanse food-blogger en mediafiguur de echtheid van de recensie in twijfel trok. Volgens Lorenzo Biagiarelli stemde onder meer het lettertype van de recensie niet overeen met dat van andere Google-recensies, en als een moderne inquisiteur besloot hij de pizzeria-uitbaatster tijdens een telefoongesprek streng aan de tand te voelen.
Biagiarelli’s levenspartner Selvaggia Lucarelli – schrijfster, blogster en een nog veel bekendere tv-persoonlijkheid – deed er nog een schepje bij door op X te schrijven dat dit wellicht een „marketingoperatie betreft die wordt voorgesteld als de heldhaftige verdediging van homo’s en mensen met een handicap”.
Doodsbedreigingen
Het hek was van de dam. De publieke omroep Rai stuurde een verslaggever naar het restaurant om de uitbaatster te confronteren met de beschuldiging dat de recensie fake was. Pedretti worstelde zichtbaar met de vragen en kreeg het moeilijk met de almaar groeiende (sociale) media-aandacht. Op 14 januari werd haar lichaam teruggevonden nabij de rivier in het dorp, zeer vermoedelijk het gevolg van zelfdoding.
Pedretti’s dochter beschuldigt blogster Lucarelli ervan haar moeder door het slijk te hebben gehaald. En de blogster zegt inmiddels talrijke doodsbedreigingen te krijgen.
Ook de politiek mengt zich in de zaak. Twee regeringspartijen – de rechtse Lega van Matteo Salvini en het radicaal-rechtse Broeders van Italië van premier Giorgia Meloni – vinden dat de openbare omroep met het interview te ver is gegaan. Broeders van Italië wrijft de zender Rai – waar een onderzoeksprogramma geregeld rechtse politici onder de loep neemt – aan zich wel vaker te bezondigen aan een ‘mediaproces’.
Het dagblad La Repubblica stelt dan weer de vraag of de twee bloggers, die wel zéggen dat ze enkel de waarheid wilden achterhalen, zich niet eerder schuldig hebben gemaakt aan cyberpesten. Vreselijk dat de vrouw dood is, reageert food-blogger Lorenzo Biagiarelli, maar als iedereen die de waarheid wil achterhalen een noodlottige afloop moet vrezen, kunnen alle kranten en sociale media maar beter sluiten.
In Italië, waar tv-debatten geregeld ontaarden in geschreeuw en de sociale media wel vaker ontsporen, kwam de meest empathische reactie van auteur Candida Morvillo. Zij concludeerde in de krant Corriere della Sera dat een beetje meer mededogen in deze zaak wellicht belangrijker is dan de zoektocht naar ‘de grote waarheid’ over… een restaurantrecensie.
Praten over zelfdoding kan bij de landelijke hulplijn 113 Zelfmoordpreventie. Telefoon 0800-0113 of www.113.nl
